عباس عدالت چرا بازداشت شد؟

با وجودی که هنوز پرونده‌های چند تن از شهروندان دوتابعیتی زندانی در ایران مفتوح مانده است، یک نفر دیگر هم به این فهرست اضافه شد: عباس عدالت، استاد ریاضیات و علوم کامپیوتر در امپریال کالج لندن و از فعالان مخالف تحریم و جنگ علیه ایران.

بنا بر اطلاعات درج شده در وبسایت پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، عباس عدالت از حدود سال ۱۹۹۰ میلادی یعنی ۲۸ سال قبل تاکنون، از استادان مدعو این پژوهشگاه محسوب می‌شده است. در حالی که مدیریت پژوهشگاه دانش‌های بنیادی را محمدجواد لاریجانی برعهده دارد، عباس عدالت در سالیان گذشته علاوه بر این که به عنوان مهمان در سمینارهای گوناگون این بنیاد علمی شرکت می‌کرده، به عنوان استاد مشاور برای دانشجویان مقطع دکترای پژوهشگاه دانش‌های بنیادی هم انجام وظیفه می‌کرده است.

گزارش نوشین سیدحسینی در مورد بازداشت عباس عدالت

حالا کمپین حقوق بشر در ایران خبر داده که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی عباس عدالت را روز ۲۶ فروردین ماه بازداشت کرده‌اند. بنابراین گزارش، اتهام آقای عدالت مشخص نیست و نیروهای سپاه پاسداران هنگام بازداشت این استاد دانشگاه در خانه‌اش برخی اموال او از جمله کامپیوتر، سی‌دی‌ها و یادداشت‌هایش را هم با خود برده‌اند.

هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران، بازداشت عباس عدالت را در راستای اختلافات داخلی سیاسی ارزیابی می‌کند:

«این به نظر من کشمکش‌های سیاسی درون ایران است مابین دولت آقای روحانی و سیاست‌هایی که می‌خواهد پیش ببرد، و آنها که مخالفش هستند همچون قوه قضاییه و سازمان اطلاعات سپاه. از جمله سیاست‌های عمده آقای روحانی از روز اول، یکی دسترسی به برجام بود، و دیگری استقبال از بازگشت ایرانیان خارج کشور و تشویق شدید آنها که بیایند به کشورشان خدمت کنند. ما می‌بینیم که سازمان اطلاعات سپاه، دوملیتی‌ها را هدف قرار داده کاملا برای این که این سیاست دعوت را زیرپا بگذارد و نگذارد تاثیری داشته باشند و نتوانند در مقابله با چالش‌ها نقشی ایفا کنند. این را در مورد فعالان محیط زیست می‌بینیم، در مورد فعالان و چهره‌های آکادمیک که در امور اجتماعی تخصص دارند و به ایران بازگشته‌اند و مانند آقای عدالت در امور خارجی فعالند. برخی دیگر هم مانند خانم زاعری رتکلیف کاملا گروگان هستند، گروگان هستند برای رسیدگی به امور مالی که ایران با دولت انگلیس داشت. کلا تمامی این بازداشت‌ها را برای به زیر سوال بردن دولت روحانی می‌بینم و کشمکشی که بین سپاه پاسداران و دولت او وجود دارد.»

عباس عدالت علاوه بر تدریس امور کامپیوتر و ریاضیات، کارزاری هم علیه تحریم و جنگ با ایران راه اندازی کرده بود. حالا او پشت میله‌های زندان گرفتار است و آن طور که خبرگزاری فرانسه گزارش داده، با ارائه وثیقه برای آزادی‌اش مخالف است چون خود را بی‌گناه می داند و خواستار آزادی بی قید و شرط خود شده است.

وزارت امورخارجه بریتانیا هم گفته که به دنبال کسب اطلاعات از ایران درباره بازداشت آقای عدالت است. آیا بریتانیا قادر است برای آزادی این شهروندش اقدامی موثر انجام دهد؟ محمد رهبر، روزنامه نگار ساکن نروژ:

«عجالتا راه های حقوقی بسته است. یک دولت خارجی باید بیاید و شکوائیه خودش را به دستگاه قضایی کشور ایران بدهد و وکیلی تعیین کند و آن وکیل دنبال این برود که او را آزاد کنند، یا ادله جاسوسی او را ببینند چه هست، که بر اساس آن دفاع کنند. اما چنین کاری را در ایران نمی توان کرد. چون در خود دستگاه قضایی هم درحقیقت شاخه حقوقی همان دستگاه سپاه هست که بازداشت می‌کند و همگی با همدیگر هستند و نمی‌توان گفت دستگاه قضایی مستقلی داریم که می‌تواند عدالت را اجرا کند و امیدی برای یک دوتابعیتی باشد و با وکیل داشتن، آزاد بشود. عجالتا تنها کاری که از دستشان بر می‌آید، مذاکرات پشت پرده است و این که امتیازی بدهند و امتیازی بگیرند. جز این کار دیگری نمی‌توانند بکنند.»

بنا بر گزارش کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، سپاه پاسداران بیش از سی نفر از شهروندان دوتابعیتی را از زمان توافق هسته‌ای یعنی دوسال و نیم قبل تاکنون بازداشت و زندانی کرده است.