جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا، روز پنج‌شنبه، ۱۶ آذر، قبل از سررسیدن مهلت تمدید توافق با چین در مارس ۲۰۲۴، اعلام کرد که کشورش از طرح بلندپروازانه چین موسوم به «کمربند و جاده» خارج می‌شود.
ایتالیا تنها عضو گروه هفت و تنها کشور غربی بزرگی است که در سال ۲۰۱۹ در دوران نخست وزیری جوزپه کونته به این طرح پیوست.
خانم ملونی که آبان سال گذشته در راس ائتلافی از احزاب راست افراطی و راست میانه به مقام نخست وزیری ایتالیا رسید در کارزار انتخاباتی خود گفته بود که عضویت در «کمربند و جاده» برای ایتالیا منافع چندانی ندارد و در صورت رسیدن به قدرت این توافق را لغو خواهد کرد.
جورجیا ملونی روز پنج‌شنبه هنگام اعلام تصمیم جدید دولت ایتالیا در عین حال تاکید کرد که این کشور خارج از طرح «کمربند و جاده» مناسبات خوب خود با چین را حفظ خواهد کرد.
نخست وزیر ایتالیا در نشست خبری خود گفت دولت او قبلا این تصمیم را به چین اطلاع داده است.
او افزود: «به اعتقاد من باید مناسبات و همکاری با چین در عرصه‌های تجاری و اقتصادی را گسترش دهیم. این طرح (کمربند و جاده) به نتایجی که ما انتظار داشتیم نرسیده است.»
بیشتر در این باره: تاکید آلمان و کشورهای آسیای میانه بر توسعه کریدور ترانزیتی دریای خزرتصمیم دولت ایتالیا در شرایطی اتخاذ می‌شود که اتحادیه اروپا از چند ماه پیش استراتژی موسوم به «خطرزدایی» در مناسبات خود با پکن را در دستور کار قرار داده است. به اعتقاد کارشناسان، محور اصلی استراتژی جدید کاستن از وابستگی اقتصاد اروپا به کالاها و مواد خام حساس است.
به نوشته سی‌ان‌ان، تلاطم در مناسبات اتحادیه اروپا و چین در جریان دیدار مقامات ارشد دو طرف که روز پنج‌شنبه در پکن برگزار شد مشهود بود. به نظر می‌رسد که اختلافات دو طرف در مورد موضوعات متنوع، از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین تا رسیدن به یک تعادل در مناسبات اقتصادی، هنوز پا برجاست.
سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست خبری روز پنج‌شنبه در پاسخ به سوالی در مورد تصمیم دولت ایتالیا ضمن یادآوری «نفوذ و جذابیت طرح کمربند و جاده» در سطح جهان، بدون نام بردن از ایتالیا گفت: «چین با تمامی اقدامات برای بدنام کردن یا مختل نمودن طرح کمربند و جاده یا تشدید رویارویی و قطب‌بندی در جهان قاطعانه مقابله می کند.»
دولت چین می‌گوید طی ده سالی که از راه‌اندازی این طرح می گذرد با بیش از ۱۴۰ کشور جهان توافق و یا یادداشت تفاهم برای همکاری در چارچوب کمربند و جاده امضا کرده است.
کارشناسان مستقل تخمین می زنند که پکن و شرکت‌های چینی صدها میلیارد دلار در این طرح‌ها سرمایه گذاری کرده اند ولی تمام آنها به نتایج مورد نظر چین دست نیافته اند.
پیوستن ایتالیا به طرح «کمربند و جاده» در سال ۲۰۱۹ یک پیروزی سیاسی مهم برای پکن تلقی می شد و دولت آمریکا و اتحادیه اروپا به شدت از این تصمیم انتقاد کردند.
وزیر دفاع ایتالیا چند ماه پیش در مصاحبه با روزنامه «کوریره دلا سرا» تصمیم به پیوستن به طرح «کمربند و جاده» را یک «اشتباه فاحش» توصیف کرده و گفته بود که این توافق شکاف در موازنه تجاری دو کشور را افزایش داده است.
ارزش واردات چین از ایتالیا در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۱.۴ میلیارد دلار بود و با رشدی تقریبا ۲۰ درصدی در سال ۲۰۲۲ به ۲۶.۹ میلیارد دلار افزایش یافت. در مقابل، واردات ایتالیا از چین در همین بازه زمانی از ۳۳.۵ به ۵۰.۵ میلیارد دلار افزایش یافته که حاکی از رشد تقریبا ۳۳ درصدی است.