محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز چهارشنبه با اشاره به تأثیر تحریمهای آمریکا بر اقتصاد ایران گفت که «وضعیت بسیار دشوار خواهد شد»، زیرا «نقش دلار آمریکا در نظام مالی بینالمللی گسترده و فراگیر است».
وزیر خارجه جمهوری اسلامی که در مصاحبهای با شبکه جهانی بیبیسی سخن میگفت همچنین افزود که تعهداتی که اروپاییها برای جلوگیری از تأثیرات وخیم این تحریمها بر اقتصاد ایران بیان کردهاند «احتمالاً بهتر از آن چه بود که انتظار میرفت».
وی در عین حال تأکید کرد که مسئله اصلی، اجرایی شدن این تعهدات است و شکیبایی جمهوری اسلامی تا ابد دوام نخواهد آورد.
ایران در حال حاضر شرایط اقتصادی وخیمی دارد، به طوری که ارزش پول ملی کشور ظرف مدت کوتاهی چندین برابر افت کرده و قیمت دلار آمریکا در بازارهای ایران از ۳۵۰۰ تومان به محدوده ۱۳ هزار تا ۱۹ هزار تومان رسیده است.
تأکید وزیر خارجه ایران بر نقش «فراگیر» دلار و تأثیر تحریمها بر اقتصاد ایران در حالی بیان میشود که آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، به تازگی با انتقاد از سوءمدیریتهای دولت جمهوری اسلامی گفته است که «عامل کاهش ارزش ریال خارجی نیست، درونی است.»
پس از آن در سوم مهرماه، علیاکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی نیز گفت که «بخشی از مشکلات ما با روپیه (واحد پول هند)، روبل (واحد پول روسیه) و یوآن (واحد پول چین) حل خواهد شد و به دلار دیگر احتیاجی نخواهیم داشت».
پس از خروج دولت آمریکا از برجام که ۱۸ اردیبهشت اتفاق افتاد، دور نخست بازگشت تحریمها علیه ایران از ۱۳ مرداد به اجرا درآمد و قرار است دور بعدی آن نیز از ۱۳ آبان آغاز شود.
با این حال پنج کشور دیگر در توافقنامه هستهای گفتهاند که در برجام میمانند؛ این کشورها در بیانیه مشترکی از گشودن کانالهای پرداخت مالی برای ایران بهویژه ایجاد یک سازوکار تکمنظوره ویژه (اسپیوی) برای تسهیل مبادلات مالی با ایران استقبال کردهاند.
محمدجواد ظریف در مصاحبه روز چهارشنبه خود با اشاره به این تلاشها گفت که ترزا می، نخستوزیر بریتانیا، و امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه «و همه کسان دیگر گفتهاند که متعهد به برجام هستند و متعهد هستند که ایران از منافع آن برخوردار شود.»
او در ادامه گفت که این تعهدات «احتمالاً بهتر از آن چه بود که انتظار میرفت»، اما تأکید کرد که مسئله مهم «تبدیل این تعهدات سیاسی به سازوکارهای اجرایی است.»
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز چهارشنبه گذشته ابراز امیدواری کرد که سازوکار ویژه برای تسهیل همکاری تجاری با ایران تا «قبل از ماه نوامبر»، حدود یک ماه دیگر، به اجرا گذاشته شود.
وزیر خارجه ایران در مصاحبه خود با بیبیسی با اشاره به این مدت زمانی هشدار داد که ما «کمی دیگر شکیبا خواهیم بود».
وی پیش از این هم هشدار داده است که در صورت بیثمر ماندن تلاشهای اروپایی در زمینه تعدات برجام، ایران از توافق هستهای خارج میشود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، چندین بار بر خواست خود برای دیدار با همتای ایرانیاش تأکید کرده و پرسش بعدی مجری بیبیسی از آقای ظریف نیز به همین موضوع اشاره داشت.
محمدجواد ظریف در پاسخ گفت که «هیچ چیز غیرممکن نیست، اما نتیجه دیدار روسای جمهوری، روحانی و ترامپ، تنها یک عکس یادگاری و انتشار یک سند دوصفحهای خواهد بود.»
پیش از این، رهبر جمهوری اسلامی در مردادماه با اشتباه خواندن مذاکرات هستهای، اعلام کرد که «امام مذاکره با آمریکا را ممنوع کرد و من هم ممنوع میکنم.»