دو ایرانی در میان برندگان جایزه حقوق بشری هلمن-‌همت ۲۰۱۰

‍پروین اردلان، یکی از برندگان جایزه هلمن-‌همت ۲۰۱۰

سازمان دیدبان حقوق بشر نام پروین اردلان و آذین ایزدی‌فر از ایران و ۴۰ نویسنده و روزنامه‌نگار دیگر از سایر کشورها را به عنوان برنده جایزه بین‌المللی «هلمن-‌همت» در سال ۲۰۱۰ اعلام کرد.

سازمان دیدبان حقوق بشر که مسئولیت مدیریت و اهدای این جایزه را بر عهده دارد، روز چهارشنبه، ۱۳ مردادماه، اعلام کرد که این جایزه به ۴۲ نویسنده از ۲۰ کشور جهان تعلق گرفته است، اما به منظور حفظ امنیت افراد تنها نام ۳۰ نفر از این برندگان را منتشر و از معرفی بقیه خودداری کرده است.

جایزه «هلمن- همت» از سال ۱۹۹۰ به يادبود ليليان هلمن، نمايشنامه‌نويس آمريکایی، و دوست و همراهش، دشيل همت، رمان‌نويس آمريکايی، پایه‌گذاری شد و زیر نظر سازمان دید‌بان حقوق بشر به نویسندگانی اهدا می‌شود که به خاطر ابراز دیدگاه‌های مخالف، انتقاد از مقام‌ها یا اقدامات حکومتی، یا گزارش موضوعاتی که حکومت با انتشار آنها مخالف است، مجازات می‌شوند.

پروین اردلان، یکی از برندگان این جایزه، روزنامه‌نگار، فعال حقوق زن، از بنیان‌گذاران مرکز فرهنگی زنان و همچنین از پیشگامان کمپین یک میلیون امضا برای تغيير قوانين تبعيض‌‎آميز جمهوری اسلامی ايران است که به دلیل فعالیت‌های حقوق بشری خود بارها بازداشت و بازجویی شده و مورد آزار و اذیت قرار گرفته است.

وی که در مجلات و روزنامه‌های گوناگونی نظیر ماهنامه آدینه، مجله زنان، فصل زنان و روزنامه‌های نشاط و عصر آزادگان فعالیت کرده است، در سال ۱۳۷۸ به عنوان بهترین گزارشگر تحقیقی ششمین جشنواره مطبوعات ایران انتخاب شد.

پروين اردلان در سال ۲۰۰۷ به دلیل فعالیتش در حوزه حقوق زنان برنده جايزه «اولاف پالمه» در سوئد شد، ولی مقامات ايران از سفر او به استکهلم برای دريافت این جايزه ممانعت به عمل آوردند.

در اسفندماه ۱۳۸۸، سایت «تغییر برای برابری» که خانم اردلان نیز از نویسندگان آن است، برنده اولین جایزه «شهروند اینترنتی» شد. این جایزه از سوی کمپانی گوگل و سازمان گزارشگران بدون مرز، دیدبان فرانسوی حقوق رسانه‌ها، به دلیل دفاع از آزادی بیان در اینترنت به این وبلاگ تعلق گرفت.

خانم اردلان پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری در خردادماه ۱۳۸۸ ایران را ترک کرد و اکنون در شهر مالموی سوئد اقامت دارد.

به نوشته وب‌سایت دیدبان حقوق بشر، خانم آذین ایزدی‌فر، دیگر برنده ایرانی جایز هلمن- همت ۲۰۱۰، نویسندگی و فعالیت سیاسی را از ۱۳ سالگی آغاز کرده است.

وی در ۱۶ سالگی توسط پلیس بازداشت و به سه سال حبس در زندان اوین محکوم شد. پس از آن خانم ایزدی‌فر در رشته دندان‌پزشکی تحصیل کرد، اما به دلیل فعالیت‌های سیاسی خود از فعالیت در این حوزه منع شد و به همین جهت به ترجمه و تدریس روی آورد.

پس از آن که نیروهای امنیتی در سال ۲۰۰۶ به منزل خانم ایزدی‌فر هجوم بردند، وی به وین پایتخت اتریش رفت و به کار در سازمان عفو بین‌الملل مشغول شد.

به نوشته این وب‌سایت، در طول این سال‌ها او ۴ کتاب، ۱۹ مقاله و صدها شعر نوشته است که هیچ یک از آن‌ها تاکنون منتشر نشده‌اند.

او که اکنون در ایالت کالیفرنیای آمریکا به سر می‌برد در حال حاضر در حال نوشتن خاطرات دوران نوجوانی خود به عنوان یک زندانی سیاسی و همچنین مجموعه‌ای از مقالات در حوزه اسطوره‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی است.

در فهرست منتشر شده از برندگان جایزه هلمن- همت، در کنار نام پروین اردلان و آذین ایزدی‌فر نام ۲۸ نویسنده دیگر از کشورهایی نظیر چین، ویتنام، برمه، چچن، اندونزی، کلمبیا، نپال، سوریه، سودان،‌ رواندا، اوگاندا و روسیه نیز آمده است.

در سال ۲۰۰۹ محمد صدیق‌کبودوند، آرش سیگارچی، آسیه امینی و یوسف عزیزی بنی طرف به همراه ۳۳ نفر دیگر از کشورهای مختلف جهان برنده جایزه هلمن-‌همت شدند.

هوشنگ گلشیری، تقی رحمانی، علی‌اشرف درویشیان و شهرام رفیع‌زاده از دیگر برندگان سال‌های پیشین جایزه هلمن-‌همت هستند.