همزمان با تداوم اعتراضات در بلاروس روز جمعه ۳۱ مرداد دو تن از اعضای «شورای هماهنگی» نهادی که اپوزیسیون در روزهای اخیر تشکیل داده برای بازجویی احضار شدند. دولت بلاروس علیه اعضای این شورا پرونده تشکیل داده و الکساندر لوکاشنکو این نهاد را اقدامی برای تصرف قدرت توصیف کرده است.
همزمان نامزد مخالفان در انتخابات ریاست جمهوری بلاروس خواستار تداوم اعتراضات شده است.
در همین حال، تعداد بیشتری از چهرههای معروف از جمله یک ورزشکار المپیک همبستگی خود با معترضان را اعلام کردهاند.
به گزارش رویترز اعتراضات اخیر که از دوشنبه هفته قبل و در اعتراض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد بزرگترین چالش برای الکساندر لوکاشنکو در دوران زمامداری ۲۶ ساله اوست.
تضعیف قدرت رئیس جمهور بلاروس هم برای روسیه که مصمم است نفوذش را در وفادارترین همسایه خود حفظ کند و هم برای غرب که از اعتراضات حمایت میکند ولی نگران دخالت مسکو است چالش بزرگی است.
دو منبع نزدیک به کاخ کرملین به خبرگزاری رویترز گفتند ولادیمیر پوتین معتقد است که آقای لوکاشنکو فعلا در قدرت باقی خواهد ماند و به او اجازه خواهد داد به هر روشی از حکومت خود دفاع کند.
الکساندر لوکاشنکو مدعی است این بحران به زودی به پایان خواهد رسید. او روز جمعه در سخنرانی خود در یک کارخانه مواد غذایی گفت:«این مشکل من است و آن را حل خواهم کرد. مطمئن باشید که در روزهای آینده حل خواهد شد.»
کمیته تحقیقات دولتی بلاروس علیه اعضای شورای هماهنگی معترضان پرونده تشکیل داده و آنها را به اقدام برای تصرف قدرت متهم کرده است. روز جمعه دهها نفر از معترضان دو عضو این شورا را که برای بازجویی احضار شده اند تا ساختمان این کمیته همراهی کردند.
این شورا در روزهای اخیر تشکیل شده و هدف خود را مذاکره برای انتقال قدرت در کشور اعلام کرده است. اعضای آن چهرههای مشهوری از جمله یک برنده جایزه نوبل ادبیات و رئیس برکنار شده تئاتر اصلی بلاروس هستند.
به نظر میرسد که سرکوب اعتراضات توسط پلیس نتیجهای نداشته و کارگران تعدادی از کارخانجات دولتی که زمانی پایگاه حمایتی الکساندر لوکاشانکو تلقی می شدند با اعتصاب خود به جنبش اعتراضی پیوستهاند.
تعداد شرکت کنندگان در راهپیماییها و اجتماعات طی روزهای اخیر تا حدی کاهش یافته ولی نشانه چندانی از سرکوب توسط پلیس دیده نمیشود. آقای لوکاشنکو روز چهارشنبه به فرماندهان پلیس و نیروهای امنیتی دستور داده بود که هرچه سریع تر اعتراضات را خفه کنند.
سویتلانا تسیخانوسکایا، چهره اصلی مخالفان که از هفته گذشته به لیتوانی گریخته در پیامهای خود از معترضان خواسته به مبارزه صلح آمیز ادامه دهند. او روز جمعه از کارگران خواست به اعتصاب بپیوندند و مبارزه با نتایج انتخاب را ادامه دهند.
او در اولین نشست خبری پس از خروج از بلاروس گفت زمانی که احساس امنیت کند به کشور باز خواهد گشت و خاطر نشان کرد که دولت روسیه تا کنون با او تماس نگرفته است.
بلاروس از میان تمامی جمهوریهای سابق اتحاد شوروی نزدیکترین مناسبات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را با مسکو دارد. بنابراین می توان گفت که سرنوشت الکساندر لوکاشنکو تا حد زیادی به تصمیم دولت روسیه بستگی خواهد داشت.
همسایگی بلاروس با کشورهای عضو اتحادیه اروپا و ناتو برای امنیت روسیه حیاتی است و بعید است مسکو اجازه دهد که در کشور همسایه خود یک حکومت دمکراتیک به قدرت برسد. البته باید به خاطر داشت که روسیه الکساندر لوکاشنکو را فردی دمدمی مزاج و غیر قابل اتکا تلقی می کند و مناسبات فردی او با ولادیمیر پوتین همیشه دشوار بوده است.
اتحادیه اروپا و آمریکا سرکوب تظاهرات را محکوم کردهاند. دولت آمریکا هفته گذشته اعلام کرد که انتخابات بلاروس عادلانه و آزاد برگزار نشده است. اتحادیه اروپا نیز نتایج انتخابات را به رسمیت نشناخته و از دولت بلاروس خواسته اعلام جرم علیه شخصیتهای مخالف را لغو کند.
با این همه مقامات اتحادیه اروپا تلاش می کنند از آنچه که ۶ سال پیش در اوکراین روی داد پرهیز کنند. در پی سرنگونی حکومت طرفدار مسکو در سال ۲۰۱۴ روسيه در شرق اوکراین دخالت نظامی کرد و این بحران به خونینترین درگیری نظامی در اروپا بدل شد.
یک دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گفت:«بلاروس با اوکراین تفاوت دارد. مردم در بلاروس خواهان تقویت مناسبات با اتحادیه اروپا نیستند.» به نظر میرسد اتحادیه اروپا خواهان نوعی مصالحه بین حکومت و معترضان بدون برهم زدن تعادل موجود در مناسبات بلاروس با اروپا و روسیه است.