«آژانس درباره ارسال غیرقانونی ابزار غنی‌سازی به ایران تحقیق می‌کند»

تأسیسات غنی‌سازی نطنز در مرکز ایران

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در شماره روز شنبه خود در گزارشی نوشت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان‌های اطلاعاتی غرب در حال تحقیق درباره چگونگی تهیه ابزار غنی‌سازی اورانیوم توسط یک شرکت ایرانی هستند.

بر اساس این گزارش، این تحقیقات از ژانویه سال ۲۰۱۰ و پس از آن آغاز شد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ای‌میلی دریافت کرد که در آن گفته شده بود کالاهای ممنوعه‌ای به صورت سری و تحت مراقبت‌های امنیتی، توسط یک شرکت چینی در شانگهای به ایران ارسال شده است.

بر اساس اطلاعات این ای‌میل، شرکت ایرانی «جاوادن مهر طوس» به کمک واسطه‌ای به نام «ویک
اس کومار تالوار» به نمایندگی از شرکت چینی «ژی‌جیانگ» از شعبه‌های کمپانی «ونزو»، سوپاپ‌های حساس اندازه‌گیری در خلأ را که در غنی‌سازی اورانیوم کاربرد دارد، خریداری کرده است.

گرچه در این گزارش اطلاعات بیشتری در مورد شرکت ایرانی «جاودان مهر طوس» منتشر نشده، اطلاعات منعکس شده از فعالیت‌های این شرکت در اینترنت، حاکی از آن است که شرکت «جاودان مهر طوس» یک شرکت سهامی خاص است که در زمینه خدمات مهندسی مواد و خدمات تولید در استان خراسان رضوی مجوز تولید دارد.

یکی از بازرسانی که در جریان تحقیقات اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد به وال استریت ژورنال گفته است که ایران در دو سال گذشته حدود ۱۰ بار برای دستیابی به سوپاپ‌های مورد نیاز برای غنی‌سازی اورانیوم تلاش کرده است، گرچه برخی از تولیدکنندگان از تحویل این ابزار خودداری کرده‌اند.

این ابزار ویژه توسط یک شرکت فرانسوی تولید شده که مالکیت آن تا دسامبر سال گذشته میلادی، اوایل آذرماه ۸۸، در اختیار مجتمع صنعتی آمریکایی تایکو اینترنشنال بوده است.

هر دو شرکت آمریکایی و فرانسوی به وال استریت ژورنال گفته‌اند که از موضوع خریداری این سوپاپ‌ها توسط شرکت ایرانی بی‌خبر بوده‌ و مسئولان این شرکت‌ها گفته‌اند که برخی اوقات محصولات‌شان بدون اطلاع آنها به ایران می‌رسد.

این گزارش همزمان با آن منتشر می‌شود که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، از هو جین تائو، همتای چینی‌اش، خواست تا از اعمال فشار بیشتر بر ایران حمایت کند. چین از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران است و تاکنون با اعمال دور جدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی موافقت نکرده است.

در ارتباط با صدور تجهیزات غیرقانونی به واسطه شرکت‌های چینی به ایران، در پاییز ۸۸ نیز مقام‌های تایوانی از تحقیقاتی خبر دادند که در زمینه فروش غیرقانونی محصولات مرتبط با فن‌آوری اتمی به ایران توسط شرکت‌های تایوانی و به واسطه شرکت‌های چینی صورت گرفته است.

بر اساس این تحقیقات، یک شرکت تایوانی پس از خرید مبدل‌های فشار از سوئیس، قراردادی را برای فروش ۱۰۸ مبدل فشار با یک شرکت چینی به امضا رسانده بود که احتمال می‌رفت این دستگاه‌ها از طریق شرکت چینی در اختیار جمهوری اسلامی قرار گیرد.

چندی بعد در دی‌ماه ۸۸، مقام‌های تایوانی اعلام کردند که شرکت تایوانی تحت نظر است، اما پرونده تحقیقات مادامی که اطلاعات قابل وثوق دیگری در این زمینه دریافت نشود، بسته خواهد بود.

ایران از سوی کشورهای غربی متهم است که در پوشش برنامه هسته‌ای خود برای ساخت جنگ‌افزار اتمی تلاش می‌کند و از این رو در تأمین تجهیزاتی که دارای کاربرد دوگانه در فعالیت‌های نظامی و غیرنظامی هستند، مشمول تحریم قرار گرفته است.

کشورهای غربی همچنین ایران را برای توقف برنامه غنی‌سازی‌اش به دلیلی مشابه مورد فشار قرار داده‌اند. با این حال ایران همواره با رد این ادعاها برنامه اتمی خود را صلح‌آمیز و در چارچوب تولید برق عنوان کرده است.