آژانس بینالمللی انرژی در جدیدترین گزارش خود از ثبت رکورد تاریخی در انتشار گازهای گلخانهای جهان طی سال گذشته میلادی خبر داد.
بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۷.۴ میلیارد تن گازهای گلخانهای ناشی از مصرف سوختهای فسیلی در جهان تولید شده که نسبت به سال قبل آن رشد ۱.۱ درصدی دارد.
بخش قابل توجهی از این رشد، به خاطر خشکسالی در چین، آمریکا و برخی کشورهای دیگر بوده که منجر به استفاده از سوختهای فسیلی بیشتر به جای تولید برق از نیروگاههای آبی شده است.
ایران بعد از چین، آمریکا، هند، روسیه، ژاپن و اندونزی بیشترین حجم انتشار گازهای گلخانهای در جهان را دارد.
بیشتر در این باره: اعضای کاپ ۲۸ در توافق نهایی خواستار تسریع در «عبور از سوخت فسیلی» شدند، نه حذف آنبر اساس دادههای آژانس بینالمللی انرژی، سهم انرژیهای تجدیدپذیر مدرن در مصرف انرژی ایران حتی به یک درصد نیز نمیرسد و این کشور جایگاه ۱۳۴ را در جهان از لحاظ توسعه انرژیهای پاک مدرن دارد.
این نهاد بینالمللی در بخش دیگری از گزارش خود میگوید به رغم رشد جهانی تولید گازهای گلخانهای که مهمترین عامل گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی است، کشورهای پیشرفته تولید گازهای گلخانهای را در سال ۲۰۲۳ به صورت چشمگیری کاهش داده و به کمترین میزان طی ۵۰ سال گذشته رساندهاند.
کشورهای پیشرفته همچنین از سال ۲۰۱۰، مصرف زغالسنگ بعنوان آلایندهترین سوخت فسیلی بعد از مازوت، را نصف کردهاند.
علت اصلی افت تولید گازهای گلخانهای کشورهای پیشرفته، توسعه چشمگیر انرژیهای تجدیدپذیر، خصوصا خورشیدی و بادی آنها است.
اما چین، بزرگترین تولیدکننده گازهای گلخانهای جهان، پارسال انتشار این گازها را ۵۶۵ میلیون تن افزایش داده که بخش عمدهای از آن به خاطر افت ۸ درصدی تولید برق آبی این کشور به خاطر خشکسالی بوده است.
آژانس بینالمللی انرژی به تاثیر تغییرات اقلیمی در خشکسالیها پرداخته و میگوید پارسال تولید برق از نیروگاههای برقی جهان شاهد افتی ۱۳ درصدی بود.
این موضوع به نوبه خود، باعث میشود کشورها برای جبران افت تولید برق آبی، رو به افزایش مصرف سوختهای فسیلی برای تولید برق بیاورند که آن هم دوباره باعث رشد انتشار گازهای گلخانهای و شدتگیری تغییرات اقلیمی و خشکسالی میشود.
سهم انرژیهای تجدیدپذیر
در مجموع، طی سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ رشد انرژیهای پاک تجدیدپذیر در جهان، دو برابر بیشتر از انرژیهای فسیلی بوده است.
آژانس بینالمللی انرژی با استقبال از این موضوع، میگوید اگر انرژیهای پاک با چنین سرعتی توسعه نمییافت، شتاب رشد تولید گازهای گلخانهای جهان طی پنج سال گذشته سه برابر بیشتر میشد.
بیشتر در این باره: آیا ما شاهدان ششمین دورۀ انقراض بزرگ جهان هستیم؟جمهوری اسلامی برای سال جاری خورشیدی راهاندازی ۲۶۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی و بادی را هدفگذاری کرده بود، اما آخرین گزارش وزارت نیرو نشان میدهد در هشت ماه سال جاری کمتر از ۲ درصد این رقم محقق شده است. وزارت نیرو از آن زمان، دسترسی مردم به آمارهای ماهانه خود را مسدود کرده است.
راهاندازی تنها ۵۰ مگاوات نیروگاه جدید خورشیدی و بادی ایران در سال جاری در حالی است که در سال ۲۰۲۳ حدود ۵۴۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر جدید در جهان راهاندازی شد که ۷۵ درصد بیشتر از رشد سال ۲۰۲۲ است.
چین به رغم افزایش چشمگیر تولید گازهای گلخانهای، سهمی ۵۰ درصدی در کل رشد انرژیهای تجدیدپذیر جهان دارد.
همچنین فروش خودروهای برقی در جهان با رشدی ۳۵ درصدی به ۱۴ میلیون دستگاه در سال ۲۰۲۳ رسید.
ترکیه، همسایه ایران پارسال ۲۸۵۰ مگاوات نیروگاه برقی راهاندازی کرد که همه آنها بادی و خورشیدی بودند.
ظرفیت تولید برق خورشیدی و بادی ایران حتی به هزار مگاوات نیز نمیرسد، در حالی که این رقم در ترکیه بالای ۲۳ هزار مگاوات است و انتظار میرود در سال ۲۰۲۴ به ۳۰ هزار مگاوات برسد.
همچنین در حالی که هنوز ایران اقدامی اساسی برای تولید یا واردات خودروهای برقی نکرده، پارسال حدود ۸۵ هزار خودرو برقی در ترکیه فروخته شد که ۹ برابر سال ۲۰۲۲ است و انتظار میرود در سال ۲۰۲۴ صد هزار دستگاه خودرو برقی جدید در این کشور به فروش برسد.