تعیین چندین ورزشگاه و بوستان تهران به عنوان «محل مناسب» برای تجمعات عمومی

یکی از تجمعات برگزارشده در مقابل مجلس شورای اسلامی در اعتراض به توافق هسته‌ای در مهرماه ۱۳۹۴

هیئت وزیران ایران با ابلاغ شرایط «ساماندهی» تجمعات در شهرهای بزرگ و کوچک ایران، چندین وزرشگاه و پارک در نقاط مختلف تهران را به عنوان محل تجمعات در پایتخت تعیین کرد. ضلع شمالی مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان یکی از مکان‌های «مناسب» برای تجمعات تعیین شده است.

بر اساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، در جلسه روز یکشنبه ۲۰ خرداد هیئت وزیران٬ ورزشگاه‌های دستجردی، تختی، معتمدی، آزادی٬ و شهید شیرودی، و بوستان‌های گفت‌وگو، طالقانی، ولایت، پردیسان، هنرمندان، و شهر و همچنین ضلع شمالی مجلس شورای اسلامی به عنوان محل‌های «مناسب» تجمع در کلانشهر تهران تعیین شدند.

پیشتر بهرام سرمست٬ مدیرکل سیاسی وزارت کشور ایران خبر داده بود که مصوبه تعیین مکان‌های خاص برای برگزاری تجمعات قانونی در تهران، مراکز استان‌ها و شهرهای کشور در هیئت دولت تصویب شده، اما هنوز ابلاغ نشده است.

پس از اعتراض‌های دی ماه سال گذشته در بیش از یکصد شهر ایران، شورای شهر تهران روز ۱۷ دی ۹۶ «طرح دوفوریتی انتخاب یک مکان برای اعتراضات عمومی» را تصویب کرد. گرچه در آن زمان وزارت کشور این مصوبه بدون توجه به «ابعاد امنیتی و سیاسی» تجمع‌ها توجهی نشده است.

در عین حال، نقاط مختلفی از تهران و دیگر شهرهای عمده ایران، به‌ویژه مقابل ادارات دولتی، مجلس و استانداری‌ها، در گذشته بارها محل برگزاری تجمعات اعتراضی بوده‌اند، که از جمله آنها می‌توان تجمع مالباختگان در مقابل مجلس و بانک مرکزی، یا تجمعات پی در پی کارگران، معلمان و دیگر اصناف در مقابل استانداری‌ها اشاره کرد.

اکنون هیئت وزیران ایران مقرر کرده که علاوه بر پایتخت، در سایر شهرهای ایران نیز شوراهای تأمین امکانی را برای تجمعات تعیین کنند. بر این اساس لازم است برای شهرهای با جمعیت کمتر از یک میلیون نفر، یک مکان و برای شهرهای با جمعیت بیش از آن، دو مکان برای تجمعات تعیین شود.

این مکان‌ها باید «داخل محیط شهری»، «قابل دسترس»، وسعت آن «متناسب با جمعیت» باشد، «امکان حضور فوری نیروهای امدادی» در آنها فراهم باشد و از «قابلیت حفاظت انتظامی و امنیتی» برخوردار باشد.

در عین حال تأکید شده که محل برگزاری تجمعات٬ نباید در «خدمات‌رسانی» روزانه دولت و بخش عمومی به مردم «اختلال جدی» ایجاد کند و باید از محل‌های دارای تردد زیاد دور بوده و باعث ایجاد انسداد ترافیکی غیرقابل انتقال به سایر مسیرها نشود.

همچنین باید تجمع در این مکان‌ها حتی‌المقدور موجب «اخلال شدید در کسب و کار و فعالیت روزانه سایر شهروندان» نباشد.

مطابق اصل ۲۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «تشکیل اجتماعات و راه‌پیمایی‌ها، بدون حمل سلاح، به شرط آنکه مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است». با این حال مقام‌های جمهوری اسلامی اصرار دارند که برای برگزاری تجمع‌ها باید وزارت کشور مجوز صادر کند.

علاوه بر این در قوانین ایران، شرایط پیچیده‌ای برای صدور مجوز تجمع یا راهپیمایی پیش‌بینی شده و وزارت کشور به ندرت به درخواست‌های برگزاری تجمع پاسخ مثبت داده است.

بر اساس قانون احزاب، گروه‌هایی که تقاضای برگزاری تجمع یا راهپیمایی دارند علاوه بر مواردی چون موضوع و زمان راهپیمایی باید «مشخصات کامل مسئولین اجرایی و انتظامی» را به وزارت کشور اعلام کنند.

تعیین مکان برای تجمعات در شهرهای مختلف ایران در شرایطی صورت گرفته که پیش از این در موارد زیادی تعدادی از شرکت‌کنندگان یا سازمان‌دهندگان تجمعات مسالمات‌آمیز گروه‌های مخالفت بازداشت و یا احضار شده‌اند.

در جمهوری اسلامی به طور کلی نسبت به هرگونه تجمع خیابانی یا خانگی غیرحکومتی نظر مثبتی وجود ندارد و همواره به بهانه‌های مختلفی از جمله «اقدام علیه امنیت ملی» با شرکت‌کنندگان در آنها برخورد می‌شود.

با استفاده از گزارش‌های پایگاه اطلاع‌رسانی دولت و رادیو فردا؛ ب.ب./م.ا.