روز جهانی زن در ایران؛ تأکید فعالان زن بر حفظ «دستاورد» بی‌توجهی به حجاب اجباری

همزمان با فرارسیدن روز جهانی زن، کمپینی به نام جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی از سوی فعالان ایرانی شکل گرفت و شماری از کنشگران زن بر «خارج‌شدن خاکریز حجاب از دست حکومت» تأکید کردند.

نرگس محمدی، برنده ایرانی جایزه صلح نوبل در پیام برای مراسم اهدا پلاک و لوح یادبود در میلان ایتالیا که در تقدیر از او نصب شد، خواستار کمک جهانی برای جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی در ایران شد،

او در پیامی از زندان اوین از مصلحان جهان، نهادهای بین‌المللی حقوق بشری و فمنیستی و طرفداران دموکراسی، آزادی و برابری درخواست کرد برای جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی در ایران و افغانستان، به زنانِ به‌پاخاسته این دو کشور کمک کنند.

خانم محمدی در این پیام نوشته که «آپارتاید جنسیتی در رژیم جمهوری اسلامی به شکلی موذیانه، فریبکارانه و گمراه‌کننده عمل می‌کند و با توسل به اصول حکومت‌های دینی، فرودستی و تبعیض علیه زن را عمق می‌بخشد و تشدید می‌کند.»

بیشتر در این باره: گزارش تازه عفو بین‌الملل از «کارزار گسترده و خشنِ» تحمیل حجاب اجباری در ایران


او در پیام خود به فعالیت‌های گروه طالبان و جمهوری اسلامی «به طور همه‌جانبه، سیستماتیک و هدفمند، شرایط سرکوب، سلطه، ستم و تبعیض علیه زنان و فرودست‌سازی آن‌ها» اشاره کرده است.

در این پیام آمده که «از یک سو قوانین، رویه‌ها و رفتار حکومت در پرتو اراده مستبدانه رژیم، مانع تغییرات حقوقی ـ سیاسی و اجتماعی به نفع زنان می‌شود و از سویی دیگر معضل بهبود وضعیت زنان در هر دو کشور به شکلی لاینحل با مشکل فقر و وضعیت هولناک اقتصادی و معیشتی با هم عجین شده‌ است و از سوی دیگر در مرحله‌‌ عمل، قدرت‌های بزرگ دنیا با چشم بستن بر نقض حقوق زنان، منافع و مصالح خودشان را مدنظر قرار می‌دهند.»

این فعال حقوق بشر در عین حال تأکید کرده که «جنبش «زن، زندگی، آزادی»، به میزانی که عاملیت، آگاهی و شجاعت زنان را فزونی بخشید، منجر به شدت گرفتن سرکوب حکومت علیه زنان ایران شد.»

همزمان با پیام نرگس محمدی مبنی بر اینکه «خلأ جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی، تشدید و تعمیق تبعیض و ستم بر زن و قدرت‌یابی حکومت‌های دینی و استبدادی را به همراه دارد»، کمپینی نیز در فضای مجازی با عنوان «جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی» در ایران و افغانستان به راه افتاده است.

مسیح علی‌نژاد، فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی از زنان کشورهای مختلف دعوت کرده که برای همراهی به زنان مبارز در ایران و افغانستان در مبارزه با آپارتاید جنسیتی به این کمپین بپیوندند.

شماری از فعالان حقوق زنان، فعالان سیاسی مدنی و تشکل‌های دانشجویی نیز با انتشار بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی زنان، نوشته‌اند این روز در حالی فرامی‌رسد که «انقلاب زن زندگی آزادی که پس از قتل حکومتی مهسا/ژینا امینی‌ آغاز شد، تاکنون در مبارزه علیه بنیان‌های رژیم اسلامی، ضربات مهلکی به "حجاب" زده و چنانچه از روند کارزار "بیحجابی سراسری" در سطوح مختلف جامعه، و نیز در طرف مقابل از عملکرد حکومت و دستگاه‌های سرکوب آن مشهود است، خاکریز حجاب از دست حکومت خارج شده است.»

امضاکنندگان این بیانیه نوشته‌اند که «تأکید بر محافظت از دستاورد مهم و تاریخی انقلاب زن زندگی آزادی که سنگر فتح شده حجاب باشد، و گسترش هرچه بیشتر و تثبیت بیحجابی سراسری در سطوح مختلف جامعه از خیابان، تا دانشگاه و مدارس و محیط کار داریم.»

بیشتر در این باره: «ضرب‌وشتم» دختر۱۱ ساله توسط ناظم مدرسه به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری

در این بیانیه آمده «ما خواستار حکومتی هستیم که بر پایه برابری انسان‌ها استوار باشد" و "آزادی زن آزادی جامعه"، پاسخی تاریخی و درخور به حجاب و قوانین اسلامی و مصادره کنندگان انقلاب ۵۷ به نفع جنبش اسلام سیاسی داد.»

این بیانیه را فعالانی چون منیره عربشاهی، لادن بازرگان، مهشید و پوران ناظمی، سوری بابایی چگینی، آزاده دواچی، سهیل عربی، مژگان کشاورز وتشکل‌هایی چون تشکل دانشجویان پیشرو، نهاد آزادی‌خواهان دانشگاه تهران شمال، تشکل آزاد اندیشان جندی‌شاپور، اتحاد دانشجویان دانشگاه الزهرا، هاد دانشجویان دانشگاه آزاد اصفهان، اتحاد دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان و انجمن دانشجویان آزادی‌خواه دانشگاه بهشتی امضا کرده‌اند.

این فعالان و تشکل‌های دانشجویی از تمامی دولت‌های جهانی خواسته‌اند که جمهوری اسلامی را به‌عنوان یک رژیم آپارتاید جنسیتی بایکوت کنند و تأکید کرده‌اند که «برای فتح خاکریزهای بعدی همچون "تفکیک جنسیتی" (که از زمان روی کار آمدن رژیم اسلامی یک ابزار قانونی برای روبروی هم قرار دادن "زن" و "مرد" بوده و بستر بی‌حقوقی های متعددی برای نیمی از جامعه پهن کرده،) باید قاطعانه از مبارزات بی وقفه دانشجویان حمایت کنیم و خاکریز به خاکریز از دست حکومت خارج کنیم.»

بیشتر در این باره: سپیده رشنو: بدون حجاب اجباری به دادگاه می‌روم

زهرا رهنورد نیز در پیامی از حصر که در وب‌سایت کلمه منتشر شده، با تبریک فرارسیدن روز هشتم مارس، نوشته در ایران «حاکمان بی‌اعتنا به مطالبات ملت به‌ویژه زنان، سالهاست که زنان و دختران را از حقوق انسانی خود محروم کرده‌اند که البته آزادی‌خواهی و تمایل به سبک زندگی بر اساس سلیقه‌های فردی و عمومی و رفع تبعیض جنسیتی، جوابش گلوله نیست؛ بلکه تسلیم بی چون چرای حاکمان است.»

او تأکید کرده است: «بر این باورم که همبستگی زنان و مردان در رفع فقر و گرسنگی آحاد انسان‌ها و زدودن نابرابری و به دنبال آن تحقق آزادی و توسعه و رفاه عمومی موفق خواهد بود.»

شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران نیز در بیانیه‌ای به مناسبت هشتم مارس، نوشته که «تاریخ معاصر ایران نشان داده است که هر تغییری در ایران لزوما از شکستن قشربندی‌های جنسیتی عبور می‌کند.»

بیشتر در این باره: مأموران «حجاب‌بان» کیف و تلفن همراه شهروندان را در ایستگاه مترو بازرسی می‌کنند

در این بیانیه تأکید شده که «قیام ژینا ۱۴۰۱ نشان داد که نیرویی عظیم در این قشر تحت ستم تاریخی نهفته است که هر گاه حتی اندکی از آن آزاد ‌شود، بشارت تغییری شگرف را می‌دهد.»

کانون نویسندگان ایران هم در بیانیه‌ای به مناسبت مارس، نوشته فریاد «زن زندگی آزادی» در خیابان‌ها «چنان فراگیرنده» بود که از «یک سو مردانی از پیر و جوان را به همراهی برانگیخت تا گواهی دهند که نظام ستم و سلطه‌‌ی مردانه بار دیگر، جایی دیگر، تَرَک برداشته است و از سوی دیگر توانست بسیارانی را در سراسر کشور برای برچیدن بساط ستم و سرکوب و سانسور راهی خیابان‌ها کند».

روز جهانی زن در حالی در ایران فرارسیده که به‌دنبال جان‌باختن مهسا «ژینا» امینی در بازداشت گشت ارشاد در شهریور ۱۴۰۱، اعتراضات گسترده‌ای در ایران شکل گرفت که نقش زنان در آن بسیار برجسته بود.

بیشتر در این باره: نرگس محمدی در نامه به گوترش خواستار «جرم‌انگاری آپارتاید جنسیتی» در اسناد بین‌المللی شد

زنان بسیاری در گروه‌های سنی مختلف، در اعتراض به خشونت‌های حکومتی علیه پوشش زنان، در اماکن عمومی حجاب از سر برداشتند و در اعتراضات شرکت کردند.

برخورد حکومت با آنها نیز خشونت عیان در خیابان‌ها و سرکوب و بازداشت‌های گسترده و برخوردهای قضایی بوده است.

با این وجود بی‌توجهی به خواسته حکومت مبنی بر حجاب اجباری در اماکن عمومی در ایران ادامه کماکان دارد.

با استفاده از گزارش‌های شبکه‌های اجتماعی و رادیو فردا؛ ب.ب.