خانم تسیپی لیونی، رهبر اوپوزیسیون اسرائیل، چهارشنبه این هفته از پشت تریبون «کنست» چشم در چشم رقیب سیاسی خویش، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر دوخت و گفت که «می‌شنوم که اطرافیان شما می‌گویند از تضعیف باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا (در نتیجه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره واشینگتن) مسرور شده‌اید. اما بدانید که یک رئیس‌جمهور ضعیف در آمریکا برای اسرائیل فاجعه‌بار است».
این سخنان خانم لیونی تکرار گزارشی بود که بامداد همان روز از رادیوی ارتش اسرائیل پخش شد و در آن آمده بود «برخی منابع سیاسی اورشلیم (اصطلاحی که بیشتر در مورد دیپلمات‌های دفتر نخست‌وزیری به کار برده می‌شود) تضعیف باراک اوباما را موجب کاهش فشارها بر دولت اسرائیل می‌دانند و خشنودند».
صراحت کلام خانم لیونی، آن هم در آستانه سفر بنیامین نتانیاهو به آمریکا، موجب صدور بیانیه‌ای در ساعات پس از آن، از سوی دفتر نخست‌وزیری اسرائیل شد که در آن آمده است آقای نتانیاهو همچنان حامی باراک اوباما است و معتقد است که تلاش‌های صلح اسرائیلی- فلسطینی باید زیر نظر آمریکا هرچه زودتر از سرگرفته شود.
بیانیه دفتر نخست‌وزیری اسرائیل اضافه کرده است که «آقای نتانیاهو سال‌های سال در جهت تقویت روابط با ملت آمریکا، هر دو مجلسین کنگره (مجلس نمایندگان و مجلس سنا) و دولت‌های آمریکا فعالیت کرده و کنگره همواره حامی اسرائیل بوده است زیرا ارزش‌های آمریکایی و اسرائیلی و منافع آنها مشترک است».
دفتر نخست وزیری اسرائیل همچنین افزود که «دیپلمات‌هایی که از تضعیف اوباما ابراز خشنودی کرده‌اند، وابسته به این دفتر نیستند».
اما این بیانیه به موج اظهارنظرها از سوی سیاستمداران و رسانه‌ها وتحلیلگران اسرائیلی در این زمینه که آیا تضعیف باراک اوباما به مفهوم تقویت موضع اسرائیل در مذاکرات با فلسطینی‌ها و رهایی یافتن از فشارهای آمریکا برای قطع خانه‌سازی‌هاست یا نه، پایان نداد.
تغییرات احتمالی سیاست آمریکا در قبال اسرائیل پس از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آن کشور از همان ماه‌ها پیش که نظرسنجی‌های اولیه آمریکا احتمال می‌داد که باراک اوباما در انتخابات میان‌دوره ای دوم نوامبر کنگره تضعیف خواهد شد، سیاستمداران و تحلیلگران اسرائیلی را سخت به خود مشغول داشته بود.
رقبای آقای نتانیاهو در صحنه سیاست اسرائیل از مدت‌ها قبل می‌گفتند این واقعیت که نخست‌وزیر چندان وقعی به درخواست صریح باراک اوباما برای تمدید تعلیق در خانه‌سازی‌ها در اراضی مورد اختلاف با فلسطینی‌ها نشان نداد از این امر ناشی شد که نتانیاهو امیدوار بود که در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا، باراک اوباما پاسخ فشارهای دو سال اخیر به اسرائیل را بگیرد.
بنیامین نتانیاهو هفته آینده برای شرکت در همایش سالیانه کنگره رهبران یهودی آمریکا راهی آن کشور خواهد شد و قرار است با جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا نیز دیدار کند (در روزهای حضور نتانیاهو در آمریکا، باراک اوباما در سفر آسیایی خود است و لذا دیداری بین آنها تعیین نشده است).
آنگونه که روزنامه هاآرتص جمعه نوشته است، از زمان روی کار آمدن اوباما، نتانیاهو از هر فرصت حضور خود در همایش‌های مهم یهودیان آمریکا و ارتباطات گسترده‌اش با افراد قدرتمند آمریکا برای این یادآوری این واقعیت به اوباما استفاده کرده که بگوید «ببینید که در حیاط خلوت شما در خود آمریکا چقدر من محبوبم».
این بار همایش یهودیان درحالی برگزار می‌شود که نتانیاهو مانند دو سال گذشته دیگر چندان زیر فشار واشینگتن نخواهد بود هرچند که واقعیت حمایت اکثریت یهودیان آمریکایی از حزب دموکرات مانع از آن خواهد شد که نتانیاهو بتواند خود را نیز کاملاً پیروز نشان دهد اما او امیدواراست که فشارهای جمهوریخواهان بر اوباما در مورد فشار دولتش بر اسرائیل «درس عبرت» لازم را داده باشد.
کنگره یهودیان آمریکا در حالی همایش خود را برگزار می‌کند که از یکسو راست‌گرایان یهودی آشکارا از تضعیف باراک اوباما ابراز خرسندی می‌کنند ولی از سوی دیگر واقعیات نشان می‌دهد که ۶۶ درصد از یهودیان آمریکا در انتخابات میان‌دوره‌ای همچنان حامی دموکرات‌ها بودند و رأی خود را به سود نامزدهای دموکرات در ایالات مختلف به صندوق‌ها ریختند.
درصد چشمگیری از یهودیان آمریکا همواره و به طور سنتی حامی حزب دموکرات بوده‌اند ولی پشتیبانی آنها از باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری دو سال پیش هر مرزی را پشت سر گذاشت و ۷۴ درصد آنها به سود او رأی داده بودند و به هراس‌افکنی‌ها درمورد «ریشه‌های اسلامی اوباما» توجهی نکردند.
با وجود ۳۹ نماینده و سناتور یهودی که در انتخابات سه‌شنبه به کنگره راه یافتند (۱۲ سناتور و ۲۷ عضو مجلس نمایندگان) و علیرغم رأی بالای اکثریت یهودیان به سود دموکرات‌ها، یهودیان آمریکایی که پول زیادی را برای انتخابات در هر دو جناح جمهوریخواه و دموکرات خرج کرده بودند، از سه‌شنبه شب درباره سمت و سوی جدید سیاست آمریکا در قبال اسرائیل و ایران، آشکارا مجادله می‌کنند.
لابی چپ‌گرایان طرفدار اسرائیل (گروه موسوم به «جی استریت») تلاش کرد تا نشان دهد که اسرائیل در انتخابات آمریکا نقش نداشته اما یهودیان جمهوریخواه می‌گویند هرچند اکثریت یهودیان حامی دموکرات‌ها مانده‌اند، اما ارتباط‌ها میان حزب جمهوریخواه و یهودیان، ارتباطی تنگاتنگ بوده و هست.
مت بروکس، رهبر ائتلاف یهودیان جمهوریخواه، می‌گوید که «افتخار کردن به اینکه یهودیان آمریکا هنوز حامی اوباما هستند مثل این کار ابلهانه است که بگویید در حالی که اقتصاد در حال سراشیبی است شما همچنان از شرکت‌های اصلی که عامل سقوط هستند، حمایت می‌کنید».
مت بروکس می‌گوید که «دینامیک جریان‌ها در جامعه یهودیان آمریکا این روزها سریع است و من یکی از جهت‌گیری جدید (کاهش حمایت یهودیان از دموکرات‌ها) خشنودم».
جاش بلوک، سخنگوی ایپاک کمیته روابط عمومی اسرائیل-آمریکا، که دوره سخنگویی‌اش رو به پایان است و یک دفتر مستقل استراتژی در واشینگتن گشوده است، با صراحت بیشتری علیه «جی استریت» چپگرا سخن می‌گوید: «ارتباط داشتن با این گروه خطرناک است همانگونه که اگر سگ‌تان کنار شما خوابیده باشید باید بدانید که ممکن است عفونت‌هایی به جان‌تان بیفتد».
رئیس کمیته ارشد فدراسیون یهودیان آمریکا، جری سیلورمن، که در صدر همایش فدراسیون یهودیان در نئواورلئان از یکشنبه پذیرای بنیامین نتانیاهو خواهد بود، می‌گوید که «تنوع عقاید همواره یک نقطه قوت جدی در میان یهودیان بوده است و اکنون نیز علیرغم این تنوع، ما به وحدت خود توجه داریم». سیلورمن بر «ارتباطات حسنه و نزدیک یهودیان به هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات اشاره می‌کند».
فدراسیون یهودیان آمریکا می‌گوید که مهم‌ترین مسئله برای آن، تضعیف وضعیت اقتصادی جوامع یهودی در جهان است. جری سیلورمن که از هفتاد کشور دیدار و وضعیت یهودیان را بررسی کرده، می‌گوید کم شدن پولی که از یهودیان آمریکا برای کارهای اجتماعی و خیریه به یهودیان در کشورهای دیگر داده می‌رسید، مسئله اصلی است اما ترور جهانی نیز اهمیت بسیار دارد؛ همین روزهای اخیر بود که بمب‌های ارسالی القاعده به آدرس کنیسه‌های یهودیان شیکاگو در فرودگاه‌های دوبی و نوتینگهام بریتانیا کشف شده بود.
اما سیلورمن می‌گوید که «ما مفتخریم که همایش فدراسیون یهودیان آمریکا فرصتی برای دیدار بین نتانیاهو با جو بایدن فراهم می‌کند تا شاید کمکی، هرچند اندک، به پیشبرد روند صلح کند».
در این وضعیت، فلسطینی‌ها از هم اینک از آرایش سیاسی جدید کنگره و تضعیف اوباما آشکارا ابراز سرخوردگی می‌کنند و می‌دانند که اگر اوباما در دو سال اول قدرت خود نتوانست موجب پیشبرد صلح شود در دوره باقیمانده ریاست جمهوری‌اش در حالی که شدیداً ضعیف شده و در چنبره گرفتاری‌های دیگر داخلی و خارجی آمریکا غوطه‌ور است و جمهوریخواهان نیز دست او را می‌بندند، دیگر نمی‌توان چندان امیدی به استقلال کشور فلسطین در ماه‌های آینده داشت.
اوباما وعده داده بود که تا سپتامبر ۲۰۱۱ کشور مستقل فلسطین به جامعه ملل متحد پیوسته باشد.
در نتیجه سرخوردگی سران فلسطینی است که یاسر عبد رب، دبیر کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین و سخنگوی نهاد ریاست تشکیلات خودگردان فلسطینی چهارشنبه در اظهاراتی صریح و غیر دیپلماتیک گفت که «حتماً دولت اسرائیل در انتخابات آمریکا اعمال نفوذ کرده بود».
در همین حال، روزنامه‌های معاریو و یدیعوت آخرونوت روزهای چهارشنبه و پنجشنبه نوشته بودند که نتانیاهو در سفر به آمریکا آمادگی خود را برای تمدید تعلیق در خانه‌سازی‌ها برای یک مدت محدود دیگر به آگاهی آمریکا می‌رساند و با گرفتن تضمین‌های سیاسی، امنیتی و نظامی، ترجیح می‌دهد که صلح را در وضعیت جاری پیگیری کند زیرا یک اوبامای ضعیف نمی‌تواند چندان فشاری جدی بر دولت اسرائیل وارد کند.
وضعیت جدید کنگره بیش از گذشته به سود اسرائیل است؛ هم در عرصه مذاکرات اسرائیلی- فلسطینی هم در قبال ایران. جان بوینر، رئیس بعدی مجلس نمایندگان حامی قوی اسرائیل است و رؤسای کمیته‌های مهم کنگره نیز پشتیبان جدی اسرائیل هستند؛ خانم ایلینا راس لتینن جمهوریخواه ایالت فلوریدا جای هوارد برمن دموکرات، در ریاست کمیسیون مناسبات خارجی خواهد نشست. خانم راس لتینن رکوددار تلاش برای تصویب قوانینی در راستای دفاع از اسرائیل بوده و صراحت لهجه شدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران دارد.
در این میان، سارا پی‌لین و حامیان «جنبش چای» قوی‌تر از سایر جمهوریخواهان در انتخابات اخیر از اسرائیل حمایت کردند هر چند که اسرائیل و یهودیان نزدیکی به این افراد، مخصوصاً خانم پی‌لین را چندان افتخاری ندانستند و از آنها دوری گرفتند.
این سخنان خانم لیونی تکرار گزارشی بود که بامداد همان روز از رادیوی ارتش اسرائیل پخش شد و در آن آمده بود «برخی منابع سیاسی اورشلیم (اصطلاحی که بیشتر در مورد دیپلمات‌های دفتر نخست‌وزیری به کار برده می‌شود) تضعیف باراک اوباما را موجب کاهش فشارها بر دولت اسرائیل می‌دانند و خشنودند».
صراحت کلام خانم لیونی، آن هم در آستانه سفر بنیامین نتانیاهو به آمریکا، موجب صدور بیانیه‌ای در ساعات پس از آن، از سوی دفتر نخست‌وزیری اسرائیل شد که در آن آمده است آقای نتانیاهو همچنان حامی باراک اوباما است و معتقد است که تلاش‌های صلح اسرائیلی- فلسطینی باید زیر نظر آمریکا هرچه زودتر از سرگرفته شود.
بیانیه دفتر نخست‌وزیری اسرائیل اضافه کرده است که «آقای نتانیاهو سال‌های سال در جهت تقویت روابط با ملت آمریکا، هر دو مجلسین کنگره (مجلس نمایندگان و مجلس سنا) و دولت‌های آمریکا فعالیت کرده و کنگره همواره حامی اسرائیل بوده است زیرا ارزش‌های آمریکایی و اسرائیلی و منافع آنها مشترک است».
دفتر نخست وزیری اسرائیل همچنین افزود که «دیپلمات‌هایی که از تضعیف اوباما ابراز خشنودی کرده‌اند، وابسته به این دفتر نیستند».
اما این بیانیه به موج اظهارنظرها از سوی سیاستمداران و رسانه‌ها وتحلیلگران اسرائیلی در این زمینه که آیا تضعیف باراک اوباما به مفهوم تقویت موضع اسرائیل در مذاکرات با فلسطینی‌ها و رهایی یافتن از فشارهای آمریکا برای قطع خانه‌سازی‌هاست یا نه، پایان نداد.
تغییرات احتمالی سیاست آمریکا در قبال اسرائیل پس از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آن کشور از همان ماه‌ها پیش که نظرسنجی‌های اولیه آمریکا احتمال می‌داد که باراک اوباما در انتخابات میان‌دوره ای دوم نوامبر کنگره تضعیف خواهد شد، سیاستمداران و تحلیلگران اسرائیلی را سخت به خود مشغول داشته بود.
رقبای آقای نتانیاهو در صحنه سیاست اسرائیل از مدت‌ها قبل می‌گفتند این واقعیت که نخست‌وزیر چندان وقعی به درخواست صریح باراک اوباما برای تمدید تعلیق در خانه‌سازی‌ها در اراضی مورد اختلاف با فلسطینی‌ها نشان نداد از این امر ناشی شد که نتانیاهو امیدوار بود که در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا، باراک اوباما پاسخ فشارهای دو سال اخیر به اسرائیل را بگیرد.
بنیامین نتانیاهو هفته آینده برای شرکت در همایش سالیانه کنگره رهبران یهودی آمریکا راهی آن کشور خواهد شد و قرار است با جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا نیز دیدار کند (در روزهای حضور نتانیاهو در آمریکا، باراک اوباما در سفر آسیایی خود است و لذا دیداری بین آنها تعیین نشده است).
آنگونه که روزنامه هاآرتص جمعه نوشته است، از زمان روی کار آمدن اوباما، نتانیاهو از هر فرصت حضور خود در همایش‌های مهم یهودیان آمریکا و ارتباطات گسترده‌اش با افراد قدرتمند آمریکا برای این یادآوری این واقعیت به اوباما استفاده کرده که بگوید «ببینید که در حیاط خلوت شما در خود آمریکا چقدر من محبوبم».
این بار همایش یهودیان درحالی برگزار می‌شود که نتانیاهو مانند دو سال گذشته دیگر چندان زیر فشار واشینگتن نخواهد بود هرچند که واقعیت حمایت اکثریت یهودیان آمریکایی از حزب دموکرات مانع از آن خواهد شد که نتانیاهو بتواند خود را نیز کاملاً پیروز نشان دهد اما او امیدواراست که فشارهای جمهوریخواهان بر اوباما در مورد فشار دولتش بر اسرائیل «درس عبرت» لازم را داده باشد.
کنگره یهودیان آمریکا در حالی همایش خود را برگزار می‌کند که از یکسو راست‌گرایان یهودی آشکارا از تضعیف باراک اوباما ابراز خرسندی می‌کنند ولی از سوی دیگر واقعیات نشان می‌دهد که ۶۶ درصد از یهودیان آمریکا در انتخابات میان‌دوره‌ای همچنان حامی دموکرات‌ها بودند و رأی خود را به سود نامزدهای دموکرات در ایالات مختلف به صندوق‌ها ریختند.
درصد چشمگیری از یهودیان آمریکا همواره و به طور سنتی حامی حزب دموکرات بوده‌اند ولی پشتیبانی آنها از باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری دو سال پیش هر مرزی را پشت سر گذاشت و ۷۴ درصد آنها به سود او رأی داده بودند و به هراس‌افکنی‌ها درمورد «ریشه‌های اسلامی اوباما» توجهی نکردند.
با وجود ۳۹ نماینده و سناتور یهودی که در انتخابات سه‌شنبه به کنگره راه یافتند (۱۲ سناتور و ۲۷ عضو مجلس نمایندگان) و علیرغم رأی بالای اکثریت یهودیان به سود دموکرات‌ها، یهودیان آمریکایی که پول زیادی را برای انتخابات در هر دو جناح جمهوریخواه و دموکرات خرج کرده بودند، از سه‌شنبه شب درباره سمت و سوی جدید سیاست آمریکا در قبال اسرائیل و ایران، آشکارا مجادله می‌کنند.
لابی چپ‌گرایان طرفدار اسرائیل (گروه موسوم به «جی استریت») تلاش کرد تا نشان دهد که اسرائیل در انتخابات آمریکا نقش نداشته اما یهودیان جمهوریخواه می‌گویند هرچند اکثریت یهودیان حامی دموکرات‌ها مانده‌اند، اما ارتباط‌ها میان حزب جمهوریخواه و یهودیان، ارتباطی تنگاتنگ بوده و هست.
مت بروکس، رهبر ائتلاف یهودیان جمهوریخواه، می‌گوید که «افتخار کردن به اینکه یهودیان آمریکا هنوز حامی اوباما هستند مثل این کار ابلهانه است که بگویید در حالی که اقتصاد در حال سراشیبی است شما همچنان از شرکت‌های اصلی که عامل سقوط هستند، حمایت می‌کنید».
مت بروکس می‌گوید که «دینامیک جریان‌ها در جامعه یهودیان آمریکا این روزها سریع است و من یکی از جهت‌گیری جدید (کاهش حمایت یهودیان از دموکرات‌ها) خشنودم».
جاش بلوک، سخنگوی ایپاک کمیته روابط عمومی اسرائیل-آمریکا، که دوره سخنگویی‌اش رو به پایان است و یک دفتر مستقل استراتژی در واشینگتن گشوده است، با صراحت بیشتری علیه «جی استریت» چپگرا سخن می‌گوید: «ارتباط داشتن با این گروه خطرناک است همانگونه که اگر سگ‌تان کنار شما خوابیده باشید باید بدانید که ممکن است عفونت‌هایی به جان‌تان بیفتد».
رئیس کمیته ارشد فدراسیون یهودیان آمریکا، جری سیلورمن، که در صدر همایش فدراسیون یهودیان در نئواورلئان از یکشنبه پذیرای بنیامین نتانیاهو خواهد بود، می‌گوید که «تنوع عقاید همواره یک نقطه قوت جدی در میان یهودیان بوده است و اکنون نیز علیرغم این تنوع، ما به وحدت خود توجه داریم». سیلورمن بر «ارتباطات حسنه و نزدیک یهودیان به هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات اشاره می‌کند».
فدراسیون یهودیان آمریکا می‌گوید که مهم‌ترین مسئله برای آن، تضعیف وضعیت اقتصادی جوامع یهودی در جهان است. جری سیلورمن که از هفتاد کشور دیدار و وضعیت یهودیان را بررسی کرده، می‌گوید کم شدن پولی که از یهودیان آمریکا برای کارهای اجتماعی و خیریه به یهودیان در کشورهای دیگر داده می‌رسید، مسئله اصلی است اما ترور جهانی نیز اهمیت بسیار دارد؛ همین روزهای اخیر بود که بمب‌های ارسالی القاعده به آدرس کنیسه‌های یهودیان شیکاگو در فرودگاه‌های دوبی و نوتینگهام بریتانیا کشف شده بود.
اما سیلورمن می‌گوید که «ما مفتخریم که همایش فدراسیون یهودیان آمریکا فرصتی برای دیدار بین نتانیاهو با جو بایدن فراهم می‌کند تا شاید کمکی، هرچند اندک، به پیشبرد روند صلح کند».
در این وضعیت، فلسطینی‌ها از هم اینک از آرایش سیاسی جدید کنگره و تضعیف اوباما آشکارا ابراز سرخوردگی می‌کنند و می‌دانند که اگر اوباما در دو سال اول قدرت خود نتوانست موجب پیشبرد صلح شود در دوره باقیمانده ریاست جمهوری‌اش در حالی که شدیداً ضعیف شده و در چنبره گرفتاری‌های دیگر داخلی و خارجی آمریکا غوطه‌ور است و جمهوریخواهان نیز دست او را می‌بندند، دیگر نمی‌توان چندان امیدی به استقلال کشور فلسطین در ماه‌های آینده داشت.
اوباما وعده داده بود که تا سپتامبر ۲۰۱۱ کشور مستقل فلسطین به جامعه ملل متحد پیوسته باشد.
در نتیجه سرخوردگی سران فلسطینی است که یاسر عبد رب، دبیر کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین و سخنگوی نهاد ریاست تشکیلات خودگردان فلسطینی چهارشنبه در اظهاراتی صریح و غیر دیپلماتیک گفت که «حتماً دولت اسرائیل در انتخابات آمریکا اعمال نفوذ کرده بود».
در همین حال، روزنامه‌های معاریو و یدیعوت آخرونوت روزهای چهارشنبه و پنجشنبه نوشته بودند که نتانیاهو در سفر به آمریکا آمادگی خود را برای تمدید تعلیق در خانه‌سازی‌ها برای یک مدت محدود دیگر به آگاهی آمریکا می‌رساند و با گرفتن تضمین‌های سیاسی، امنیتی و نظامی، ترجیح می‌دهد که صلح را در وضعیت جاری پیگیری کند زیرا یک اوبامای ضعیف نمی‌تواند چندان فشاری جدی بر دولت اسرائیل وارد کند.
وضعیت جدید کنگره بیش از گذشته به سود اسرائیل است؛ هم در عرصه مذاکرات اسرائیلی- فلسطینی هم در قبال ایران. جان بوینر، رئیس بعدی مجلس نمایندگان حامی قوی اسرائیل است و رؤسای کمیته‌های مهم کنگره نیز پشتیبان جدی اسرائیل هستند؛ خانم ایلینا راس لتینن جمهوریخواه ایالت فلوریدا جای هوارد برمن دموکرات، در ریاست کمیسیون مناسبات خارجی خواهد نشست. خانم راس لتینن رکوددار تلاش برای تصویب قوانینی در راستای دفاع از اسرائیل بوده و صراحت لهجه شدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران دارد.
در این میان، سارا پی‌لین و حامیان «جنبش چای» قوی‌تر از سایر جمهوریخواهان در انتخابات اخیر از اسرائیل حمایت کردند هر چند که اسرائیل و یهودیان نزدیکی به این افراد، مخصوصاً خانم پی‌لین را چندان افتخاری ندانستند و از آنها دوری گرفتند.