حسن روحانی که هشت سال پیش با وعدههای معیشتی رنگارنگ و با شعار نجات اقتصاد ایران سکان ادارهٔ دولت را به دست گرفت، در شرایطی دفتر ریاستجمهوری را واگذار میکند که وضعیت اقتصادی کشور از هشت سال پیش بهمراتب بدتر شده است. سفرههای مردم حالا کوچکتر شده و مشکلات اقتصادی گریبان بسیاری از اقشار جامعه را گرفته است.
رادیو فردا در این مجموعهٔ ششقسمتی وضعیت معیشتی و اقتصادی امروز مردم ایران را بر اساس اطلاعاتی که با تحقیق میدانی و از طریق ارتباط با اقشار گوناگون جامعه در داخل ایران به دست آمده، بررسی کرده است.
در این گزارشها که فریدون خاوند، اقتصاددان، نیز بهعنوان کارشناس در آن حضور دارد، شاخصهای اقتصاد کلان از جمله رشد اقتصادی و تورم زیر ذرهبین قرار گرفته است.
مبنای اطلاعات این مجموعه آمار منتشرشده توسط نهادهای آماری داخل ایران از جمله مرکز آمار ایران، مرکز پژوهشهای مجلس و بانک مرکزی است و در مواردی که آمار داخلی منتشر نشده است، گزارشگر از منابع آماری بینالمللی معتبر همچون بانک جهانی و سازمان شفافیت بینالمللی استفاده کرده است.
در این مجموعه تلاش شده مفاهیم اقتصادی با زبانی ساده بیان شوند و بهدلیل توالی موضوعی گزارشها توصیه میکنیم آنها را به ترتیب تماشا کنید.
بسیاری از تصاویری که در این مجموعه میبینید، بهطور اختصاصی برای رادیو فردا تهیه شده است.
چکیدهٔ بخش سوم با موضوع تورم
گرانی همان تورم نیست، نتیجه تورم است. نامزدهای ریاستجمهوری در دورههای متعدد شعار مبارزه با گرانی و مهار تورم دادهاند و یکی پس از دیگری با وعدههایی در این زمینه میایند و میروند، اما مشکل همچنان پابرجاست.
بگیرو ببند و اجرای سیاستهای تعزیراتی و برخورد با گرانفروشان که بهکرات گزارشهای آن از صداوسیمای حکومت پخش میشود، نشانهٔ درک نادرست از تفاوت مهار تورم با مبارزه با گرانی است.
مسئلهٔ اساسی در تورم این است که باید نوعی تعادل برقرار باشد بین حجم نقدینگی و حجم کالاها و خدمات. یعنی وقتی حجم کالاها و خدمات موجود در بازار ثابت بماند و در مقابل نقدینگی بالا برود، وضعیتی پدید میآید که در اقتصاد امروز ایران یا هر اقتصاد تورمزدهای وجود دارد.
نرخ تورم در اواخر دوره محمود احمدینژاد رسید به چهل درصد و یکی از شعارهای مهم حسن روحانی تکرقمی کردن تورم بود. تکرقمی کردن تورم تنها در دو سال اتفاق افتاد، یکی در سال ۹۵ و دیگری در سال ۹۶. این تک رقمی شدن هم در محدودهٔ ۹ درصد بود. در مقایسه با کشورهای همسایه که تورم منفی داشتند و یا کشورهای منطقهٔ یورو و یا منطقهٔ دلار قابلمقایسه نبود و بعد از آن دوباره تورم شروع به بالا رفتن کرد.
آمار تورم در ایران در فروردین ۱۴۰۰
سالیانه: نزدیک ۳۹ درصد
نقطهای: حدود ۵۰ درصد
مواد خوراکی و آشامیدنی: بیش از ۶۳ درصد
و در این میان، مردم مطمئناً تلخی عدد آخر را بهتر درک میکنند.
جان مینارد کینز، اقتصاددان بزرگ بریتانیایی میگوید برای تخریب ارکان اخلاقی یک جامعه کافی است چند سال به آن تورم بدید. دولتها با ادامهٔ روند تورم بخش مهمی از ثروت شهروندانشان را پنهانی و بدون جلب توجه مصادره میکنند؛ کاری که در دولتهای جمهوری اسلامی و بهویژه در دولت حسن روحانی بهوفور انجام شده است.
حباب وعدهها وعدههای هشتسالهای که عملی نشد حباب وعدهها وعدههای هشتسالهای که عملی نشد؛ رشد اقتصادی