اتحادیه اروپا روز پنجشنبه ۱۲ فروردین اعلام کرد روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان همراه با ایران روز جمعه یک نشست مجازی برای مذاکره در مورد توافق هستهای برگزار میکنند.
ریاست این جلسه بر عهده دیپلمات اسپانیایی، انریکه مُورا، قائم مقام جوزپ بورل، دبیرکل و مدیر سیاسی سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، خواهد بود.
آنگونه که از بیانیه اتحادیه اروپا بر میآید ایالات متحده در این نشست حضور ندارد.
در این بیانیه آمده است: «مشارکتکنندگان قرار است در مورد چشمانداز بازگشت ایالات متحده به برجام مذاکره کنند».
در نشست کمیسیون مشترک برجام همچنین در این مورد بحث خواهد شد که چگونه همه طرفهای درگیر در توافق هستهای به تعهدات خود پایبند باشند.
دو دیپلمات به خبرگزاری رویترز گفتهاند که بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشتر در روز دوشنبه نشستی را با ایران برگزار کرده بودند.
غیبت ایالات متحده در این نشست در حالی است که واشینگتن بارها اعلام کرده است آماده مذاکره با ایران برای اجرای برجام در چارچوب کمیسیون مشترک است ولی تهران با حضور ایالات متحده مخالف است.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، ۲۱ اسفند پارسال گفته بود ایالات متحده آماده است در صورت حضور در مذاکرات، طرح برداشتن گامهایی از سوی دو طرف برای اجرای تعهدات را بررسی کند.
او افزوده بود: تنها و تنها در صورتی که تهران به میز مذاکره بیاید، آن موقع ما در موقعیتی خواهیم بود که در مورد طرحهایی رایزنی کنیم که میتواند دو طرف را به سمت مسیر پایبندی دوجانبه به برجام سوق دهد.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در واکنش گفته بود که فقط لازم است آمریکا به تعهداتش پایبند شود، به برجام برگردد و تحریمها علیه ایران را رفع کند.
با این حال، سایت پولیتیکو روز ۹ اسفند گزارش داده بود که واشینگتن برای رفع بنبست ایجاد شده در مسیر مذاکرات با ایران، یک «پیشنهاد جدید» برای ارائه به تهران تنظیم کرده است.
این سایت به نقل از «دو منبع آگاه» افزوده بود که آمریکا به احتمال زیاد از ایران میخواهد از برخی گامهایی که در چارچوب کاهش تعهدات برجامی خود برداشته است، عدول کند و از جمله سانتریفوژهای پیشرفته را بهکار نگیرد و غنیسازی اورانیوم با غلظت ۲۰ درصدی را نیز متوقف کند.
پولیتیکو به نقل از مقامات یاد شده نوشته که «آمریکا حاضر است در برابر گامهایی که از ایران میطلبد، بخشی از تحریمهای اقتصادی علیه تهران را لغو کند».
ایران از اردیبهشت سال ۹۹ و یکسال پس از خروج آمریکا از برجام در زمان ریاستجمهوری دونالد ترامپ، به صورت تدریجی از تعهدات هستهای خود در برجام عدول کرد و روز پنجشنبه ۱۲ فروردین در تازهترین مورد نقض این توافق از سوی تهران، آژانس اعلام کرد که ایران چهارمین آبشار از سانتریفوژهای پیشرفته خود را در زیرزمین تاسیسات هستهای نطنز فعال کرده است.
استفاده از این سانتریفوژها که بر اساس برجام ایران نمیتواند از آنها استفاده کند به غنیسازی اورانیوم سرعت بیشتری خواهد بخشید و ذخایر اورانیوم را به اندازهای افزایش میدهد که برای ساخت بمب هستهای کفایت خواهد کرد.
ایران میگوید چون طرفهای دیگر برجام به تعهدات خود برای بهرهمندی تهران از منافع اقتصادی این توافق پایبند نبودهاند در نتیجه تعهدات خود را کاهش میدهد. تهران همچنین الحاق پروتکل الحاقی که به بازرسان آژانس اجازه میداد تا به صورت سرزده از تاسیسات هستهای ایران بازدید کنند را متوقف کرد.
کشورهای غربی خواستار بازگشت سریع ایران به برجام شدهاند و ایالات متحده نیز گفته است تا زمانی که تهران به تعهدات خود عمل نکند تحریمها لغو نخواهد شد.