سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس میگوید محمدجواد ظریف، وزیر خارجه، در نشست روز یکشنبه ۲۲ تیر این کمیسیون با دفاع از سند همکاری ایران و چین، بحث «فروش جزیره کیش و نفت ارزان» به چینیها را «شایعه» خوانده است.
به گفته ابوالفضل عمویی، آقای ظریف تاکید کرده که «منافع ملی» در تدوین این سند در نظر گرفته و مخالفتها با آن «ناشی از غرضورزی دشمنان توسعه روابط ایران و چین است».
این نماینده مجلس که با خبرگزاری ایسنا گفتوگو میکرد به نقل از محمدجواد ظریف گفت: «روند تدوین این سند با سفر شیجین پینگ به تهران در سال ۱۳۹۴ آغاز شد و دو کشور در این سفر تصمیم گرفتند که نقشه راه بلندمدت را طراحی کنند. این سند پس از تبادل نظر طرفین هنوز در حال مذاکره است».
انتشار گزارشهایی درباره «سند همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین» واکنش شدید افکار عمومی را برانگیخته و به بحث درباره اهداف و چشمانداز آن دامن زده است.
مخالفان میگویند که این سند ایران را در موقعیتی وابسته و ضعیف قرار میدهد و چین را در موقعیتی برتر که به آن اجازه میدهد امتیازات چشمگیری از ایران بگیرد. اما مقامات جمهوری اسلامی با رد همه این بحثها وعده دادهاند جزئیات سند را به طور کامل منتشر کنند.
در این میان حساب کاربری فارسی توئیتر وزارت خارجه آمریکا با انتشار رشته توئیتی این سند همکاری را «ترکمانچای» توصیف کرده است، عهدنامهای که سال ۱۲۰۶ خورشیدی میان قاجارها و روسیه بسته شد که بخشی از خاک ایران را واگذار میکرد.
لن خودوروفسکی، مشاور وزیر خارجه ایالات متحده، روز یکشنبه در صفحه توئیتر خود نوشت که حاکمان ایران با این قرارداد، ایران را به چین «میفروشند» و با این کار مقدمه «نابودی اقتصادی برای نسل بعدی» را فراهم میآورند.
موضعگیری آمریکا علیه این سند، واکنش مقامات ایران را به دنبال داشته و از جمله عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، آن را «دروغپردازی» خوانده و تاکید کرده است که «همکاری اقتصادی ایران با چین برای آمریکا گران تمام میشود».
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، نیز روز یکشنبه گفت که «موضع دشمنان نشان میدهد جمهوری اسلامی راه خود را درست رفته است».
آقای کدخدایی ضمن حمایت از این سند یادآوری کرد که «همه موافقتنامهها و قراردادهای بینالمللی باید در مجلس و شورای نگهبان بررسی شود و درباره قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین هم همینطور خواهد شد».
روز یکشنبه همچنین وبسایت خبرآنلاین اظهارات وزیر راه ایران را بازتاب داده است که میگوید: «جابهجایی مسافران چینی طبق قرارداد ۲۵ ساله شایعه است».
محمد اسلامی در انتقاد از مخالفان سند اظهار داشت: «تعجب میکنم که عدهای نخوانده، ندیده و بدون اطلاع این موضوع را تا به این اندازه و با این ابعاد مورد تحلیل قرار میدهند».
وی افزود: «اجازه دهید این سند مورد مذاکره قرار گیرد و پس از تعریف و تدوین نهایی آن میتوان در این باره اظهار نظر کرد».
دولت حسن روحانی هفته گذشته اعلام کرد که پیشنویس «برنامه ۲۵ ساله همکاریهای جامع ایران و چین» تصویب شده ولی هنوز جزئیاتی از آن را منتشر نکرده است.
انتشار خبر تصویب این پیشنویس با بازتاب گستردهای در شبکههای اجتماعی مواجه شده و برخی از شخصیتهای سیاسی درباره پیامدهای آن هشدار دادهاند.
به رغم این مخالفتها، محمود واعظی رئیس دفتر رئیسجمهوری ایران شامگاه شنبه گفت که مذاکرات مربوط به این سند احتمالا «تا پایان سال به جمعبندی برسد».