بهای نفت در بازارهای بین‌المللی در هفته‌ها و روزهای گذشته افزایش نشان می‌دهد به طوری که بهای یک بشکه نفت ۱۵۹ لیتری به حدود ۸۰ دلار رسیده است.
حسین ابن‌یوسف کارشناس بین‌المللی نفت در واشینگتن در گفت‌وگو با رادیو فردا به پرسش‌هایی در مورد افزایش بهای نفت پاسخ داده است.
- رادیو فردا: آقای ابن‌یوسف، دلایل افزایش اخیر بهای نفت در بازارهای جهانی چیست؟
حسین ابن‌یوسف: اول مسئله جنگ و تنش است که هميشه تأثيرگذار بوده و در شرايط فعلی به خاطر گرفتاری‌های موجود افغانستان، افزايش تنش‌ها در پاکستان و شرايط ناگوار در عراق اين مسئله تشديد شده است.
اما مهم‌ترين عاملی که اخيراً تشديد شده، کاهش قيمت دلار به دليل اوضاع نابسامان اقتصادی آمريکا است. زمانی که ما اين قيمت‌ها را با ارزهای ديگر مقايسه می‌کنيم، می‌بينيم مثلاً در مورد يورو زمانی که قيمت‌ها افزايش می‌يافت اين افزايش قيمت در ارزهای ديگر ديده نمی‌شد، ولی افتی که دلار در برابر يورو داشت در گذشته حدود يک سوم کل قيمت بود.
قيمت‌گذاری نفت به دلار به راستی مشکل‌آفرين شده است چون آمريکا عامل مهمی در ايجاد توسعه صنعت مدرن نفت بود و خودش يک توليدکننده و صادرکننده عمده نفت بود، اما اين توان به تدريج از بين رفته است و آمريکا ديگر نقشی که در گذشته در قيمت‌گذاری داشت، اکنون ندارد و بسياری از کشورها می‌گويند توان خريد دلارهای نفتی آنها پايين آمده و می‌خواهند اين را با آوردن ارزهای ديگر و يا با تعويض اين پايه با طلا به گونه‌ای جبران کنند.
البته در گذشته هم ثبات قيمت نفت به خاطر وابستگی دلار به قيمت طلا بود که آن هم در دهه ۷۰ از بين رفت و افزايش سريع قيمت‌ها از آن به بعد بيشتر به خاطر بريده شدن اين رابطه بوده است.
- آيا افزايش قيمت نفت از سوی عرضه‌کننده‌ها مطرح می‌شود يا در بازار تقاضا زياد است و همين امر موجب افزايش قيمت می‌شود؟
اولاً ارزش دلار نسبت به ارزهای ديگر يا نسبت به طلا به سرعت کاهش پيدا می‌کند. از طرف ديگر به عنوان مثال کشور چين مخالف از بين رفتن اين رابطه است زيرا مقدار زيادی ارز آماده دارد و اگر رابطه دلار و نفت از بين برود، فشار بيشتری روی قيمت دلار می‌آيد و برای آنها شرايط مناسبی را به دنبال نخواهد داشت.
در شرايط فعلی يک سوم ارزی که از فروش نفت حاصل می‌شود به ارزهای ديگر ذخيره می‌شود.
- ولی دلار هنوز هم پايه ارزی معاملات نفتی است؟
تا حد زيادی اين طور است، ولی اين مسئله در حال تغيير است. حتی کشورهايی که از دوستان نزديک آمريکا هستند به ويژه کشورهای عرب منطقه خليج فارس اخيراً به دنبال اين هستند که راه ديگری پيدا کنند.