زندانیانی که در توافق میان آمریکا و متحدانش از یک‌سو و روسیه از سوی دیگر از زندان آزاد شدند ترکیب متنوعی هستند. یکی از آن‌ها پنج سال و نیم و دیگری فقط چند ماه در زندان‌های روسیه بوده‌اند.
برخی روزنامه‌نگار یا فعالان سیاسی با سابقه هستند و برخی دیگر صرفاً به دلیل مخالفت با جنگ در اوکراین زندانی شده بودند. جوان‌ترین آن‌ها ۱۹ ساله و سالخورده‌ترین ۷۱ ساله است.
در میان زندانیان روس که از زندان‌های اروپا و آمریکا آزاد شدند، یک فرد متهم به جاسوسی، افراد متهم به هک کردن شبکه اینترنت و فرد دیگری که یک شهروند چچن‌تبار گرجستان را در روز روشن در شهر برلین به قتل رساند، دیده می‌شوند.
همه این افراد، روی هم رفته ۲۶ نفر از اتباع هفت کشور مختلف، روز پنجشنبه ۱۱ مرداد با میانجی‌گری ترکیه و در بزرگ‌ترین مبادله زندانیان بین روسیه و غرب از پایان جنگ سرد تاکنون آزاد شدند.
زندانیان آزاد شده توسط روسیه و بلاروس
ایوان گرشکوویچ؛ روزنامه‌نگار وال استریت جورنال است که بهار سال گذشته در شهر یکاترینبورگ روسیه بازداشت و به «جمع‌آوری اطلاعات محرمانه برای سی‌آی‌ای» متهم شد. آقای گرشکوویچ، وال استریت جورنال و دولت آمریکا این اتهام را به شدت تکذیب کردند. او ماه گذشته در پایان محاکمه‌ای غیرعلنی به ۱۶ سال زندان محکوم شد.
پل ویلان؛ تفنگدار سابق نیروی دریایی آمریکا و مدیر بخش امنیتی یک شرکت آمریکایی در ایالت میشیگان، که برای شرکت در مراسم عروسی یکی از دوستانش به مسکو رفته بود در سال ۲۰۱۸ به اتهام جاسوسی دستگیر و در سال ۲۰۲۰ به همین جرم به ۱۶ سال زندان محکوم شد. آقای ویلان ۵۴ ساله است و همواره اتهامات علیه خود را ساختگی دانسته و تکذیب کرده بود.
آلسو کورماشوا؛ خبرنگار بخش تاتار- باشقیر رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، که در بهار سال گذشته برای عیادت از مادر بیمارش به زادگاه خود کازان، پایتخت تاتارستان، سفر کرده بود هنگام بازگشت از روسیه توسط مأموران در فرودگاه کازان دستگیر شد. این خبرنگار ۴۷ ساله که علاوه بر تابعیت روسیه شهروندی آمریکا را دارد به عدم ثبت تابعیت دوگانه و تلقی شدن به عنوان «مأمور بیگانه» متهم شد و سپس «نشر اکاذیب در مورد ارتش روسیه» به اتهامات او افزوده شد. او ماه گذشته به شش سال‌ونیم زندان محکوم شد.
ولادیمیر کارا-مورزا؛ شهروند دو تابعیتی روسیه و بریتانیا و سیاستمدار سرشناس مخالف کرملین به دلیل انتقاد از تهاجم نظامی به اوکراین در بهار ۲۰۲۲ دستگیر و در سال ۲۰۲۳ به جرم «خیانت» و جرایم دیگری به ۲۵ سال زندان محکوم شد. او که ستون نویس واشینگتن پست بود امسال جایزه مطبوعاتی پولیتزر را دریافت کرد. آقای کارا-مورزا که در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ به دلیل مسمومیت‌های مرگبار به شدت بیمار شده بود کرملین را مسئول این حملات معرفی کرده بود.
ایلیا یاشین؛ از منتقدان سرشناس حکومت روسیه، که به دلیل انتقاد از جنگ در اوکراین به هشت سال‌ونیم زندان محکوم شده بود. او عضو سابق شواری شهر مسکو و از معدود منتقدان کرملین است که پس ازشروع تهاجم نظامی به اوکراین در روسیه ماند.
آندری پیووارف؛ رئیس گروه مخالف دولت به نام «روسیه باز» بود که در سال ۲۰۲۱ فعالیت آن غیرقانونی شد. او در همان سال در آستانه پرواز به خارج از کشور دستگیر و به جرم «فعالیت برای یک گروه نامطلوب» در سال ۲۰۲۲ به چهار سال زندان محکوم شد.
اولگ اورولف؛ یکی از باسابقه‌ترین فعالان حقوق بشر در روسیه، در ماه فوریه امسال به دلیل مخالفت با جنگ در اوکراین به جرم «بی‌اعتبار کردن ارتش روسیه» به دو سال‌ونیم زندان محکوم شد. آقای اورولف ۷۱ ساله و از روسای گروه حقوق بشری «مموریال» است که چند سال پیش جایزه نوبل صلح را دریافت کرد.
ساشا اسکوچیلنکو؛ ۳۳ ساله، در نوامبر ۲۰۳۳ به جرم چسباندن شعارهای ضد جنگ به برچست قیمت چند کالا در سوپرمارکت به هفت سال زندان محکوم شد.
کسنیا فادیوا، لیلیا چانیشوا و ادیم اوستانین؛ هماهنگ‌کنندگان دفاتر منطقه‌ای تشکیلات سیاسی و مبارزه با فسادی بودند که رهبر آن الکسی ناوالنی بود. آن‌ها در اواخر سال ۲۰۲۱ پس از غیرقانونی اعلام شدن این تشکل بازداشت و سپس به جرم «افراط گرایی» هر یک به ۹ سال زندان محکوم شدند.
کوین لیک؛ ۱۹ ساله و شهروند دو تابعیتی روسی- آلمانی، فوریه ۲۰۲۳ در جنوب روسیه بازداشت و به «عکس برداری از یک واحد نظامی و ارسال آن‌ها برای عوامل کشورهای خارجی» متهم شد. او که هنگام بازداشت ۱۷ ساله بود در دادگاه به جرم «خیانت» به چهار سال زندان محکوم شد. گروه‌های حقوق بشری می‌گویند او جوان‌ترین فردی است که تاکنون به این جرم محکوم شده است.
ریکو کرییگر؛ کارمند پزشکی آلمانی، در ماه ژوئن امسال در بلاروس به اتهام تروریسم محاکمه و به اعدام محکوم شد. الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور خودکامه بلاروس، روز سه‌شنبه ۹ مرداد او را عفو کرد.
دموری وورونین؛ شهروند دو تابعیتی روسی- آلمانی، استاد علوم سیاسی و مدیر یک مؤسسه مشاوره سیاسی است که از قرار معلوم با روزنامه نگاران همکاری می‌کرده است. او در سال ۲۰۲۱ دستگیر و در سال ۲۰۲۳ به جرم جاسوسی به ۱۳ سال زندان محکوم شد. او متهم شده بود که اطلاعاتی در مورد ارتش روسیه را که ایوان سافرونوف در اختیارش گذاشته بود به اداره امنیت آلمان داده است.
پاتریک شوئبل؛ شهروند آلمانی، در فوریه ۲۰۲۴ در فرودگاه سنت پترزبورگ بازداشت شد. پلیس و دادستانی روسیه می‌گویند در وسایل شخصی او آدامس حاوی مواد روان گردان کانابیس کشف شده است. او به قاچاق مواد مخدر متهم شد و شش ماه گذشته را در زندان سپری کرد.
گرمان مویزس؛ شهروند دو تابعیتی روسی- آلمانی و وکیل مهاجرت است که از قرار معلوم به شهروندان روس برای دریافت اجازه اقامت در اتحادیه اروپا کمک می‌کرد. او در ماه مه ۲۰۲۴ در سنت پترزبورگ بازداشت و گفته می‌شود که به «خیانت» متهم شده بود. اطلاع چندانی در مورد پرونده او در دست نیست.
افراد آزاد شده توسط کشورهای غربی
وادیم کراسیکوف؛ دولت آلمان او را ماموراداره امنیت فدرال روسیه (اف‌اس‌بی) معرفی کرده است، در سال ۲۰۲۱ به جرم قتل یک شهروند چچن‌تبار گرجستان در پارکی در شهر برلین محاکمه و به حبس ابد محکوم شد. قضات دادگاه آلمان در حکم خود گفتند نهادهای امنیتی روسیه دستور این قتل را صادر کرده‌اند.
پاول روبتسف؛ در لهستان به اتهام جاسوسی برای روسیه دستگیر شد. او یکی از چندین شهروند روسیه است که از آغاز تهاجم نظامی به اوکراین در لهستان به اتهام جاسوسی برای روسیه دستگیر شده‌اند.
رومن سلزنف؛ پسر یک قانونگذار روس، در سال ۲۰۱۷ به جرم هک کردن سامانه رایانه‌ای بیش از ۵۰۰ مؤسسه اقتصادی، سرقت اطلاعات میلیون‌ها کارت اعتباری و فروش آن در وبسایت‌های تبهکارانه به ۲۷ سال زندان و پرداخت ۱۷۰ میلیون خسارت به قربانیان محکوم شد.
ولادیسلاو کلیوشین؛ تاجر ثروتمندی که با کرملین ارتباط دارد، در سال ۲۰۲۳ در آمریکا به جرم کلاهبرداری حدود ۱۰۰ میلیون دلار در معاملات مالی با استفاده از اطلاعاتی که از شبکه‌های کامپیوتری در آمریکا سرقت کرده بود به ۹ سال زندان محکوم شد. دادستانی اعلام کرد که او در این کلاهبرداری شخصاً ۳۳ میلیون دلار به جیب زده است. آقای کلیوشین در سوئیس دستگیر و در سال ۲۰۲۱ به آمریکا استرداد شد.
وادیم کونوشچنوک؛ مظنون به عضویت در اداره امنیت فدرال روسیه که در استونی دستگیر و سال گذشته به آمریکا تحویل داده شد، به جرم قاچاق مهمات و تجهیزات با کاربرد دوگانه به روسیه منتظر محاکمه بود. دادستانی آمریکا اعلام کرد که او در سال ۲۰۲۲ و در حالی که بیش از ۳۰ نوع ریزتراشه و قطعات الکترونیک دیگر با خود حمل می‌کرد هنگام سفر از استونی به مقصد روسیه دستگیر شد.
آرتم دولتسف و آنا دولتسوا؛ زوج روس که در سال ۲۰۲۲ به اتهام جاسوسی در اسلوونی دستگیر شدند. آن‌ها روز چهارشنبه ۱۰ مرداد جرایم خود را پذیرفته و با توجه به سپری کردن ۱۹ ماه در زندان آزاد شدند. این زوج که خود را شهروندان آرژانتین جا زده بودند به استفاده از اسلوونی از سال ۲۰۱۷ به عنوان پایگاهی برای سفر به کشورهای همسایه و تماس با سایر جاسوسان نهفته روسیه در منطقه متهم شده بودند.
میخائیل میکوشین؛ در سال ۲۰۲۲ در نروژ به اتهام جاسوسی دستگیر شد از سوی دادستانی این کشور به فعالیت برای نهادهای امنیتی روسیه متهم شده بود. اداره امنیت داخلی نروژ گفت او با هویت جعلی که ظاهراً نشان می‌داد شهروند برزیل است وارد این کشور شده و زیر پوشش این هویت جعلی فعالیت می‌کرد.
