فیلم «روزهای سبز»، آخرین اثر حنا مخملباف، کارگردان ۲۰ ساله ایرانی به جشنواره ونیز راه پیدا کرد.
این فیلم که به حوادث بعد از انتخابات ایران می‌پردازد در بخش خارج از مسابقه پذیرفته شده است. حنا مخملباف آن طور که خودش می‌گوید از هشت سالگی کار فیلمسازی را شروع کرد و در سن نوجوانی، فیلم‌هایش از جشنواره‌های مختلف دنیا جوایز مختلفی را دریافت کرده که از جمله، فیلم «بودا از شرم فرو ریخت » تا به حال بیش از ۲۰ جایزه کسب کرده است که آخرین آنها، خرس بلورین جشنواره برلین در سال گذشته بود.
با حنا مخملباف درباره «روزهای سبز» به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
- رادیو فردا: خانم مخملباف، کاری که شما برای ونیز آماده کرده‌اید و اعلام شده که در بخش فیلم‌های خارج از مسابقه و همزمان با آغاز جشنواره در روز دوم سپتامبر در یکی از بخش‌های جنبی نمایش داده خواهد شد، مستند است یا داستانی؟
حنا مخملباف: این فیلم یک فیلم مستند- داستانی است که به حوادث روزهای قبل و بعد از انتخابات مربوط است. در واقع موضوع اصلی فیلم، امید بزرگی است که مردم ایران در روزهای پیش از انتخابات به تغییر سیاسی داشتند و به آن دلبسته بودند. این فیلم در خیابانهای تهران ساخته شده است و شاید اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم داستان فیلم، قصه دختر جوانی است که به افسردگی مبتلا شده و برای درمان نزد یک روانشناس می‌رود و آن دکتر علت ناامیدی‌های دختر جوان را در حوادث سیاسی ایران می‌داند.
این دختر در سن ۱۰ سالگی طرفدار آقای خاتمی بوده و در آن زمان برای آقای خاتمی تبلیغ می‌کرده است. این دختر افسرده در فیلم، داستان امروز انتخابات ایران را تعریف می‌کند. بخشی از فیلم دارای سناریو بوده و بخشی هم در خیابان از مردم عادی گرفته شده و پلان‌هایی هم هست که از ماجرای کشتار و سرکوب مردم، از طریق فیلم‌های منتشر شده از سوی مردم به دست ما رسیده است.
- پس در واقع لوکیشن شما خیابانهای تهران بوده ؟
بله ؛ من تا بعد از انتخابات ، برای این فیلم در ایران بودم و داشتم صحنه های این فیلم را می‌گرفتم. بعد از انتخابات مجبور به ترک ایران شدم.
- وقتی داشتید فیلم را در ایران می‌ساختید، با توجه به اینکه در آن شرایط به همراه داشتن هر نوع دوربین و حتی موبایل‌های دوربین‌دار، حساسیت ایجاد می‌کرد و گاهی موبایل مردم را هم ضبط می‌کردند، مشکلی برایتان ایجاد نشد؟
همان طور که می‌دانید بیشترین قسمت‌های فیلم را قبل از انتخابات گرفته بودم. ولی خوب. این فیلم به طریقه غیرقانونی و با یک دوربین دیجیتال فیلمبرداری شده. چندین بار ما را گرفتند اما هر بار به طریقی از دستشان گریختیم. خدا را شکر فیلم از ایران خارج شد و فعلاً در حال مونتاژ است.
- این فیلم از قبل دارای فیلمنامه ای هم بود؟
بله
- آیا بازیگر شناخته شده‌ای هم در فیلم شما بازی می‌کند؟
بازیگران فیلم من مردم عادی کوچه و خیابانند. جوانانی که شهید شدند یا امروز در زندانند و رأیشان دزدیده شده است. مثل همیشه تمام بازیگران فیلم من آدم‌های واقعی‌اند.
- علت پرسش من این بود که شما در صحبت‌هایتان گفتید که زندگی یک دختر جوان محور فیلم شما بوده است؟
بله. اما این دختر هم یک بازیگر نیست بلکه یک آدم عادی است.
- این فیلم را کجا تدوین کردید؟ در ایران یا در پاریس؟
این فیلم در فرانسه تدوین شد و الان هم در حال انجام کارهای آن برای لابراتوار هستیم.
- سخنگوی جشنواره ونیز از قول شما جمله‌ای را نقل کرده که در وب سایت رادیو فردا هم ذکر شده و آن این بود که «تدوین نهایی فیلم جدید حنا مخملباف برای گریز از سانسور در مکانی مخفی در حال انجام است» ماجرای این مکان مخفی چه بوده است؟
چیز مخفی وجود نداشته است. الان همه وضعیت ما را می‌دانند. همه می‌دانند ما کجا هستیم.
- چطور شد که این فیلم در واپسین لحظات توسط جشنواره ونیز که یک جشنواره مهم و رده A است و معمولاً از خیلی قبل‌تر، فیلم‌ها را باید بفرستید، پذیرفته شد؟
بله لیست فیلم‌های ونیز چند مدت پیش توسط آقای مارکو مولر، رئیس جشنواره ونیز اعلام شد. اما وقتی فیلم من در اواسط مونتاژش بود آن را برای آقای مولر فرستادم. آقای مولر شبانه فیلم را دیدند و همان لحظه پذیرفتند و اعلام کردند که فیلم برای جشنواره ونیز به نمایش گذاشته خواهد شد.
شاید دلیل این تصمیم یک باره امیدی بود که مردم ایران داشتند و در این سانسورهایی که از طریق حکومت ایران اعمال شده بود این امید هیچ بازتابی نداشت و هیچ جا نشان داده نشد و از آنجایی که مردم دنیا خبر ندارند که در ایران در آن روزها چه گذشت و چه اتفاقاتی افتاد، این فیلم به خوبی امیدی را که مردم به آن دلبسته بودند و آن ۶۳ درصدی که به آقای موسوی رأی دادند را نشان می‌دهد.