«مخالفت گسترده» اعراب در شبکه‌های اجتماعی با عادی‌سازی روابط با اسرائیل

نتایج مطالعات وزارت امور راهبردی اسرائیل نشان می‌دهد که ۹۰ درصد از کاربران در شبکه‌های اجتماعی دنیای عرب مخالف پیمان‌های صلح کشورهای عرب با اسرائیل هستند.

تحقیقات وزارت امور راهبردی اسرائیل نشان داده که مواضع شخصیت‌ها و گروه‌های مخالف با عادی‌سازی رابطه با اسرائیل، بر شکل‌گیری نگرش مردم در کشورهای مختلف عرب در ارتباط با اسرائیل تأثیر زیادی داشته است.

نظر به این واقعیت که اکثر کاربران شبکه‌های اجتماعی در کشورهای عرب، نوجوان و جوان هستند، تأثیری که آن‌ها از مخالفان عادی‌سازی رابطه با اسرائیل گرفته‌اند، قابل تأمل است.

این مطالعات نه به‌صورت نظرسنجی بلکه با بررسی محتوای مطالب شبکه‌های اجتماعی بسیاری از کشورهای عربی، در مقیاس وسیع صورت گرفته است.

به گزارش مجموعه‌ای از رسانه‌های اسرائیل، نتایج مطالعات وزارت استراتژی این کشور به صورت یک گزارش جامع همراه با توصیه‌های مرتبط، روز یکشنبه ۲۰ مهر در اختیار اوریت زئوی فرکش، وزیر امور راهبردی، سایر وزیران و همچنین نهادهای امنیتی اسرائیل قرار گرفت.

این گزارش نتیجه تحقیقات درباره مطالب منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی دنیای عرب در یک ماه، میان نیمه ماه اوت تا میانه ماه سپتامبر، است. در این بازه زمانی، آمریکا خبر آمادگی امارات و سپس بحرین را برای عادی‌سازی رابطه با اسرائیل اطلاع داده بود.

بنیامین نتانیاهو و دولتمردان بسیاری در اسرائیل، عادی‌سازی رابطه کشورشان با امارات و بحرین را نشانی از تغییر افکار در دنیای عرب در قبال اسرائیل و به‌ویژه «خسته شدن» اعراب از «قضیه فلسطینی» عنوان کرده و ابراز اطمینان کرده‌اند که شمار دیگری از کشورها به این مسیر خواهند پیوست. یووال اشتاینیتز، وزیر انرژی اسرائیل، این هفته گفته بود که عربستان یکی از این کشورهاست.

اما بر اساس تحقیقات وزارت راهبردی اسرائیل، ۹۵ درصد از گفتمان غالب در شبکه‌های اجتماعی عرب‌زبان، امارات متحده عربی را به دلیل عادی‌سازی رابطه با اسرائیل نکوهش می‌کند؛ ۲۷ درصد آن‌ها امضای توافق با «صهیونیست‌ها» را محکوم کرده؛ ۱۰ درصد امارات را به «نفاق» متهم کرده و حتی ۵ درصد اقدام امارات را «تسلیم شدن» به آمریکا می‌دانند.

در مجموع بیش از نیمی از گفتمان غالب در شبکه‌های اجتماعی عرب‌زبان، توافق‌های امارات و بحرین با اسرائیل را «خیانت» تلقی می‌کنند؛ امری که مؤید گفتار سران فلسطینی در توصیف این توافق‌هاست.

درباره عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای اسلامی

اعتراض به روابط اعراب و اسرائیل: کناره‌گیری دولت خودگران فلسطینی از ریاست دوره‌ای اتحادیه عربامارات: اقدامات تهاجمی ایران در منطقه باعث تغییر رویکرد کشورهای عرب به اسرائیل شدبررسی احتمال عادی‌سازی مناسبات سودان و اسرائیل در نشست ابوظبیوزیر کشور بحرین: توافق با اسرائیل از منافع ما در برابر ایران حفاظت می‌کند

بر اساس این تحقیق، هشتگ‌های «عادی‌سازی خیانت است» و «بحرینی‌ها مخالف عادی‌سازی هستند» یکصد میلیون بار در یک ماه مورد استفاده کاربران دنیای عرب بوده است.

اگر ۵ درصد مطالبی که در همراهی با توافق‌ها منتشر شده خود صد درصد تلقی شود، ۶۱ درصد از این میزان به امتیازات امنیتی که پیمان با اسرائیل برای امارات در بر خواهد داشت، اشاره کرده و ۳۳ درصد صرفه اقتصادی آن را مهم دانسته‌ و ۶ درصد بقیه گفته‌اند این پیمان تنها روابط پشت پرده را آشکار کرده است.

تحقیقات یادشده نشان داده است که کاربران عراقی ظاهراً مطالب مثبت بیش‌تری در حمایت از توافق‌ها منتشر کرده و حتی به روند مشابه میان دولت خود با اسرائیل توصیه کرده‌اند. این نکته مورد توجه وزارت راهبردی اسرائیل قرار گرفته است.

وزارت امور راهبردی اسرائیل در گزارش خود در خصوص این مطالعات به «نقش تعیین‌کننده شبکه‌های اجتماعی در دنیای امروز، به‌ویژه در قبال اسرائیل» اشاره کرده و بر لزوم تلاش اسرائیل به تغییر گفتمان «نفرت» و مخالفت با اسرائیل در دنیای عربی تأکید کرده است.

هفته گذشته نیز نتیجه تحقیقی که در کشورهای عرب و اسلامی صورت گرفته بود منتشر شد که نشان از مخالفت گسترده اعراب و مسلمانان با عادی‌سازی رابطه میان این کشورها با اسرائیل دارد.

بر اساس آن تحقیق، ۹۹ درصد از مردم الجزایر، ۹۴ درصد لبنانی‌ها، ۹۳ درصد اردنی‌ها، ۹۰ درصد از مردم قطر و همچنین کویت، و ۶۵ درصد ساکنین سعودی با عادی‌سازی با اسرائیل مخالف‌اند. در این میان، نظر به این‌که اسرائیل و اردن ۲۶ سال است پیمان صلح دارند، میزان چشمگیر مخالفت مردم اردن با رابطه با اسرائیل قابل‌تأمل است.

گزارش مرکز مطالعات و سیاست‌های عرب از بررسی ۹۰۰ مطالعه و نظرسنجی از ۲۸ هزار نفر در ۱۳ کشور، از جمله پاکستان و ترکیه، تهیه شده بود.

این مرکز نوشته بود که با توجه به این میزان مخالفت، امارات و بحرین به خاطر عادی‌‌سازی رابطه با اسرائیل ممکن است با عواقبی روبه‌رو باشند.

از آن‌جا که این مرکز تحقیقات در قطر واقع است، ظاهراً ممکن بود نتایج تحقیق آن بازتابی از همسویی برخی عوامل در قطر با دولت‌ها و آن گروه‌ از اعراب در کشورهایی باشد که با اسرائیل زاویه دارند یا خود را هنوز دشمن اسرائیل می‌دانند.

اما تحقیقاتی که خود وزارت راهبردی اسرائیل انجام داده، به نتایج مشابهی با گزارش مرکز قطری رسیده است.

تصویری که رسانه‌های اسرائیل از «استقبال» و حتی «اشتیاق» مردم امارات و بحرین از توافق‌ها در هفته‌های اخیر ترسیم کرده‌اند، با نتایج مطالعات وزارت استراتژیک اسرائیل در تضاد عمیق است.

هرچند، روزنامه هاآرتص در روزهای گذشته در مقاله‌ای نوشته بود که اسرائیل در خصوص بحرین باید آگاه باشد که این توافق «تنها با حاکمان» است.

از واکنش رئیس دولت اسرائیل یا سران امارات و بحرین به دو مطالعه اسرائیلی و قطری خبری منتشر نشده است.

امارات و بحرین، بعد از مصر و اردن، سومین و چهارمین کشور عربی هستند که اسرائیل را به رسمیت شناخته‌اند و با آن به پیمان صلح می‌رسند. اسرائیل تأیید می‌کند که صلح این کشور با مصر و اردن، بعد از چند دهه، هنوز صلحی سرد و در سطح دولت‌هاست.

برای اسرائیل، پیشبرد روابط گسترده با دولت‌ها و بهره بردن از فرصت‌ها اهمیت دارد و نخست‌وزیر اسرائیل ابراز خوش‌بینی کرده که توافق‌های دولت او به‌ویژه با امارات، بشارت‌دهنده یک «صلح گرم» میان دو ملت نیز باشد.

دولت اسرائیل روز دوشنبه ۲۱ مهر «به اتفاق آرا» توافق صلح اخیر میان این کشور و امارات متحده عربی را تصویب و آن را برای نهایی شدن به مجلس این کشور فرستاد. بنیامین نتانیاهو در این نشست گفت که او و ولیعهد ابوظبی «به‌زودی» رسماً دیدار خواهند کرد.

«پیمان صلح» اسرائیل با امارات و «بیانیه صلح» اسرائیل با بحرین روز ۲۵ شهریور با میزبانی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، میان نخست‌وزیر اسرائیل با وزیران خارجه امارات و بحرین امضا شد. اسرائیل و بحرین در حال کار برای ارتقای «بیانیه» به «پیمان صلح» هستند.