در حالی که برخی گزارشها از «هشدار تأثیرگذار» قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، به کردهای عراق برای عقبنشینی از کرکوک خبر دادهاند، نخستوزیر عراق میگوید که میزان تأثیر قاسم سلیمانی در رخدادهای کرکوک «صفر» بودهاست.
منابع نزدیک به اتحادیه میهنی کردستان در روزهای اخیر گفته بودند که سفر قاسم سلیمانی به شمال عراق و مجبور کردن کردها به خروج از کرکوک نقش مهمی در کنترل این منطقه توسط نیروهای عراقی داشتهاست.
بر اساس گزارشهایی که خبرگزاریهای رویترز و آسوشیتدپرس منتشر کردهاند، قاسم سلیمانی دستکم سه بار با رهبران اتحادیه میهنی کردستان در شهر سلیمانیه دیدار کرد و به آنها شدیداً هشدار داد یا از شهر کرکوک خارج شوند یا اینکه پشتیبانی تهران را از دست خواهند داد.
حیدر العبادی، نخستوزیر عراق، روز سهشنبه نهم آبان، مصاحبهای با روزنامه بریتانیایی ایندیپندنت داشت و خبرنگار این روزنامه در این باره از او سؤال کرد.
آقای عبادی در پاسخ با اشاره به فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران گفت: «او قطعاً در صحنه هیچ نقش نظامی در این بحران [کرکوک] نداشت.»
نخستوزیر عراق تأکید کرد: «به شما اطمینان میدهم که میزان تأثیر او بر آنچه در کرکوک اتفاق افتاد صفر است.»
حیدر العبادی در ادامه افزود کسی که با رهبران کُرد تماس تلفنی گرفت و آنها را مجاب کرد که نجنگند و پیشمرگهها را از مناطق مورد مناقشه عقب بکشند، خود او [حیدر العبادی] بودهاست.
تنش میان حکومت مرکزی عراق و اقلیم کردستان از سوم مهرماه که همهپرسی استقلال در مناطق کردنشین برگزار شد، بالا گرفتهاست. در آن همهپرسی بیش از ۹۲ درصد به استقلال از عراق رای دادند.
ارتش عراق همراه با شبهنظامیان شیعه برای بازپس گرفتن مناطق مورد اختلاف با اقلیم کردستان در کرکوک به سمت این شهر پیشروی کردند. برخی فرماندهان پیشمرگهها گفتهاند که نیروهای سپاه پاسداران نیز در کنار نیروهای عراق در اطراف کرکوک حضور دارند.
انتشار این خبرها همچنین باعث شد که گروهی از افراد با ورود به سرکنسولگری ایران در اربیل، پرچم جمهوری اسلامی را پایین بکشند.
مقامهای ایرانی از جمله علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی، نقش داشتن سپاه پاسداران در عملیات کرکوک را تکذیب کردهاند.
تعداد «مستشاران» ایرانی در عراق
خبرنگار روزنامه ایندیپندنت در بخش دیگری از این مصاحبه در مورد نقش سپاه پاسداران و همچنین حشد الشعبی (بسیج مردمی)، نیروی شبهنظامی شیعه مورد حمایت ایران، در صحنه سیاسی و نظامی عراق پرسید.
حیدر العبادی در پاسخ در مورد سپاه پاسداران گفت که در عراق مشاوران خارجی زیادی از ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و دیگر کشورها، ازجمله ایران، حضور دارند.
او گفت که تعداد مشاوران ایرانی در عراق «تنها ۳۰ نفر» است در حالی که تعداد آنها چند سال پیش «۱۱۰ نفر» بود.
نخستوزیر عراق در مورد حشد الشعبی نیز گفت که این نیرو باید «نیروی منضبط» و تحت کنترل دولت باشد، بدون هیچ نقش سیاسی. او تأکید کرد که بهخصوص حشد الشعبی نباید در انتخابات عمومی پیش روی عراق، که ۱۲ مه ۲۰۱۸ برگزار میشود، نقشی داشته باشند.
نیروهای حشدالشعبی در نبردهای دو سال گذشته علیه گروه حکومت اسلامی یا داعش فعال بودند و همچنین در تحولات مربوط به استان کرکوک که باعث عقبنشینی پیشمرگههای کرد از این منطقه شد در کنار ارتش عراق حضور داشتند.
رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا، روز یکشنبه ۳۰ مهرماه خواستار آن شد که «شبهنظامیان» ایرانی و شیعه مورد حمایت تهران خاک عراق را ترک کنند.
حیدر العبادی در مصاحبهاش با ایندیپندنت در مورد این درخواست وزیر خارجه آمریکا گفت که در این مورد باید «نقل قول اشتباه یا خبررسانی اشتباه» پیش آمده باشد. وی افزود که آقای تیلرسون «ظاهراً اینطور برداشت کرده» که افراد سپاه پاسداران در عراق میجنگند «و نمیدانسته که افراد حشد الشعبی همگی عراقی هستند.»
آینده پیشمرگهها
آقای عبادی در ادامه مصاحبه خود گزارشها مبنی بر اینکه تعداد پیشمرگهها (مبارزان «آزادی») کردستان عراق «۳۰۰ هزار نفر» است را مورد تردید دانست و گفت که «بسیاری از رهبران کردستان به من گفتهاند که تعداد نیروی جنگنده [پیشمرگهها] کوچک است و بقیه خانهنشین هستند.»
نخستوزیر عراق در ادامه گفت که قصد دارد یا پیشمرگهها را در نیروهای امنیتی عراق ادغام کند، یا اینکه آنها را به عنوان یک نیروی امنیتی کوچک محلی بپذیرد.
او در این باره گفت: «آمادهام به پیشمرگههایی که زیر کنترل دولت فدرال باشند حقوق پرداخت کنم. اگر نیروی کوچک محلی خودشان را میخواهند - که نباید بزرگ باشد - آنوقت خودشان [دولت اقلیم] باید حقوقشان را پرداخت کند.»