اقدام سپاه پاسداران در پرتاب یک ماهواره نظامی به فضا با واکنشهای جهانی روبهرو شده است؛ آمریکا آن را ناقض قطعنامه شورای امنیت دانسته، آلمان و فرانسه آن را محکوم کردهاند اما روسیه میگوید نقض قطعنامه سازمان ملل نبوده است.
آمریکا
وزارت خارجه آمریکا اقدام جمهوری اسلامی در پرتاب این ماهواره، به ویژه با اشاره به همهگیری کرونا در ایران، را محکوم کرده و ناقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل دانسته است.
در تازهترین مورد، مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز پنجشنبه چهارم اردیبهشت به شبکه خبری فاکس گفت: همانطور که وزیر خارجه پومپئو گفت این اقدام ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بود و ما از همه کشورهای جهان میخواهیم که همراه با ما خواستار پاسخگو کردن ایران شوند.
خانم اورتگاس با اشاره به اینکه درست در زمانی که کرونا تمام ایران را درگیر کرده و «حتی باعث مرگ دستکم ۱۷ مقام ارشد شده است»، گفت: جمهوری اسلامی در همین شرایط پول و زمانش را «صرف ایجاد مزاحمت برای شناورهای آمریکایی و پرتاب موشکهای ناقض قطعنامههای شورای امنیت میکند».
او با اشاره به اینکه «چرا این زمان و پول را صرف کمک به مردم و وزارت بهداشتشان نمیکنند» گفت: آنها درخواست لغو شدن تحریمها را دائم تکرار میکنند اما «همان زمان که اصرار دارد لطفا به ما اعتماد کنید و تحریمها را بردارید، درست همان زمان هم موشک پرتاب میکند».
پیش از این دونالد ترامپ در واکنشی کوتاه گفته بود آمریکا موضوع پرتاب ماهواره نظامی ایران را از نزدیک دنبال میکند. مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، نیز یادآوری کرده است پرتاب این ماهواره نظامی در شرایطی صورت گرفت که جمهوری اسلامی همواره بر «غیرنظامی» بودن برنامههای ماهوارهای و موشکیاش اصرار داشت.
آلمان و فرانسه
دو کشور اروپایی آلمان و فرانسه اقدام اخیر ایران را محکوم کرده و نسبت به آن ابراز نگرانی کردند.
وزارت خارجه فرانسه در بیانیهای که روز پنجشنبه منتشر شد، پرتاب ماهواره نظامی ایران را محکوم کرد و آن را «ناسازگار» با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل خواند.
فرانسه همچنین با اشاره به اینکه «برنامه [موشکی] بالستیک ایران نگرانی عمدهای برای امنیت منطقه و جهان است و به بیثباتی و تنشزایی در منطقه میانجامد»، از ایران خواسته است تمامی فعالیتهایش در زمینه «توسعه موشکهای بالستیک قابل حمل کلاهک هستهای» را متوقف کند.
وزارت خارجه آلمان نیز با ابراز نگرانی از اقدام اخیر ایران اعلام کرد: «موضع ما درباره برنامه موشکی ایران تغییری نکرده است: [این برنامه] تأثیر بیثبات کننده بر منطقه دارد و با توجه به منافع امنیتی اروپا، غیرقابل قبول است».
روسیه
با این حال مسکو میگوید اقدام جمهوری اسلامی قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل را نقض نکرده است.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، روز پنجشنبه گفت اقدام ایران ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ نبوده و «این نخستین بار نیست آمریکا که خود این قطعنامه را نقض کرد» بر اساس «اتهامی بیپایه» ایران را ناقض قطعنامه میشمارد.
سخنگوی وزارت خارجه روسیه همچنین مدعی شده است ایران هیچ فعالیتی در زمینه ساخت سلاح هستهای یا موشکهای بالستیک قادر به حمل کلاهک هستهای نداشته است.
بیشتر در این باره: پرتاب ماهواره نظامی؛ آیا سپاه به سیم آخر زده است؟پس از دستیابی ایران و شش قدرت جهانی به توافق هستهای در تیرماه سال ۹۴، شورای امنیت سازمان ملل با تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ بر برجام صحه گذاشت. بر اساس یکی از ضمیمههای این قطعنامه، جامعه جهانی «ایران را فرامیخواند» که اقدام به تولید یا گسترش موشکهای بالستیکی که قادر به حمل کلاهک هستهای باشد نکند.
دونالد ترامپ با اشاره به ضعفهای جدی برجام، به ویژه این بند و بند موسوم به «غروب برجام»، دو سال پیش خروج آمریکا از این توافق را اعلام کرد.
روز چهارشنبه، ۳ اردیبهشت، ابتدا دو خبرگزاری فارس و تسنیم و سپس وبسایت «سپاه نیوز» گزارش دادند که سپاه پاسداران اقدام به پرتاب «موفق» یک ماهواره نظامی به مدار کره زمین کرده است.
به نوشته این منابع، ماهواره «نور» را موشک دومرحلهای «قاصد» از محل «کویر مرکزی ایران» به «مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین» حمل کرده است.
ایران میگوید که برنامه موشکیاش ماهیت دفاعی دارد.