اظهار امیدوارى متکى به اجراى توافقنامه سه‌جانبه تهران

در حالى که کشورهاى غربى و به ویژه ایالات متحده آمریکا نسبت به توافقنامه هسته‌اى تهران اظهار بدبینى کرده‌اند، وزیر امور خارجه ایران یک بار دیگر اعلام کرد که وى همچنان امیدوار است که توافقنامه تبادل سوخت هسته‌اى ایران از طریق ترکیه به مورد اجرا درآید.

منوچهر متکى، وزیر امور خارجه جمهورى اسلامى روز دوشنبه با اشاره به مخالفت آمریکا با توافقنامه هسته‌اى گفته است: «من فکر نمى‌کنم که این توافقنامه به دلیل موضع ایالات متحده با شکست روبه‌رو شود.»

بر اساس توافق سه جانبه ایران، ترکیه و برزیل، که در جریان سفر همزمان نخست‌وزیر ترکیه و رییس جمهور برزیل به تهران امضا شده است، جمهورى اسلامى ایران طى یک ماه حدود ۱۲۰۰ کیلوگرم از اورانیوم غنى شده خود را به ترکیه ارسال کرده و در مقابل یک سال بعد میله‌هاى سوخت هسته‌اى ر‌آکتور تحقیقاتى تهران را دریافت خواهد کرد.

با این حال کشورهاى غربى و به ویژه ایالات متحده آمریکا توافقنامه هسته‌اى تهران را براى حل و فصل تنش جارى بر سر مسئله هسته‌اى ایران ناکافى خوانده و به تلاش‌هاى خود براى تشدید تحریم‌ها علیه ایران ادامه داده‌اند.

در این میان منوچهر متکى که پیشتر نیز از انتظار ایران برای دریافت «پاسخ مثبت» کشورهاى عضو گروه وین نسبت به این توافقنامه سخن گفته بود، روز دوشنبه در یک کنفرانس خبرى در توکیو در این باره گفته است: «من نمى‌توانم بگویم احتمال موفقیت این توافقنامه چند درصد است، اما امید زیادى به اجراى آن دارم.»

با این حال کشورهاى غربى که واکنش بسیار سردى نسبت به توافقنامه هسته‌اى سه‌جانبه تهران از خود نشان داده‌اند، بر این باور هستند که چنین توافقنامه‌اى نمى‌تواند به نگرانى‌هاى جهانى نسبت به برنامه هسته‌اى جمهورى اسلامى پایان دهد.

چند روز پیش خبرگزارى رویترز در گزارشى در باره دلایل بدبینى غربى‌ها نسبت به این توافقنامه به نقل از دیپلمات‌هاى غربى به مواردى چون افزایش میزان اورانیوم غنى‌شده در ایران در ماه‌هاى گذشته، ادامه غنى‌سازى ۲۰ درصدى اورانیوم و عدم شفافیت توافقنامه تهران در جزییات اشاره کرده بود.

حدود هفت ماه پیش آژانس بین‌المللى انرژى اتمى به ایران پیشنهاد داده بود که در ازاى ارسال بخش عمده‌اى از اورانیوم غنى‌شده خود به روسیه و فرانسه، میله‌هاى سوخت‌ هسته‌اى رآکتور تحقیقاتى تهران را دریافت دارد.

جمهورى اسلامى ایران با وجود «موافقت اصولى» اولیه با این پیشنهاد از پذیرفتن آن سرباز زده و خواستار مبادله بخشى از اورانیوم غنى‌شده خود، آن هم در خاک ایران شده بود که این درخواست با مخالفت کشورهاى غربى روبرو شد.

اکنون منوچهر متکى با اشاره به پیشنهاد آژانس گفته است: «توافقنامه تهران متفاوت بود، چرا که بر پایه اصل اعتماد متقابل شکل گرفته است. اما این توافقنامه مشابه پیشنهادهایى است که درباره مبادله سوخت هسته‌اى ارایه شده است.»

وزیرامور خارجه جمهورى اسلامى، که براى دیدار با همتاى ژاپنى خود در توکیو به سر مى‌برد، همچنین از ارایه پیشنهاد مشابهى از سوى ژاپن در زمینه مبادله سوخت هسته‌اى در مذاکرات مقام‌هاى ژاپنى با سفیر ایران خبر داده است.

على لاریجانى، رییس مجلس شوراى اسلامى در سفر خود به توکیو در ماه فوریه سال جارى گفته بود، تهران پیشنهاد ژاپن را در باره غنى‌سازى اورانیوم براى ایران بررسى خواهد کرد.

اکنون آقاى متکى در این باره گفته است: «طرح انتقال ۱۲۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنى شده ایران به ژاپن نیز مورد بحث قرار گرفته است، چرا که ما به کشورهایى مانند ژاپن، ترکیه و برزیل اعتماد داریم.»

وى با اشاره به توافقنامه تهران افزوده است: «ما در نهایت براى ارسال ۱۲۰۰ کیلوگرم اروانیوم به ترکیه توافق کردیم و امیدوار بودیم که این به یک توافقنامه چهارجانبه منتهى شود که ژاپن را نیز در برداشته باشد.»