بانک جهانی در گزارش تازه خود از بدهی خارجی کشورهای دارای درآمد پایین یا متوسط میگوید که جمهوری اسلامی طی سال گذشته میلادی ۵۳۳ میلیون دلار از نهادهای مالی خارجی استقراض کرده که نسبت به سال ۲۰۱۶ تقریبا پنج برابر شده است.
بر اساس این گزارش که در وبسایت رسمی بانک جهانی منتشر شده است، کل بدهی خارجی ایران در سال گذشته با ۱۵ درصد افزایش نسبت به سال پیشتر به شش میلیارد و ۲۷۶ میلیون دلار رسیده است.
این گزارش میافزاید که نسبت بدهی خارجی ایران به تولید ناخالص ملی (این شاخص در مورد ایران تقریبا برابر تولید ناخالص داخلی است) حدود ۱.۴ درصد است که کمترین میزان در میان کشورهای با درآمد کم و متوسط است.
استقراض از نهادهای مالی خارجی برای توسعه پروژهها و زیرساخت کشورها امری معمول و غالبا مثبت است و بسیاری از کشورهای رو به توسعه مانند ترکیه و هند و چین موفق به جذب صدها میلیارد دلار وام از نهادهای مالی بینالمللی شدهاند. نسبت بدهی خارجی ترکیه و هند و چین به تولید ناخالص ملی برای نمونه ۵۴ درصد، ۲۰ درصد و ۱۴ درصد است.
در حالی که مشخص نیست ایران در سال جاری و سالهای پیش رو با توجه به بازگشت تحریمهای آمریکا موفق به جذب چه میزان وام خارجی باشد، نهادهای بینالمللی چشمانداز روشنی برای اقتصاد ایران در سالهای پیش رو نمیبینند.
برای نمونه، بر اساس گزارش بانک جهانی، تولید ناخالص ملی ایران در سال گذشته نسبت به سال ۲۰۱۶ به خاطر افزایش صادرات، خصوصا درآمدهای نفتی حدود ۲۰ میلیارد دلار افزایش یافته و به بالای ۴۴۰ میلیارد دلار رسید.
این گزارش پیشبینی خود برای سال آینده را منتشر نکرده، اما صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرده است که تولید ناخالص داخلی ایران در سال جاری ۴۳۰ میلیارد دلار باشد (تقریبا برابر سال گذشته) و در سال آینده با افتی حدود صد میلیارد دلاری به ۳۳۳ میلیارد دلار برسد و تا سال ۲۰۲۳ با افت و خیزهایی به مرز ۳۸۳ میلیارد دلار برسد.
صادرات ایران در سال گذشته نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار افزایش یافت و به بیش از ۹۵ میلیارد دلار رسید.
علت عمده این افزایش، رشد میزان و قیمت نفت صادراتی ایران بوده است، اما تحریمهای آمریکا صادرات نفت ایران را از اردیبهشتماه تا ماه گذشته، یک میلیون بشکه کاهش داده و انتظار میرود در ماههای آینده این کاهش ادامه یابد.
نفت سهمی ۶۰ درصدی در کل صادرات ایران دارد.
بانک جهانی میگوید که میزان استقراض کشورهای با درآمد پایین و متوسط طی سال گذشته نسبت به سال ۲۰۱۶ سه برابر شده و به ۶۰۷ میلیارد دلار رسیده است.
کل بدهی خارجی این کشورها نیز با ده درصد افزایش به ۷.۱ تریلیون دلار بالغ است که تقریبا یک چهارم آن مربوط به کشور چین است. میزان بدهی خارجی چین در سال گذشته به ۱.۷ تریلیون دلار رسید.