سفر هفته جاری هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، به بالکان و دیدار وی از بوسنی و هرزگوین، صربستان و کوسوو با هدف کمک به رفع اختلاف‌های داخلی در منطقه و نزدیک‌تر ساختن کشورهای مورد بازدید به جامعه اروپا صورت می‌گیرد.
آمریکا همبستگی بیشتر کشورهای بالکان را عاملی اساسی در جهت استحکام بخشیدن به صلح در منطقه و افزایش رشد اقتصادی آنها می‌بیند. واشنگتن همچنین انتظار دارد که کشورهای بالکان بتوانند خصومت‌های باقیمانده از دوران یوگسلاوی سابق و جنگ‌های ناشی از هم‌پاشیدگی آن را پشت سر نهاده و مانند بسیاری از کشورهای اروپای شرقی و مرکزی به جامعه اروپا بپیوندند.
کلینتون در طول سفر سه روزه خود از سارایوو، بلگراد و پریشتینا، بزرگترین شهر و پایتخت کوسوو که از سال ۱۹۹۱ خود را جمهوری می‌خواند، بازدید خواهد کرد. دشوارترین بخش از مأموریت سه روزه خانم کلینتون تشویق رهبران جمهوری‌های سابق یوگسلاوی به رفع اختلافات داخلی مابین آنها است.
گذشته از اختلافات جداگانه داخلی در هر یک از کشورهای منطقه، که بسیاری از آنها دارای ریشه‌های قومی است، دشوارترین بخش از مأموریت وزیر خارجه آمریکا ایجاد سازش و برقراری مناسبات عادی مابین صربستان و کوسوو خواهد بود.
مانند آمریکا، و شاید حتی با علاقه‌مندی بیشتر، جامعه اروپا نیز چشم به راه یافتن راه‌حل‌های مناسب در جهت نزدیک ساختن کشورهای منطقه بالکان به یکدیگر است. بی‌تردید در صورت گذر از مرحله پر تنش کنونی، کشورهای بالکان قادر خواهند شد به عضویت جامعه اروپا درآیند.
دیدار از سارایوو
سفر هیلاری کلینتون به بالکان با دیدار از سارایوو، پایتخت بوسنی و هرزگوین، آغاز می‌شود. سارایوو شاهد تلخ‌ترین صحنه‌های جنگ داخلی در یوگسلاوی سابق و کشتار ده‌ها هزار مسلمان به دست صربها بوده است. در حال حاضر مهم‌ترین مشکل سیاسی بوسنی و هرزگوین ادامه اختلافات و جدایی های داخلی است.
هفته گذشته انتخابات سه وجهی ریاست جمهوری در بوسنی و هرزگوین برگزار شد که در نتیجه آن باقر عزت بگویچ و زلیکو کومسیچ و همچنین نبویسا رادمانویچ، که حامی جدایی صربها از بقیه بوسنی و هرزگوین است، برندگان نهایی آن معرفی شدند.
وزیر خارجه آمریکا ناگزیر از دیدار با هر سه عضو شورای ریاست جمهوری در بوسنی و هرزگوین است و طی مذاکرات خود در سارایوو تلاش خواهد کرد سه شخصیت منتخب را به همکاری بیشتر و هماهنگی با هم تشویق کند.
خانم کلینتون همچنین با میلوراد دودیک، نخست‌وزیر جامعه صربها در بوسنی و هرزگوین، نیز دیدار خواهد کرد.
اکثریت ساکنان سارایوو تا حدود زیادی وضع موجود خود را نتیجه اقدامات آمریکا در دهه نود و حضور نظامی در آن کشور می‌داند. در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون، آمریکا از طریق اعزام نیروهای نظامی و تقویت نیروهای سازمان ملل از کشتار بیشتر مسلمانان به دست صربها ممانعت به عمل آورد.
دستگیری مالادیچ
در بگراد وزیر خارجه آمریکا ضمن دیدار با بوریس تادیچ رئیس جمهور، ووک یرمیچ وزیر خارجه و دراگان سوتانواچ وزیر دفاع ، ضمن اعلام آمادگی واشینگتن نسبت به گسترش همکاری‌های تجاری و حتی دفاعی با صربستان، دولت آن کشور را به داشتن انعطاف بیشتر در قبال کوسوو و همچنین همکاری بیشر با سایر جمهوری‌ها و ایالت‌های یوگوسلاوی سابق تشویق خواهد کرد.
خانم کلینتون طی مأموریت خود به بالکان تلاش خواهد کرد دولت بلگراد را قانع سازد که آینده این بخش از بالکان در اتحاد بیشتر و توسعه همکاری با جامعه اروپا است.
با تسلیم اسلوبودان میلوشویچ، رئیس‌جمهور سابق صربستان به دادگاه لاهه، دولت صربستان تا حدودی تنش مابین بلگراد و جامعه جهانی را کاهش داد. در عین حال دولت بلگراد به دلیل ظاهراً ناکام ماندن در دستگیری و تحویل راتکو ملادیچ، که در زمان جنگ‌های داخلی دهه نود نیروهای نظامی صرب را علیه مسلمانان رهبری می‌کرد، همچنان مورد انتقاد قرار دارد.
علاوه بر قربانیان قتل‌عام‌ها در ایالات سابق یوگسلاوی، جامعه جهانی نیز خواستار دستگیری و تحویل ملادیچ به دادگاه لاهه است. گفته می‌شود که ملادیچ در کوهستان‌های صربستان مخفی است و دولت بلگراد تلاش کافی برای دستگیری و تحویل او به عمل نمی‌آورد.
مذاکرات در کوسوو
بی‌شک در صورت رفع اختلافات مابین صربستان و کوسوو، مسیر عادی‌سازی مناسبات بلگراد با بقیه ایالت‌ها و یا جمهوری‌های سابق یوگسلاوی نیز آسان‌تر خواهد شد. در کوسوو اکثریت با آلبانیایی‌های مسلمان است، ضمن آنکه اقلیت صربی نیز در آنجا حضور دارند. از جمله در شهر گراتسانیتسا، نزدیک پریشتینا که دارای شهردار صرب است.
در سال ۲۰۰۸ کوسوو پس از اعلام استقلال، انتخاباتی را برگزار کرد که صربستان با آن هرگز روی موافقت نداشت. در ماه ژوئیه دادگاه بین‌المللی عدالت با صدور حکمی اعلامیه استقلال کوسوو را که در پریشتینا انتشار یافته بود قانونی خواند. متعاقباً هفتاد کشور جهان از جمله آمریکا و کشورهای جامعه اروپا استقلال کوسوو را به رسمیت شناختند.
پس از اعلام شناسایی شمار بزرگی از کشورهای جهان از کوسوو به عنوان یک دولت مستقل، بلگراد مواضع خود را در قبال پریشتینا نرم‌تر کرد. دولت صربستان ماه گذشته علی‌رغم تأکید قبلی دایر بر اینکه هرگز دولت کوسوو را به عنوان بک دولت مستقل به رسمیت نخواهد شناخت، سرانجام نشانه‌هایی را بروز داد که حاکی از آمادگی برای برگزاری مذاکرات مستقیم با پریشتینا بود.
آمادگی بلگراد برای مذاکره با کوسوو ماه گذشته به دلیل بروز تحول غیر منتظره‌ای در پریشتینا موقتاً معوق ماند. در انتهای ماه سپتامبر فاتمیر سیدیو، رئیس‌جمهور کوسوو، از مقام خود کناره‌گیری کرد. پیش از آن دادگاه عالی کوسوو رأی داده بود که سیدیو به دلیل کنار نرفتن از رهبری حزب دمکراتیک کوسوو پس از انتخاب شدن به مقام رئیس جمهوری، قانون اساسی آن کشور را نقض کرده است.
انتظار می‌رود خانم کلینتون در طول اقامت در پریشتینا با یاکوپ کراسنیکی، رئیس‌جمهور موقت، هاشم تاچی نخست‌وزیر و اسکندر حیسنی دیدار و زمینه مذاکرات آینده مابین کوسوو و بلگراد را فراهم سازد.
بعد از سفر خبرساز جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، به منطقه بالکان در سال ۲۰۰۹، هیلاری کلینتون بالاترین مقام آمریکایی است که از منطقه یاد شده بازدید به عمل می‌آورد.
خانم کلینتون که با کاهش میزان حمایت افکار عمومی مردم آمریکا از دولت اوباما، این روزها بیشتر اوقات خود را به دور از واشنگتن سپری می‌سازد، پس از خاتمه دیدار از بالکان راهی بروکسل خواهد شد تا نتایج دیدار سه روزه خود را از بالکان در اختیار رهبران جامعه اروپا قرار دهد.
آمریکا همبستگی بیشتر کشورهای بالکان را عاملی اساسی در جهت استحکام بخشیدن به صلح در منطقه و افزایش رشد اقتصادی آنها می‌بیند. واشنگتن همچنین انتظار دارد که کشورهای بالکان بتوانند خصومت‌های باقیمانده از دوران یوگسلاوی سابق و جنگ‌های ناشی از هم‌پاشیدگی آن را پشت سر نهاده و مانند بسیاری از کشورهای اروپای شرقی و مرکزی به جامعه اروپا بپیوندند.
کلینتون در طول سفر سه روزه خود از سارایوو، بلگراد و پریشتینا، بزرگترین شهر و پایتخت کوسوو که از سال ۱۹۹۱ خود را جمهوری می‌خواند، بازدید خواهد کرد. دشوارترین بخش از مأموریت سه روزه خانم کلینتون تشویق رهبران جمهوری‌های سابق یوگسلاوی به رفع اختلافات داخلی مابین آنها است.
گذشته از اختلافات جداگانه داخلی در هر یک از کشورهای منطقه، که بسیاری از آنها دارای ریشه‌های قومی است، دشوارترین بخش از مأموریت وزیر خارجه آمریکا ایجاد سازش و برقراری مناسبات عادی مابین صربستان و کوسوو خواهد بود.
مانند آمریکا، و شاید حتی با علاقه‌مندی بیشتر، جامعه اروپا نیز چشم به راه یافتن راه‌حل‌های مناسب در جهت نزدیک ساختن کشورهای منطقه بالکان به یکدیگر است. بی‌تردید در صورت گذر از مرحله پر تنش کنونی، کشورهای بالکان قادر خواهند شد به عضویت جامعه اروپا درآیند.
دیدار از سارایوو
سفر هیلاری کلینتون به بالکان با دیدار از سارایوو، پایتخت بوسنی و هرزگوین، آغاز می‌شود. سارایوو شاهد تلخ‌ترین صحنه‌های جنگ داخلی در یوگسلاوی سابق و کشتار ده‌ها هزار مسلمان به دست صربها بوده است. در حال حاضر مهم‌ترین مشکل سیاسی بوسنی و هرزگوین ادامه اختلافات و جدایی های داخلی است.
هفته گذشته انتخابات سه وجهی ریاست جمهوری در بوسنی و هرزگوین برگزار شد که در نتیجه آن باقر عزت بگویچ و زلیکو کومسیچ و همچنین نبویسا رادمانویچ، که حامی جدایی صربها از بقیه بوسنی و هرزگوین است، برندگان نهایی آن معرفی شدند.
وزیر خارجه آمریکا ناگزیر از دیدار با هر سه عضو شورای ریاست جمهوری در بوسنی و هرزگوین است و طی مذاکرات خود در سارایوو تلاش خواهد کرد سه شخصیت منتخب را به همکاری بیشتر و هماهنگی با هم تشویق کند.
خانم کلینتون همچنین با میلوراد دودیک، نخست‌وزیر جامعه صربها در بوسنی و هرزگوین، نیز دیدار خواهد کرد.
اکثریت ساکنان سارایوو تا حدود زیادی وضع موجود خود را نتیجه اقدامات آمریکا در دهه نود و حضور نظامی در آن کشور می‌داند. در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون، آمریکا از طریق اعزام نیروهای نظامی و تقویت نیروهای سازمان ملل از کشتار بیشتر مسلمانان به دست صربها ممانعت به عمل آورد.
دستگیری مالادیچ
در بگراد وزیر خارجه آمریکا ضمن دیدار با بوریس تادیچ رئیس جمهور، ووک یرمیچ وزیر خارجه و دراگان سوتانواچ وزیر دفاع ، ضمن اعلام آمادگی واشینگتن نسبت به گسترش همکاری‌های تجاری و حتی دفاعی با صربستان، دولت آن کشور را به داشتن انعطاف بیشتر در قبال کوسوو و همچنین همکاری بیشر با سایر جمهوری‌ها و ایالت‌های یوگوسلاوی سابق تشویق خواهد کرد.
خانم کلینتون طی مأموریت خود به بالکان تلاش خواهد کرد دولت بلگراد را قانع سازد که آینده این بخش از بالکان در اتحاد بیشتر و توسعه همکاری با جامعه اروپا است.
با تسلیم اسلوبودان میلوشویچ، رئیس‌جمهور سابق صربستان به دادگاه لاهه، دولت صربستان تا حدودی تنش مابین بلگراد و جامعه جهانی را کاهش داد. در عین حال دولت بلگراد به دلیل ظاهراً ناکام ماندن در دستگیری و تحویل راتکو ملادیچ، که در زمان جنگ‌های داخلی دهه نود نیروهای نظامی صرب را علیه مسلمانان رهبری می‌کرد، همچنان مورد انتقاد قرار دارد.
علاوه بر قربانیان قتل‌عام‌ها در ایالات سابق یوگسلاوی، جامعه جهانی نیز خواستار دستگیری و تحویل ملادیچ به دادگاه لاهه است. گفته می‌شود که ملادیچ در کوهستان‌های صربستان مخفی است و دولت بلگراد تلاش کافی برای دستگیری و تحویل او به عمل نمی‌آورد.
مذاکرات در کوسوو
بی‌شک در صورت رفع اختلافات مابین صربستان و کوسوو، مسیر عادی‌سازی مناسبات بلگراد با بقیه ایالت‌ها و یا جمهوری‌های سابق یوگسلاوی نیز آسان‌تر خواهد شد. در کوسوو اکثریت با آلبانیایی‌های مسلمان است، ضمن آنکه اقلیت صربی نیز در آنجا حضور دارند. از جمله در شهر گراتسانیتسا، نزدیک پریشتینا که دارای شهردار صرب است.
در سال ۲۰۰۸ کوسوو پس از اعلام استقلال، انتخاباتی را برگزار کرد که صربستان با آن هرگز روی موافقت نداشت. در ماه ژوئیه دادگاه بین‌المللی عدالت با صدور حکمی اعلامیه استقلال کوسوو را که در پریشتینا انتشار یافته بود قانونی خواند. متعاقباً هفتاد کشور جهان از جمله آمریکا و کشورهای جامعه اروپا استقلال کوسوو را به رسمیت شناختند.
پس از اعلام شناسایی شمار بزرگی از کشورهای جهان از کوسوو به عنوان یک دولت مستقل، بلگراد مواضع خود را در قبال پریشتینا نرم‌تر کرد. دولت صربستان ماه گذشته علی‌رغم تأکید قبلی دایر بر اینکه هرگز دولت کوسوو را به عنوان بک دولت مستقل به رسمیت نخواهد شناخت، سرانجام نشانه‌هایی را بروز داد که حاکی از آمادگی برای برگزاری مذاکرات مستقیم با پریشتینا بود.
آمادگی بلگراد برای مذاکره با کوسوو ماه گذشته به دلیل بروز تحول غیر منتظره‌ای در پریشتینا موقتاً معوق ماند. در انتهای ماه سپتامبر فاتمیر سیدیو، رئیس‌جمهور کوسوو، از مقام خود کناره‌گیری کرد. پیش از آن دادگاه عالی کوسوو رأی داده بود که سیدیو به دلیل کنار نرفتن از رهبری حزب دمکراتیک کوسوو پس از انتخاب شدن به مقام رئیس جمهوری، قانون اساسی آن کشور را نقض کرده است.
انتظار می‌رود خانم کلینتون در طول اقامت در پریشتینا با یاکوپ کراسنیکی، رئیس‌جمهور موقت، هاشم تاچی نخست‌وزیر و اسکندر حیسنی دیدار و زمینه مذاکرات آینده مابین کوسوو و بلگراد را فراهم سازد.
بعد از سفر خبرساز جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، به منطقه بالکان در سال ۲۰۰۹، هیلاری کلینتون بالاترین مقام آمریکایی است که از منطقه یاد شده بازدید به عمل می‌آورد.
خانم کلینتون که با کاهش میزان حمایت افکار عمومی مردم آمریکا از دولت اوباما، این روزها بیشتر اوقات خود را به دور از واشنگتن سپری می‌سازد، پس از خاتمه دیدار از بالکان راهی بروکسل خواهد شد تا نتایج دیدار سه روزه خود را از بالکان در اختیار رهبران جامعه اروپا قرار دهد.