جو بایدن با ارائه طرح جدید سهمرحلهای پیشنهاد شده از سوی اسرائیل به گروه افراطی حماس برای آزادی گروگانها در ازای آتشبس در غزه، گفت این طرح میتواند به حدود هشت ماه جنگ در این باریکه پایان دهد.
همزمان گروه افراطی حماس که آمریکا و اروپا گروهی تروریستی قلمداد میکنند اعلام کرد که «نگاهی مثبت» به پیشنهاد تازه آقای بایدن دارد.
اما ساعاتی بعد، در روز شنبه، ۱۲ خرداد، دفتر نخست وزیری اسرائیل در پیامی در شبکه ایکس تأکید کرد که شرایطش برای آتشبس کامل هیچ تغییری نکرده است.
رئیسجمهور آمریکا روز جمعه، ۱۱ خردادماه، در یک سخنرانی در کاخ سفید با تشریح این طرح گفت که مرحله اول این طرح که به مدت شش هفته ادامه خواهد داشت، «شامل آتشبس کامل، عقبنشینی نیروهای اسرائیل از مناطق پرجمعیت غزه، آزادی تعدادی از گروگانها از جمله زنان، سالمندان و مجروحان در ازای آزادی صدها زندانی فلسطینی است».
آقای بایدن در ادامه گفت که در مرحله اول بقایای اجساد گروگانهای کشتهشده نیز به خانوادههای آنها بازگردانده خواهد شد و روزانه ۶۰۰ کامیون اجازه دارند کمکهای بشردوستانه را وارد غزه کنند.
او اعلام کرد مرحله دوم شامل آزادی تمامی گروگانها و خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه، خواهد بود.
بیشتر در این باره: بلینکن وضعیت غزه در پی حملات اسرائیل به رفح را «وخیم» خواندبه گفتهٔ آقای بایدن مرحله سوم نیز آغاز بازسازی بزرگ نوار غزه است که در طی دههها جنگ ویران شده است.
او در ادامه با بیان اینکه گروه افراطی حماس دیگر توانایی انجام حملهای مانند حمله ۱۵ مهرماه را ندارد و خطر انزوای بیشتر اسرائیل در جهان وجود دارد، اعلام کرد: «اسرائیل پیشنهاد خود را ارائه کرده و حماس میگوید خواهان آتشبس است. این معامله فرصتی است برای اثبات اینکه آیا واقعاً به دنبال صلح هستند یا نه.»
رئیسجمهور ایالات متحده با اشاره به این که طرح مورد اشاره او توسط قطر به حماس ارائه شده است،به این گروه هشدار داد با این پیشنهاد موافقت کند.
او همچنین با اشاره به سابقه خود در حمایت از اسرائیل تصریح کرد که «نباید این لحظه را از دست بدهیم» و افزود: «زمانش رسیده که این جنگ پایان یابد و روز پس از آن فرا برسد.»
جو بایدن همچنین از طرفداران ادامه جنگ غزه در اسرائیل خواست تغییر عقیده دهند.
آقای بایدن در این زمینه گفت: «میدانم عدهای در اسرائیل هستند که با این طرح موافق نیستند و میخواهند که جنگ تا ابد ادامه باید. برخی از آنها حتی در دولت ائتلافی (اسرائیل) حضور دارند. این را واضح گفتهاند. آنها میخواهند غزه را اشغال کنند. میخواهند به جنگ ادامه دهند و وضعیت گروگانها اولویت آنها نیست.»
او ادامه داد: «از رهبری اسرائیل خواستهام بهرغم فشارها پشت این معامله بایستد.»
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل پس از سخنرانی جو بایدن گفت، تا «از بین رفتن» توان حکومتداری و حکمرانی حماس، جنگ در غزه پایان نخواهد یافت.
دفتر نخست وزیر اسرائیل در پیامی هم در شبکه ایکس که روز شنبه منتشر شد ضمن تکرار همین نکته تأکید کرد که شرایط اسرائیل برای پایان یافتن جنگ «تغییر نکرده است».
در این پیام همچنین آمده است که اسرائیل «اصرار دارد که این شرایط پیش از آتشبس دائمی تأمین شود».
نگاه «مثبت» حماس
در همین حال، گروه افراطی حماس نیز در بیانیهای پس از سخنرانی رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که به مفاد سخنرانی جو بایدن مبنی بر دعوت به آتشبس دائم، خروج نیروهای اسرائیل از نوار غزه، بازسازی این منطقه و مبادله گروگان «نگاهی مثبت» دارد.
حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا به عنوان سازمان تروریستی شناخته میشود.
حماس در بیانیه خود بر آمادگی این گروه برای «تعامل مثبت و سازنده» با هر طرحی که مبتنی بر آتشبس دائم، خروج نیروهای اسرائیل از غزه، بازسازی این باریکه، بازگشت آوارگان به خانههای خود و دستیابی به توافقی جدی برای مبادله گروگانها تاکید کرده است.
این گروه فلسطینی در ادامه گفته است، این آمادگی مشروط به پایبندی اسرائیل به چنین توافقی است.
واکنشهای جهانی
در همین زمینه، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، هم از اظهارات جو بایدن درباره طرح سه مرحله ای اسرائیل برای آتشبس در غزه حمایت کرد.
آقای بورل در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ما به طور کامل از نقشه راه رئیس جمهور آمریکا برای آتشبس پایدار و آزادسازی گروگانها جهت دستیابی به خاتمه دائمی درگیریها، خروج ارتش اسرائیل و آغاز تلاشها برای بازسازی (غزه) حمایت میکنیم.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: «جنگ هماکنون باید خاتمه یابد.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز پس از سخنان جو بایدن درباره این پیشنهاد تازه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: با توافق آتشبسی که روی میز است، ما اکنون این فرصت را داریم که به جنگ در غزه پایان داده، گروگانها را به خانه بازگردانیم و درد و رنج مردم فلسطین را کاهش دهیم.»
وزیر خارجه آمریکا در ادامه اضافه کرد جمعه با چند نفر از همتایان خود از جمله در وزرای خارجه ترکیه، اردن و عربستان سعودی رایزنی کرده تا تاکید کند که «حماس باید» پیشنهاد توافق آتشبس را بپذیرد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد هم از پیشنهاد جدید آتشبس در غزه استقبال کرد.
آقای گوترش در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ما شاهد رنج و ویرانی بسیار زیادی در غزه بودهایم و اکنون زمان توقف آن فرا رسیده است.»
دبیرکل سازمان ملل متحد ضمن استقبال از ابتکار جو بایدن برای آتشبس در غزه، از همه طرفها درگیری در این جنگ خواسته است تا از این فرصت برای آتشبس، آزادی همه گروگانها، تضمین دسترسی بدون مانع به کمکها و در نهایت یک صلح پایدار استفاده کنند.
گزارشها حاکی است که گروه افراطی حماس روز چهارشنبه این پیشنهاد را از طریق قطر دریافت کرد، ولی این گروه اصرار دارد که هرگونه آتش بس باید دائمی باشد.
گروه افراطی حماس اوایل روز جمعه اعلام کرد که به میانجیها اطلاع داده است که تنها در صورتی با یک توافق آتشبس «جامع» از جمله مبادله گروگانها با زندانی فلسطینی موافقت خواهد کرد که اسرائیل «تجاوز» خود را متوقف کند.
اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس مستقر در قطر، هم بار دیگر تاکید کرد که خواستههای اصلی این گروه از جمله آتش بس دائمی و عقب نشینی کامل اسرائیل٬ «غیرقابل مذاکره است.»
با این حال، یک مقام ارشد آمریکایی که نامش فاش نشده گفت که پیشنهاد جدید اسرائیل «تقریباً مشابه» آن چیزی است که خود حماس چند هفته پیش ارائه کرده بود.
این مقام آمریکایی با این حال اذعان کرد که هنوز «اختلافات کوچکی» وجود دارد.
پیشنهاد قبلی در این زمینه که چندماه پیش ارائه شد، خواستار آزادی گروگانهای بیمار، سالخورده و مجروح در ازای آتشبس شش هفتهای در غزه بود که میتوانست تمدید شود.
این توافق ماه گذشته پس از رد مخالفت با پایان دائمی جنگ و تشدید حملات به شهر رفح در جنوب غزه از سوی اسرائیل، با شکست مواجه شد.
حماس روز پنجشنبه اعلام کرد که به مصر، قطر و دیگر میانجیهای مذاکرات اعلام کرده که در جریان حملات جاری در مذاکرات دیگری شرکت نخواهد کرد، اما برای یک «توافق کامل» از جمله تبادل گروگانها و اسیران در صورت توقف جنگ توسط اسرائیل آماده است.
یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گفت که جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز جمعه با دیپلماتهای ۱۷ کشوری که شهروندانشان گروگان حماس هستند، دیدار خواهد کرد.
بیشتر در این باره: اسرائیل و مصر بر سر بازگشایی گذرگاه رفح «توافق کردند»یک مقام ارشد امنیتی اسرائیل نیز روز جمعه گفت که این کشور بدون توافقی برای بازگرداندن گروگانها با هیچگونه آتشبسی موافقت نخواهد کرد.
جنگ در نوار غزه با واکنش اسرائیل به حمله غافلگیرانه حماس و گروههای فلسطینی دیگر به خاک این کشور در ۱۵ مهر آغاز شد.
براساس آمارهای دولت اسرائیل در حملات روز ۱۵ مهر حدود هزار و ۲۰۰ اسرائیلی که اکثر آنها غیرنظامی بودند کشته شده و حدود ۲۴۰ نفر نیز به گروگان گرفته شدند.
وزارت بهداشت نوار غزه که در کنترل گروه حماس است میگوید از شروع حملات اسرائیل تاکنون بیش از ۳۶ هزار فلسطینی که اکثر آنها غیرنظامی بودند کشته شده اند.