نرخ تورم در سال ۸۹، یعنی سالی که محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور ایران، با گفت و گوهای مکررش در رادیو و تلویزیون ایران، در صدد آماده ساختن اذهان جامعه برای اجرای هدفمندی یارانه‌ها بود، رقمی در حدود ۱۲ و چهار دهم درصد بود.
محمود احمدی نژاد در یکی از آن گفت و گوهای رو در رویش با مردم در تلویزیون جمهوری اسلامی در پاییز سال ۸۹، گفته بود که « مردم واقعا نباید نگران باشند،اصلا عدد تورم که خودش نقشی ندارد، قدرت خرید است که نقش دارد.»
او در همان گفت و گو پیش بینی کرده بود که دولت بیش از میزان تورم و کاهش قدرت خرید یارانه بپردازد تا قدرت خرید مردم بعد از هدفمندی یارانه ها ثابت بماند.
رییس دولت پس از آن وعده کرده بود که اجرای هدفمندی یارانه‌ها، «ریشه های تورم را بخشکاند.»
محمود احمدی نژاد در یکی از آن گفت و گوهای رو در رویش با مردم در تلویزیون جمهوری اسلامی در پاییز سال ۸۹، گفته بود که « مردم واقعا نباید نگران باشند،اصلا عدد تورم که خودش نقشی ندارد، قدرت خرید است که نقش دارد.»
او در همان گفت و گو پیش بینی کرده بود که دولت بیش از میزان تورم و کاهش قدرت خرید یارانه بپردازد تا قدرت خرید مردم بعد از هدفمندی یارانه ها ثابت بماند.
رییس دولت پس از آن وعده کرده بود که اجرای هدفمندی یارانه‌ها، «ریشه های تورم را بخشکاند.»
حال کمتر از سه سال پس از اجرای برنامه هدفمندی یارانه‌ها که رییس دولت وعده می‌داد با اجرای آن تورم ریشه‌کن خواهد شد، نرخ رسمی تورم بر اساس اعلام بانک مرکزی در دوازده ماه منتهی به دی ماه امسال به ۲۸ و هفت دهم درصد رسیده است یعنی نرخ تورم در روزگار پیش از اجرای هدفمندی یارانه‌ها با رشدی بیش از ۱۳۰ درصدی مواجه شده است.
اما این پایان داستان تورم فزاینده در اقتصاد ایران نیست، آن طور که بانک مرکزی پیش‌بینی کرده است، نرخ تورم تا پایان سال ۹۱ به ۳۲ درصد خواهد رسید و اگر این پیش بینی بانک مرکزی محقق شود، به معنای افزایش ۱۵۸ درصدی نرخ تورم از زمان به دست گرفتن سکان دولت توسط محمود احمدی‌نژاد تا پایان امسال است.
اما این پایان داستان تورم فزاینده در اقتصاد ایران نیست، آن طور که بانک مرکزی پیش‌بینی کرده است، نرخ تورم تا پایان سال ۹۱ به ۳۲ درصد خواهد رسید و اگر این پیش بینی بانک مرکزی محقق شود، به معنای افزایش ۱۵۸ درصدی نرخ تورم از زمان به دست گرفتن سکان دولت توسط محمود احمدی‌نژاد تا پایان امسال است.
دو و نیم برابر شدن نرخ تورم در این هشت سال دلایل مختلفی دارد که کار‌شناسان اقتصادی به دفعات از آن‌ها سخن گفته‌اند.
آن طور که بانک مرکزی پیش‌بینی کرده است، نرخ تورم تا پایان سال ۹۱ به ۳۲ درصد خواهد رسید و اگر این پیش بینی بانک مرکزی محقق شود، به معنای افزایش ۱۵۸ درصدی نرخ تورم از زمان به دست گرفتن سکان دولت توسط محمود احمدی‌نژاد تا پایان امسال است.
اما در میان این دلایل چند گانه، مهم‌ترین عامل افزایش نرخ تورم، رشد بی‌سابقه نقدینگی در این سال‌ها بوده است، رقم نقدینگی در کمتر از هشت سالی که از دولت محمود احمدی‌نژاد گذشته، رشدی ۳۷۸ درصدی را تجربه کرده‌است.
صاحب‌نظران اقتصادی چهار برابر شدن نرخ نقدینگی در این سال‌ها را به بی‌انضباطی مالی دولت، کسری بودجه‌های هر ساله، حذف یارانه‌های مستقیم و پرداخت نقدی یارانه‌ها به مردم و استقراض دولت از بانک‌مرکزی که به چاپ اسکناس، منتهی شده نسبت می‌دهند.
شاید دولتمردان و مدافعان سیاست‌های اقتصادی دولت اعتقاد داشته باشند همگام با افزایش نرخ تورم در این سال‌ها، دولت ماهانه به هر نفر یارانه‌ای معادل ۴۵ هزار و ۴۰۰ تومان پرداخت می‌کند که می‌تواند هزینة‌های افزایش یافته خانوار‌ها را جبران کند.
اما ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان‌های دی ماه سال ۸۹، امروز چقدر ارزش دارند؟
۳۰ دلار کمتر از دوران بی یارانه ای
۳۰ دلار کمتر از دوران بی یارانه ای
با ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان در زمستان سال ۸۹ یعنی نخستین ماههای پرداخت یارانه‌های نقدی، در بازار آزاد ارز ایران می‌توانستید حدود ۴۳ دلار بخرید، دلار در آن روز‌ها در دامنه ۱۰۵۰ تومان نوسان می‌کرد.
اما این روز‌ها با ۴۵ هزار ۵۰۰ تومان یارانه ماهانه، در بازار آزاد ارز ایران، فقط می‌توان ۱۳ دلار، سه هزار و ۵۰۰ تومانی خریداری کرد.
یارانه‌های ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی در سال ۹۰، با تورمی ۲۱ و نیم درصدی روبرو شدند و ارزش واقعی این یارانه‌ها با کاهشی در حدود ۹ هزار و ۸۰۰ تومان به ۳۵ هزار و ۷۱۵ تومان رسید.
یعنی ارزش یارانه‌های نقدی از زمان آغاز پرداخت آن‌ها در زمستان سال ۸۹ تا امروز بر مبنای دلار چیزی در حدود ۷۰ درصد کاهش داشته است.
فارغ از برابری قدرت خرید یارانه‌ها بر مبنای ارزش دلار آمریکا در بازار آزاد ارز، اگر ارزش یارانه‌ها را با احتساب نرخ تورم دو سال گذشته محاسبه کنیم هم به نتایجی جالب توجه خواهیم رسید.
فارغ از برابری قدرت خرید یارانه‌ها بر مبنای ارزش دلار آمریکا در بازار آزاد ارز، اگر ارزش یارانه‌ها را با احتساب نرخ تورم دو سال گذشته محاسبه کنیم هم به نتایجی جالب توجه خواهیم رسید.
بدون در نظر گرفتن تورم سه ماه پایانی سال ۸۹ و تاثیر آن بر ارزش واقعی یارانه‌های ماهانه، یارانه‌های ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی در سال ۹۰، با تورمی ۲۱ و نیم درصدی روبرو شدند و ارزش واقعی این یارانه‌ها با کاهشی در حدود ۹ هزار و ۸۰۰ تومان به ۳۵ هزار و ۷۱۵ تومان رسید.
به روایت بانک مرکزی، نرخ تورم تا پایان دی ماه سال ۹۱، ۲۸ و هفت دهم درصد بوده و بدین ترتیب ارزش واقعی یارانه‌های کاهش ارزش یافته در سال ۹۰ با تحمل این تورم، با کاهش ۱۰ هزار و ۲۵۰ تومانی به حدود ۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است.
در واقع این روز‌ها، ارزش واقعی یارانه‌های ماهانه، ۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان است، حال باید دید این ارزش واقعی، می‌تواند قدرت خرید یارانه بگیران را پس از افزایش قیمت‌ها ثابت نگاه دارد یا خیر؟