رسانه، رقابت و خبر قتل جمال خاشقجی

برنامه این هفته «دیدگاه‌ها» جوانب مختلف خبر اعلام پذیرش کشته شدن جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منقد ولیعهد عربستان را در کنسولگری این کشور در استانبول میان دو صاحب نظر با دیدگاه‌های متمایز به بحث گذاشته است.

دیدگاه‌ها؛ ریاض و اعلام کشته شدن جمال خاشقجی

به نظر رضا تقی‌زاده کارشناسی روابط بین‌الملل در بریتانیا پوشش خبری این قتل در رسانه‌های ترکیه و قطر و به تبع آن رسانه‌های بین‌المللی بیش از اندازه بوده است. به نظر او نه مطبوعات ترکیه و شبکه تلویزیونی الجزیره به این اندازه خبر قتل و حبس روزنامه‌نگاران ترک را پوشش داده و نه قتل چند سال پیش زهرا کاظمی عکاس-روزنانه‌گار ایرانی-کانادایی در زندان اوین تهران چنین بازتابی در سی ان ان و دیگر رسانه‌های پرمخاطب بین‌المللی جهان داشت.

این نظری است که علی صدرزاده تحلیلگر سیاسی مسائل خاورمیانه و دنیای عرب به شدت با آن مخالفت می‌کند. به نظر او وزن هر رویدادی را همزمان اهمیت خبر و معیارهایی نظیر گستره پیامدهای آن، قدرت دولت‌های تحت تأثیر و نتایج سیاسی و اقتصادی آن تعیین می‌کند.

طبق این نظر سردبیری قتلی که پای خاندان سلطنتی عربستان، رئیس جمهوری ترکیه، رقابتهای این دو کشور و رقابت‌های داخلی دو حزب آمریکا را در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای این کشور به پرونده باز کرده است مثل هر قتل دیگری نیست.

از مسائل دیگر مورد مناقشه در این مناظره میزان قرائنی است که می‌تواند سبب شود کفه ترازوی اتهام به طرف رهبران ریاض سنگینی کند یا نکند. رضا تقی‌زاده بر این نظر است که منطقی به نظر نمی‌رسد که اگر ملک سلمان پادشاه یا محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی قصد و برنامه قتل جمال خاشقجی را داشتند این کار در کنسولگری عربستان در استانبول انجام شود.

به نظر این تحلیلگر آقای خاشقجی خطری هم برای رهبران ریاض به شمار نمی‌رفت تا شاه و ولیعهد این کشور به فکر حذف کردنش باشند.

گرچه علی صدرزاده با این نظر موافق است که تا جسد جمال خاشقجی پیدا نشود با اطمینان نمی‌توان گفت چه بر سر او آمده و آمر قتل او که بوده است اما شواهد در حدی هست که بشود به روایت عربستان که قتل ناشی از یک درگیری بی‌‌برنامه و نیت قبلی بوده است شک کرد.

از نظر این تحلیلگر این نکته که جمال خاشقجی در میان بخش قدیمی‌تر و سنتی‌تر خاندان سلطنتی عربستان متحدانی داشت می‌توانسته است سبب شود ولیعهد جوان عربستان او را تهدیدی برای تثبیت قدرت خود به شمار آورد.

این مناظره نکته‌های شنیدنی دیگری هم دارد که اختلاف نظر دو میهمان این هفته را شفاف و پررنگ می‌کند. شما را به شنیدن فایل صوتی این مناظره پر چالش دعوت می‌کنیم.