ساعاتی پس از دیدار دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و رئيس سازمان انرژی اتمی ایران، دو طرف بیانیهای مشترک صادر کرده و اعلام کردهاند که ایران «حداکثر تا ۲۹ اسفند» درباره سه مکان مشکوک به فعالیتهای پنهان هستهای «توضیحات کتبی» ارائه دهد.
بر اساس این بیانیه، آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز دو هفته پس از دریافت این توضیحات، به مرور اطلاعات میپردازد و سوالات احتمالی را دوباره برای سازمان انرژی اتمی ایران میفرستد و و گزارش نهایی را تا پیش از «پیش از برگزاری شورای حکام در خرداد ۱۴۰۱» ارائه دهد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس که روز شنبه به تهران سفر کرده بود، پس از پایان مذاکرات خود با مقامهای ایرانی به وین بازگشت و در یک نشست خبری که در فرودگاه وین برگزار شد، گفت مذکرات خوب بوده است و احتمالا حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران برای «پایان مذاکرات» به وین سفر کند.
او با تاکید براینکه ایران «متعهد به همکاری» شده است، گفت: «سه ماه زمان مناسبی برای این است که بدانیم که آیا به نتیجه میرسیم یا نه».
سفر آقای گروسی به تهران در شرایطی انجام شده که مذاکرات احیای برجام به مرحلهای سرنوشتساز رسیده و در روزهای پایانی مذاکرات، ایران خواستار پایان یافتن بحثهای مربوط به این مکانهای شده است ولی آژانس خواستار شفافسازی و توضیح ایران در این زمینه شده است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بدو ورود تهران گفته بود که احیای برجام بدون حل و فصل مسائل تهران با آژانس امکانپذیر نخواهد بود.
پیشتر در گزارشها آمده بود که بازررسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی چهار محل «مشکوک» را در ایران شناسایی کردهاند که یک مورد آن در تورقوزآباد، حومه تهران، و یک مورد دیگر در اصفهان است که هر دو آنها «در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شدهاند».
در بیانیه مشترک آژانس بینالمللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران اما به سه مکان اشاره شده است که نشان میدهد طرفین درباره یکی از مسائل مورد بحث به توافق رسیدهاند.
رافائل گروسی نیز در نشست خبری خود با اشاره به این بحث،گفت درباره این موضوع «سوال دیگری در این مقطع نداریم. سوالاتی بوده، کار راستی آزمایی انجام شده و فعلا کار دیگری برای روشن شدن موضوع نداریم».
مقامهای حکومت ایران پیش از این گفته بودند که ادعاهای مطرح شده در این زمینه «سیاسی» است و خواستار بستن پروندههای مرتبط با این مکانها شده بودند.
بیشتر در این باره: آژانس: ایران طی سه ماه گذشته ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی خود را دو برابر کرده استدر مقابل مقامهای دولت اسرائیل که اطلاعات مربوط به دو نقطه از این مکانها یعنی تورقوزآباد و آباده فارس را افشا کردهاند، از مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، خواستهاند که درخواست ایران را برای بستن پروندههای باز ایران در آژانس را نپذیرد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود درباره برنامه هستهای ایران تخمین زده است که ایران از ماه نوامبر پارسال تاکنون ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد غنیسازی شده خود را دو برابر کرده و به بالای ۳۲ کیلوگرم رسانده است.
روزنامه آمریکایی والاستریت جورنال روز ۱۲ اسفند با اشاره به این اطلاعات آژانس، گزارش داده که این میزان از ذخایر اورانیوم در صورت رساندن غلظت آن به ۹۰ درصد برای تولید یک بمب هستهای کافی است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته است با توجه به محدودیتهای اعمال شده توسط جمهوری اسلامی در زمینه فعالیت و نظارت این نهاد بینالمللی در ایران، تعیین رقم دقیق ذخایر اورانیوم کشور ممکن نیست.
کشورهای اروپایی عضو برجام همراه با آمریکا طی هفتههای گذشته هشدار دادهاند که در وضعیت فعلی ایران میتواند در یک دوره خیلی کوتاه به مواد اولیه لازم برای تولید بمب هستهای دسترسی پیدا کند.
آمریکا و شرکای غربی خود میگویند با احیای برجام زمان گریز هستهای از وضعیت فعلی که سه هفته برآورد شده است به شش ماه افزایش خواهد یافت.