محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، روز سهشنبه، ۲۵ دی، وارد اربیل، مرکز اقلیم کردستان عراق شد. وی پیش از سفر به اربیل، طی دو روز دیدارهای فشردهای در سفر رسمی خود به عراق داشت و با طیف بزرگی از مقامهای کنونی و پیشین عراقی گفتوگو کرد.
هدف این سفر ظریف «تعمیق هرچه بیشتر روابط میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق» عنوان شده و وی در سفرش به اقلیم کردستان، هیئتی از مقامهای سیاسی و اقتصادی و فعالان تجاری و مدیران شرکتهای فنی و مهندسی ایرانی را نیز همراه خود دارد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، محمدعلی الحکیم، وزیر خارجه عراق، پس از دیدارش با محمدجواد ظریف، به خبرنگاران گفت: «ما در مورد اقدامات یکجانبه اقتصادی آمریکا گفتوگو کردیم و سرگرم بررسی آنها با همسایه خود (ایران) هستیم.»
بنا بر این گزارش، آقای ظریف در این دیدار به نقش واشینگتن در منطقه تاخته و گفت که سیاست آمریکا در منطقه «۴۰ سال است که شکست خورده و پیشنهادم به کشورهای منطقه این است که بر روی اسب بازنده شرطبندی نکنند.»
سفر وزیر خارجه ایران به عراق پس از آن صورت میگیرد که همتای آمریکایی او، مایک پومپئو، در جریان سفرهای خود در منطقه خاورمیانه روز چهارشنبه ۱۹ دی وارد بغداد، پایتخت عراق، شد.
مایک پومپئو پیش از سفر به عراق و دیدار با چند مقام عراقی از جمله رئیس مجلس این کشور، در تبیین سیاست خارجه آمریکا در سخنرانیاش در قاهره گفته بود که «ما به عراق کمک کردیم تا از نفوذ ایران بکاهد و این روند ادامه خواهد یافت.»
محمدجواد ظریف با انتشار یک رشته توئیت، گزارشی از برنامهها و دیدارهای دو روز نخست سفر رسمی خود به عراق داده و از این پیامها چنین برمیآید که او در مدت اقامتش در بغداد علاوه بر همتای خود، با برهم صالح، رئیسجمهور، عادل عبدالمهدی، نخستوزیر، و محمد الحلبوسی، رئیس مجلس عراق، گروهی از شخصیتهای سیاسی و اقتصادی و نمایندگان اقلیتهای دینی عراق دیدار داشتهاست.
این سفر در حالی برگزار میشود که بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، نیز روز پنجشنبه به عراق رفته بود و در جریان آن سفر ثامر غضبان، وزیر نفت عراق، خبر داد که در جریان مذاکراتش با بیژن زنگنه، توافقی برای توسعه مشترک میادین مرزی حاصل نشده است.
سفر وزیر نفت ایران به بغداد یک روز بعد از دیدار مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده از عراق انجام شد.
ایران و عراق همچنین ماهها پیش توافق کرده بودند که بخشی از نفت منطقه کرکوک به ایران تحویل داده شود و معادل آن، ایران در خلیج فارس نفت تحویل عراق دهد، اما تحریمهای آمریکا این موضوع را منتفی کرده است.
ایران همچنین گاز به عراق صادر میکند و آمریکا تنها تا بهار سال آینده به عراق اجازه دادهاست که از ایران گاز بخرد.
برگزاری نشستهای توسعه روابط اقتصادی محمدجواد ظریف با مقامهای اقلیم کردستان که قرار است روز سهشنبه در شهر سلیمانیه این اقلیم نیز ادامه یابد در حالی برگزار میشود که بهمن مرادنیا، استاندار کردستان، روز یکشنبه، ۱۶ دی ماه، اعلام کرد از زمانی که عراق اعطای روادید کاری به ایرانیان را متوقف کرده، تعداد شاغلین ایرانی در عراق از ۲۰ هزار نفر به پنج هزار نفر کاهش یافته است.
هفته گذشته نیز حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران دربارهٔ از بین رفتن جایگاه اقتصادی ایران در عراق و جایگزین شدن ترکیه و عربستان به جای ایران در آن کشور، هشدار داده بود.
در این میان تازهترین آمارهای گمرکی حاکی از افت شدید صادرات ایران به عراق در آذرماه است.