نخستین روز جلسات بررسی ۱۹ وزیر پیشنهادی کابینه مسعود پزشکیان در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
پزشکیان روز شنبه ۲۷ مرداد در آغاز این جلسات در یک سخنرانی بر وجود چالشهای متعدد در ایران تاکید کرد و گفت: «تمام بحث این است که مردم باید از ما راضی باشند و این مردم امروز از ما ناراضیاند؛ مقصر ما هستیم، مقصر آمریکا و بیگانگان نیستند.»
او بار دیگر از وزرای پیشنهادی خود دفاع و دولتش را «دولت وفاق ملی» توصیف کرد.
رئیسجمهور جدید ایران گفت: «دولتی که امروز به مجلس معرفی شده، دولت وفاق ملی است همانگونه که در روزهای تحلیف گفتم، دولت وفاق ملی دولتی است که خود را دولت همه ملت ایران میداند.»
روند بررسی وزرای پیشنهادی و سخنرانی موافقان و مخالفان آنان چند روز طول خواهد کشید.
خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی نوشت که پیشبینی میشود در روز چهارشنبه ۳۱ مرداد اخذ رای نمایندگان برای تائید یا عدم تائید هر کدام از وزرای پیشنهادی به صورت جداگانه برگزار شود.
مسعود پزشکیان که روز شنبه در جلسه علنی مجلس حضور یافته است در سخنرانی خود گفت: «مردم در وضعیت سخت اقتصادی قرار دارند و بیعدالتی در بخشهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی وجود دارد.... مردم ما را پاسخگوی نیازهای خود نمیبینند و بیمیلی آنان برای مشارکت پرشورتر در انتخابات نشانهای از این است.»
بر اساس آمارهای خود دولت جمهوری اسلامی، میزان مشارکت مردم در رایگیریهای سالهای اخیر شدیدا کاهش یافته و میزان مشارکت در انتخابات اخیر ریاستجمهوری، پایینترین میزان مشارکت در تمام دورههای انتخابات ریاستجمهوری در ایران بوده است.
او در ادامه گفت: «آمریکا در رأس تهدیدهای ماست ولی اگر با هم باشیم، قادریم این تهدیدها را کمرنگ کنیم. همچنین امروزه شاهد تنش و جنگ در منطقه هستیم و باید ارتباطمان با کشورهای همسایه را ارتقا دهیم.»
اسامی اعضای کابینهٔ پیشنهادی آقای پزشکیان روز یکشنبه ۲۱ مردادماه طی نامهٔ او به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، ارائه شد و این نامه در صحن علنی مجلس قرائت شد.
بر اساس این فهرست، علیرضا کاظمی برای وزارت آموزش و پرورش، ستار هاشمی برای وزرات ارتباطات و فناوری اطلاعات، اسماعیل خطیب برای وزارت اطلاعات و عبدالناصر همتی برای وزارت امور اقتصادی و دارایی معرفی شدند.
در این فهرست نام عباس عراقچی به عنوان وزیر امور خارجه و نام محمدرضا ظفرقندی برای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آمده بود.
با این حال اعلام رسمی فهرست وزرای پیشنهادی دولت جدید برای اخذ رأی اعتماد از مجلس با واکنشهای گسترده منفی مواجه شد و بخشی از اصلاحطلبان و حامیان آقای پزشکیان در انتخابات از ترکیب وزرا ابراز ناامیدی کردند.
بیشتر در این باره: واکنشهای گسترده به ترکیب وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیانابقای اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات دولت ابراهیم رئیسی از سوی رئیسجمهور و همچنین معرفی احمد دنیامالی از چهرههای نزدیک به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز بحثبرانگیز شد.
مسعود پزشکیان اوایل مرداد امسال گفته بود که فهرست کابینه خود را نزد رهبر جمهوری اسلامی میبرد تا آنها را با «هماهنگی و مشورت» او به مجلس معرفی کند.
پزشکیان در سخنرانی خود در مجلس همچنین بار دیگر بر اجرای «سند چشمانداز و سیاستهای کلی ابلاغی» رهبر جمهوری اسلامی در دولت خود تاکید کرد.
او «هماهنگی ایجاد شده بین قوا» را نقطه قوت دولت خود دانست و گفت این که خامنهای دستور داده نهادهای تحت فرمان رهبر با دولت پزشکیان همکاری کنند، «حتما به ما در جهت اهداف و چشمانداز کمک میکند.»
اظهارات موافقان و مخالفان؛ انتقاد از عدم حضور اهل سنت در کابینه
در جلسه صبح شنبه مجلس، تعدادی از نمایندگان در موافقت یا مخالفت با کابینه پیشنهادی پزشکیان سخنرانی کردند.
مهدی کوچکزاده و عیلرضا سلیمی دو نماینده مجلس از ارائه نکردن برنامه مشخصی از سوی پزشکیان به مجلس شورای اسلامی انتقاد کردند.
سلیمی گفت: «طبق آییننامه رئیس جمهور باید برنامه، خط مشی و اصول کلی را به مجلس شورای اسلامی ارائه دهد اما رئیس جمهور میگوید که برنامهاش همان برنامه هفتم توسعه و سند چشمانداز است با این وضعیت سوال این است که آیا ما باید به عنوان موافق یا مخالف برنامه هفتم و سند چشمانداز صحبت کنیم؟»
محمد قسیم عثمانی نماینده اهل سنت بوکان نیز از عدم حضور اهل سنت در میان وزرای پیشنهادی انتقاد کرد.
او گفت: «آیا با نادیده گرفتن جمعیت ۱۵ میلیون نفری اهل سنت کشور و حذف آنها از دایره انتخاب کابینهتان میتوانید شعار وفاق ملی را عملیاتی کنید؟ وفاق ملی منهای ما؟ وفاق ملی منهای کردها، بلوچها و ترکمنها؟ مگر میشود؟»
یک روز قبل، عبدالحمید اسماعیلزهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان نیز با انتقاد از عدم حضور اهل سنت در کابینه پیشنهادی و حضور تنها یک زن در میان وزیران پیشنهادی گفت: «مردم از ترکیب وزیران پیشنهادی ناراضی هستند».
یکی از حاشیههای نخستین جلسه بررسی صلاحیت نمایندگان پیشنهادی در مجلس زمانی بود که احمد فاطمی، نماینده بابل بهعنوان مخالف کابینه پشت تریبون مجلس رفت، اما از وزرای آقای پزشکیان دفاع و درخواست کرد نمایندگان به کل کابینه رای دهند.
سخنان مسعود پزشکیان هنگام ترک مجلس نیز با واکنشهایی در فضای مجازی همراه شد.
او ابتدا به سروصدا و همهمه نمایندگان مجلس در هنگام سخنرانی واکنش نشان داد و گفت: «من بلد نیستم زیاد حرف بزنم، چیزهایی هم که باید از روی کاغذ بخوانم بدتر خراب میکنم» و سپس مجلس را ترک کرد.
این موضوع از جمله با واکنش حمید ابوطالبی، معاون سیاسی نهاد ریاستجمهوری در دولت حسن روحانی مواجه شد که در شبکه ایکس، توئیتر سابق نوشت: «پزشکیان دائما در روخوانی اشتباه میکند، همواره میگوید حرف زدن نمیداند و حتی حوصله خواندن نوشتههای خودش را هم ندارد».
او سپس به نطق مسعود پزشکیان در مجلس واکنش نشان داد و نوشت که این نطق از «حداقل جذابیت» برخوردار بود و حرف تازه یا راه حلی نداشت و کسی متوجه نشد آقای پزشکیان چه میگوید.
این در حالی است که برخی حامیان مسعود پزشکیان ادعا میکنند که اگر مجلس به گزینههای فعلی رای ندهد، گزینههای پیشنهادی بعدی «رادیکالتر» خواهند بود.
بررسی رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم از شنبه در صحن علنی مجلس آغاز شده، اما قرار است رایگیری نهایی برای وزرای پیشنهادی روز چهارشنبه ۳۱ مرداد انجام شود.