همزمان با درخواست وزیر دفاع آمریکا از ترکیه برای «خویشتنداری» در حمله به منطقه کردنشین عَفرین در شمال سوریه، وزیر خارجه ترکیه به واشینگتن هشدار داد که نیروهای این کشور قرار است در شهر منبج که محل استقرار برخی از نیروهای آمریکایی است نیز عملیاتی انجام دهند.
آمریکا برای مقابله با نفوذ گروه حکومت اسلامی (داعش) در سوریه به شبهنظامیان کُرد «یگانهای مدافع خلق» (یپگ) متکی است و عملیات ترکیه برای سرکوبی این نیرو، وضعیت مناسبات بین آمریکا و ترکیه پیچیده کرده است.
ناحیه کردنشین عفرین در شمال سوریه از بقیه مناطق کردنشین شمال آن کشور که طی سال گذشته بهطور یکپارچه تحت کنترل «یپگ» درآمد، جدا است و تلاش شبهنظامیان کُرد برای پیوستن جغرافیایی عفرین با دیگر مناطق کردنشین با مداخله ترکیه بینتیجه ماندهاست.
ترکیه از روز شنبه ۳۰ دی، عملیاتی را به نام «شاخه زیتون» با هدف «ریشهکن کردن» شبهنظامیان «یپگ» در ناحیه عفرین آغاز کردهاست. به گفته ترکیه، «یپگ» با حزب کارگران کردستان ترکیه (پکاکا) رابطهای نزدیک دارد و هر دو «از گروههای تروریستی» هستند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ارتش ترکیه روز سهشنبه سوم بهمن، یعنی در چهارمین روز عملیات، وارد درگیری شدید با شبهنظامیان کُرد در داخل سوریه شد و در همین حال رهبران کردهای سوریه از غیرنظامیان منطقه خواستند تا سلاح بهدست بگیرند و با نظامیان ترکیه مقابله کنند.
سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه دوم بهمن، به خاطر وضعیت «بحران انسانی و ثبات منطقه» خواستار خویشتنداری ترکیه در عفرین سوریه شد و یک روز بعد از آن، جیم متیس، وزیر دفاع آمریکا، نیز از ترکیه خواست در این مورد از خود خویشتنداری نشان دهد.
آقای متیس که در جریان یک سفر آسیایی، در اندونزی بهسر میبرد، ضمن اعلام اینکه «ما نگرانیهای امنیتی قانونی ترکیه را بسیار جدی میگیریم»، گفت که «خشونت در عفرین در این منطقه نسبتاً باثبات سوریه اختلال ایجاد میکند و توجهات را از کوشش بینالمللی برای شکست دادن داعش منحرف میکند».
وزیر دفاع ایالات متحده تأکید کرد: «از همه طرفها میخواهیم که توجه خود را بر شکست دادن داعش متمرکز کنند».
در همین روز اما، به گزارش خبرگزاری آلمان، مولود چاووشاغلو، وزیر خارجه ترکیه، به وزیر دفاع آمریکا هشدار داد که عملیات عفرین قرار است به شهر مَنبـِج نیز گسترش پیدا کند؛ حرکتی که به معنای رویارویی نظامیان دو کشور متحد در ناتو خواهد بود.
هر دو منطقه عفرین و منبج از سوی شبهنظامیان کُرد مورد حمایت ایالات متحده کنترل میشوند و این در حالی است که آنکارا این شبهنظامیان را «تروریست» میداند.
ایالات متحده نیروهای نظامی خود را نیز در منبج مستقر کرده و بهطور جداگانه شبه نظامیان کرد را در آنجا آموزش دادهاست. آمریکا همچنین به این شبهنظامیان در مبارزه با گروه حکومت اسلامی (داعش) اسلحه تحویل دادهاست.
مولود چاووشاغلو، وزیر خارجه ترکیه، روز سهشنبه گفت: «تروریستها در منبج مرتباً با آتشبارهای خود عملیات ایذایی انجام میدهند. اگر ایالات متحده نمیتواند این امر را متوقف کند، ما این کار را میکنیم».
وزیر خارجه ترکیه خطاب به آمریکا افزود: «اگر با ما همراه نیستید، دستکم جلوی راه ما نایستید.»
در همین حال، رسانههای ترکیه گزارش میدهند که مقامهای ترکیه ۹۱ تن را به دلیل آنچه انتشار «تبلیغات تروریستی» علیه عملیات عفرین در شبکههای اجتماعی نامیدهاند، بازداشت کردهاند.
به نوشته خبرگزاری آناتولی، حملات پلیس در ۱۳ استان همچنین اعضای پارلمان از «حزب دموکراتیک خلق» (هادپ) را که هوادار حقوق کردها است، هدف گرفته است.
روزنامه جمهوریت ترکیه نیز بهطور جداگانه گزارش داد که در این رابطه دستکم پنج روزنامهنگار از روز دوشنبه در آنکارا و استانهای دیاربکر و وان دستگیر شدهاند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، روز یکشنبه قول داد تا هرگونه تظاهرات اعتراضی علیه عملیات عفرین را بهشدت سرکوب کند.
در همین حال، نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد روز دوشنبه دربارهٔ عملیات نظامی ترکیه در عفرین، بدون محکومیت این اقدام یا صدور بیانیهای پایان یافت.
قطر که همپیمان ترکیه بهشمار میرود روز سهشنبه از عملیات عفرین حمایت کرد و مبنای آن را «نگرانیهای امنیتی قانونی» ترکیه دانست.