گروه «جندالله» و عبدالمالک ریگی در یک نگاه

وزارت اطلاعات جمهورى اسلامى ایران روز سه‌شنبه از بازداشت عبدالمالک ریگى، رهبر گروه جندالله خبر داد که بر اساس گزارش‌هاى منتشر شده در حال عبور از حریم هوایى ایران بازداشت شده است.

عبدالمالک ریگى، رییس گروه سنى‌مذهب جندالله که از سال‌ها پیش سرگرم نبرد با نیروهاى امنیتى و انتظامى ایران در استان سیستان و بلوچستان است، روز سه شنبه بازداشت شده است.

گروه جندالله که به ادعاى خود براى احقاق حقوق بلوچ‌هاى اهل تسنن در ایران مبارزه مى‌کند، تاکنون مسئولیت چندین حمله تروریستى در مناطق جنوب شرقى ایران و به ویژه استان سیستان و بلوچستان را برعهده گرفته است.

استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقى ایران قرار دارد و از دو بخش سیستان و بلوچستان تشکیل شده است که منطقه سیستان شامل سه شهرستان زابل، زهک و شهرستان هیرمند است.

منطقه بلوچستان نیز شهرستان زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان و نیز شهرستان‌هاى خاش، سراوان، ایرانشهر، سرباز، نیکشهر، چابهار و کنارک را شامل مى‌شود.

نام خانوادگى ریگى برگرفته از نام یکى از طوایف سنى مذهب بلوچ به نام ریگى است.

در سال‌هاى گذشته منطقه سیستان و بلوچستان و نیز بخش‌هایى از استان کرمان شاهد رویارویى نیروهاى انتظامى و امنیتى جمهورى اسلامى با ستیزه‌جویان عضو گروه جندالله بوده است که از سوى مقام‌هاى ایرانى با عنوان اشرار معرفى مى‌شوند.

گروه جندالله مسئولیت چندین مورد بمب‌گذارى و حمله به نیروهاى انتظامى و شهروندان غیرنظامى را در منطقه بر عهده گرفته است.

در جریان آخرین حمله تروریستى این گروه، دست‌کم ۴۱ نفر کشته و تعداد زیادى نیز زخمى شدند که برخی از فرماندهان عالى‌رتبه سپاه‌ پاسداران از جمله جانشین فرمانده نیروى زمینى سپاه نیز در میان کشته‌شدگان بودند.

ایران که بیشتر ساکنان آن را شیعیان تشکیل مى‌دهند، گروه جندالله را با گروه‌هاى جهادى سنى‌مذهب به ویژه سازمان تروریستى القاعده مرتبط مى‌داند و حتى ایالات متحده آمریکا را نیز به حمایت از این گروه با هدف بى‌ثبات کردن جمهورى اسلامى متهم مى‌کند، اتهامى که واشینگتن بارها آن را رد کرده است.

این در حالى است که گروه جندالله مى‌گوید، تنها براى تامین حقوق اقلیت سنى در جمهورى اسلامى مبارزه مى‌کند. هر چند جمهورى اسلامى اتهام سازمان‌هاى حامى حقوق بشر و کشورهاى غربى را در باره نقض حقوق اقلیت‌هاى قومى و مذهبى در ایران رد مى‌کند.

عبدالمالک ریگى در سال ۲۰۰۷ در مصاحبه‌اى ادعا کرده بود که وى تنها با «نسل‌کشى» مردم بلوچ توسط جمهورى اسلامى مبارزه مى‌کند و انگیزه‌هاى جدایى‌طلبانه ندارد.

به گفته احمد رشید، تحلیلگر و کارشناس پاکستانى، گروه جندالله با گروه‌هاى مختلفى در منطقه از جمله طالبان و نیز سرویس اطلاعاتى ارتش پاکستان در ارتباط است. به اعتقاد وى، سرویس ارتباطى ارتش پاکستان از گروه جندالله به عنوان ابزارى علیه ایران استفاده مى‌کند.

گروه جندالله که خود را جنبش مقاومت مردم ایران نیز مى‌نامد، در سال ۲۰۰۲ تاسیس شده و عملیات مسلحانه خود را از سال ۲۰۰۵ آغاز کرده است.

این گروه از اوایل سال ۲۰۰۵ عملیات و تحرکات خود را در استان سیستان و بلوچستان گسترش داده است، این اقدامات در ابتدا عمدتاً شامل آدم‌ربایى و حمله به خودروهاى عبورى بود، اما جندالله به تدریج به حملات انتحارى نیز روى آورده است.

شمار جنگجویان عضو جندالله کمتر از یکصد نفر برآورد مى‌شوند که مجهز به مواد منفجره و سلاح‌هاى سبک هستند و در مناطق هم مرز با پاکستان و افغانستان فعالیت مى‌کنند.

حملات منتسب به گروه جندالله

۱۲ دى ۱۳۸۴: در جریان حمله به یک پاسگاه نیروى انتظامى در نزدیکى شهر سراوان ۹ نفر از پرسنل نیروى انتظامى به گروگان گرفته شدند، که مسوولیت این اقدام را گروه جندالله در تماس با شبکه ماهواره‌اى العربیه بر عهده گرفت.

۲۵ اسفند ۱۳۸۴: شمارى از جنگجویان عضو جندالله با بستن جاده زابل - زاهدان در منطقه تاسوکى به روى شش خودروى عبورى آتش گشودند. در این حادثه ۲۲ نفر کشته و تعداد دیگرى نیز به گروگان گرفته شدند.

۲۵ بهمن ۱۳۸۵: انفجار در خودروى بمب‌گذارى شده در مسیر اتوبوس حامل اعضاى سپاه پاسداران در یکى از خیابان‌هاى زاهدان به کشته شدن ۱۳ نفر و زخمى شدن ۳۰ نفر دیگر منجر شد.

۲۳ خرداد ۱۳۸۷: شورشیان جندالله با حمله به یک پاسگاه نیروى انتظامى در سراوان، ۱۶ مامور انتظامى را به گروگان گرفته و با خود به پاکستان بردند.

۲۵ خرداد ۱۳۸۷: پاکستان عبدالحمید ریگى، برادر رهبر گروه جندالله، و ۱۵ عضو دیگر این گروه را به ایران تحویل داد. ایران همواره از مقام‌هاى پاکستانى به دلیل «عدم همکارى موثر آنها در مبارزه با تروریسم» انتقاد کرده است.

۲۱ مرداد ۱۳۸۷: تلویزیون العربیه گزارش داد، گروه جندالله دو سرباز ایرانى را کشته و سه تن از اعضاى سپاه پاسداران را نیز گروگان گرفته است.

۱۴ آذر ۱۳۸۷: جانشین فرمانده نیروى انتظامى ایران اعلام کرد، گروه جندالله ۱۵ تن از گروگان‌هاى خود را که از سربازان نیروى انتظامى بودند، کشته است. پیشتر یکى از سربازها آزاد شده بود.

۷ خرداد ۱۳۸۸: گروه تحت رهبری عبدالمالک ریگى مسولیت انفجار انتحارى در یکى از مساجد شیعیان زاهدان را برعهده گرفت. دراین حادثه ۲۵ نفر کشته و بیش از ۱۲۰ فر زخمى شدند.

۲۶ مهر ۱۳۸۸: در جریان یک بمب‌گذارى انتحارى دیگر در شهر «سرباز» جانشین فرمانده نیروى زمینى سپاه پاسداران و شمار دیگرى از فرماندهان ارشد سپاه و سران عشایر سنى بلوچ کشته شدند.