بورس؛ تجربیات حرفه‌ای برای افراد غیرحرفه‌ای

  • مهرداد سید عسگری

وارن بافت از بزرگترین ثروتمندان فعال در بورس می‌گوید، دو قانون ساده برای سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد.

قانون اول: هرگز پول از دست ندهید.

قانون دوم: هرگز قانون اول را فراموش نکنید.

این دو قانون مشهور پیش‌درآمدی برای ورود به بازار سرمایه است که به زبان ساده بورس نامیده می‌شود.

و اما پرسش مهم، چرا بورس؟

پاسخ بسیار شفاف است، عایدی ناشی از کسب و کار شما یا حقوق‌تان به طور متوسط ٣٠ درصد سال ٩۶ است و کارشناسان بر این باورند که در شرایط فعلی احتیاج به پنج منبع درآمد هست و شغل شما یکی از آنهاست لذا بورس می‌تواند یکی از این منابع جدید درآمدی باشد.

در بورس، شما بر اساس خطرپذیری یا ریسک، سود می‌کنید و این به زبان روان آن است که اگر کسی خطرات ورود به بازار غیرقانونی مواد مخدر را می‌پذیرد، می‌داند که احتمال کسب درآمد میلیونی در این فعالیت همان‌قدر بالاست که احتمال دستگیری و مجازات. هرچقدر شما خطر بالاتری را تحمل کنید همان‌قدر احتمال درآمدزایی شما بالاتر می‌رود حال همین مثال نیز در خصوص بازار سرمایه اما در وجه قانونی و شفاف آن صدق می‌کند.

برای ورود به این بازار باید به چه پرسش‌هایی پاسخ بگوییم؟

با کدام پول می‌خواهید وارد این بازار شوید؟ پول مازاد؟ ارث؟ پول حاصل از فروش خانه یا ماشین؟ ساده و بی‌آلایش باید گفت که فروش خانه و ماشین برای ورود به این بازار امری غیرحرفه‌ای است، در بهترین حالت به حرکت درآوردن پول‌های مازاد برای این امر سودآور است.

با چه میزان سرمایه می‌توان وارد بازار شد؟ ماهانه در بورس چقدر می‌توان سود کرد؟ در چه بازه‌ای برای افق اولیه سود یا زیان در نظر گرفت؟ میزان سرمایه برای خرید، امری غیر مهم است و میزان پیش‌بینی سودآوری ماهانه نیز سخت است اما کارشناسان در نظر داشتن یک افق سه ماهه را بدون در نظر گرفتن نوسانات روزانه، بهترین گزینه می‌دانند.

از جمله کلیدی‌ترین نکات برای ورود به این بازار آن است که اولاً فعالیت در این بازار یک امر تمام وقت است.

ثانیاً این فعالیت، نیاز به اطلاعات و دانش دارد.

و ثالثاً صبور بودن و غیرهیجانی عمل کردن شرط استمرار است.

باید گفت که اطلاعات در بازارهای مالی و بورس اوراق بهادار نقش مهمی را ایفا می‌کند. تفاوتی ندارد که شما یک تحلیلگر حرفه‌ای باشید یا اینکه برای دریافت راهنمایی جهت سرمایه‌گذاری، از خدمات شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری استفاده کنید، یا اینکه حتی بخواهید قیمت سهامی که خریداری کردید به تنهایی مشاهده کنید، در هر صورت برای تصمیم‌گیری‌ در خصوص سرمایه‌گذاری، نیاز به جمع‌آوری و بررسی اطلاعات و دانش آن همیشه وجود دارد.

به‌طورکلی تحلیلگران از اطلاعات خام برای تحلیل و بررسی سهام شرکت‌ها و صنایع و یافتن موقعیت‌های معامله‌گری و سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند. دسته دیگر، اطلاعات آماده و تحلیل شده‌ای‌ هستند که از سوی شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری، کارگزاری‌ها و سایر افراد حقیقی و حقوقی در اختیار معامله‌گران و سرمایه‌گذاران قرار داده می‌شود و می‌توان برای ورود به بازار از آنها استفاده کرد.

تجربیات مؤثر وموفق در این بازاربه ما چه می‌گوید؟

افراد غیرحرفه‌ای با خرید سهام شرکت‌های بزرگ، کمتر خطر می‌کنند.

کسانی که فاقد اطلاعات مالی از شرکت‌های بورسی هستند، ترجیحاً سهام شرکت‌های کوچک با مالکیت متمرکز را خریداری نمی‌کنند، زیرا امکان دستکاری قیمت سهام شرکت‌های کوچک بیشتر از شرکت‌های بزرگ است.

سرمایه‌گذارانی که از بازار یا وضعیت شرکت خاصی، اطلاع ندارند و خبره مالی نیستند، سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم انجام می‌دهند، یعنی بخشی از سهام صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری را خریداری کرده یا در سبدی از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند.

سرمایه‌گذاران با تجربه می‌دانند که نباید همه سرمایه‌ خود را در یک سبد یا روی یک سهم، سرمایه‌گذاری کنند.

استقراض برای خرید سهام درجه خطر سرمایه‌گذار را افزایش می‌دهد، بنابراین سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز که فاقد سرمایه کافی هستند، نباید با استقراض، سهام خریداری کنند.

افراد غیرحرفه‌ای که از احتمال دستکاری قیمت می‌هراسند، تجربیات موفقی از خرید سهام با درصد شناور آزاد داشته و و حریم امنی را آزموده‌اند.

کسانی که از نوسانات شدید بورس در رنج هستند و از آن دوری می‌کنند، اقبال بیشتری نسبت به خرید سهم‌هایی نشان می‌دهند که «بازارگردان» دارد به این مفهوم که در هنگام سقوط سهم، نهادی از سقوط بی‌رویه قیمت آن سهم، جلوگیری می‌کند، از این رو فرد سرمایه‌گذار، ضرر کمتری را تحمل می‌کند.

اگر افزایش مستمر قیمت سهام شرکتی در حد مجاز -مثلاً روزانه سه درصد- دلایل اقتصادی و مالی مطمئنی نداشته باشد، ریسک خرید این اوراق بالا خواهد بود، زیرا ممکن است جوسازی‌ها، شایعات و اقدامات برنامه‌ریزی شده گروهی از سهامداران و سرمایه‌گذاران عمده، به‌قصد فروش سهام بعد از افزایش‌های کاذب، دلیل افزایش‌های اخیر سهام باشد.

افراد غیرحرفه‌ای و کسانی که سرمایه کمی دارند از تجربیات شیرین بسیاری پس از عرضه اولیه هر سهم سخن گفته‌اند.

در زمان رکود بورس، خرید اوراق مشارکت دلچسب‌تر بوده و در زمان رونق این بازار با استفاده از دانش کارشناسان می‌توان منبع درآمدی خوبی را برای خود و خانوار ایجاد کرد.