ارتش چین روز دوشنبه ۲۳ مهر رزمایش تازه‌ای را در آب‌های نزدیک تایوان آغاز کرد. پکن این رزمایش را هشداری در واکنش به «اقدامات جدایی‌طلبانه تایوان» خواند. دولت تایپه و ایالات متحده این اقدام را محکوم کردند.
در پی سخنرانی تند و صریح چینگ-ته لای، رئیس‌جمهور تایوان، در روز پنجشنبه ۱۹ مهرماه به مناسبت روز ملی تایوان، این جزیره انتظار برگزاری چنین رزمایشی از سوی چین را داشت. آقای لای، که با نام ویلیام لای هم شناخته می‌شود، در آن سخنرانی، گرچه از آمادگی برای همکاری با پکن سخن گفت، اما تأکید کرد که چین اجازه ندارد از طرف، یا برای تایوان تصمیمی بگیرد؛ سخنانی که خشم آشکار پکن را به دنبال داشت.
چین جزیره تایوان را، که حکومتی دموکراتیک دارد، بخشی از خاک خود می‌داند و معتقد است در نهایت، این منطقه باید به سرزمین اصلی چین ملحق شود.
فرماندهی بخش شرقی ارتش چین اعلام کرده که رزمایش مشترک «شمشیر ۲۰۲۴ بی» در تنگه تایوان و نواحی شمالی، جنوبی و شرقی این جزیره انجام می‌شود.
ارتش چین در بیانیه‌ای به زبان‌های چینی و انگلیسی، بدون اشاره به مدت این رزمایش، آن را «عملیاتی مشروع و ضروری برای پاسداری از تمامیت ارضی و یکپارچگی کشور» خوانده است.
این بیانیه با اشاره به نزدیک‌شدن ناوها و هواپیماهای جنگنده این چینی به تایوان از جهات گوناگون و مسدود کردن دسترسی به بنادر کلیدی این جزیره، حضور ناو هواپیمابر لیائونینگ و ناوگان همراهش در شرق تایوان را هم تأیید کرد.
وزارت دفاع تایوان و گارد ساحلی این جزیره نیروهایی را به نزدیکی محل برگزاری رزمایش چین اعزام کرده‌اند. همزمان شورای امنیت ملی تایوان به ریاست ویلیام لای تشکیل جلسه داد.
جوزف وو دبیر کل این شورا می‌گوید چین پیام حسن نیت آقای لای را نادیده گرفته است.
تحلیل‌گران امنیتی با دقت رزمایش چین را، بخصوص با توجه به برتری قابل توجه این کشور در زمینه موشکی زیر نظر دارند. هرچند به گفته یک منبع امنیتی تایوان، هنوز نشانی از شلیک موشک از سوی نیروهای چینی دیده نشده است.
بیشتر در این باره: آغاز رزمایش چند روزه چین همراه با محدودیت تجاری در پاسخ به سفر پلوسی به تایواندر بیانیه ارتش چین هم اشاره‌ای به شلیک تسلیحات جنگی یا ایجاد منطقه پرواز ممنوع نشده است. دو سال پیش و اندک‌زمانی پس از دیدار نانسی پلوسی رئیس وقت مجلس نمایندگان ایالات متحده از تایوان، چین چند موشک بر فراز این جزیره شلیک کرد. در آن زمان و در اقدامی نادر، گارد ساحلی چین، تایوان را محاصره، و گشت‌هایی را هم در نزدیکی جزایر کوچکترش مستقر کرد.
تحریک آشکار
نهاد مسئول سیاست‌گذاری تایوان در قبال چین، موسوم به «شورای امور سرزمین اصلی»، رزمایش تازه چین و خودداری پکن از کنارگذاشتن توسل به زور را، «تحریکی آشکار» توصیف کرد که به نحوی جدی، «صلح و ثبات منطقه را تهدید می‌کند».
دفتر ریاست‌جمهوری تایوان هم با صدور بیانیه‌ای گفته که چین باید با «واقعیت وجودی تایوان با عنوان رسمی جمهوری چین کنار بیاید و به انتخاب مردم تایوان، یعنی شیوه‌ای آزاد و دموکراتیک برای زندگی احترام بگذارد».
بیانیه ریاست‌جمهوری تایوان نیز درباره به‌خطر افتادن صلح و ثبات منطقه در صورت ادامه اقدامات نظامی چین هشدار داده است.
از سوی دیگر مقام‌های دولت آمریکا هم ضمن تأکید بر توجیه‌ناپذیر بودن مانور نظامی چین به بهانه یک سخنرانی معمولی آقای لای، از زیر نظر داشتن آن خبر دادند.
متیو میلر سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده خواستار خویشتنداری پکن و خودداری از اقدامات بیشتری شد که می‌تواند به صلح و ثبات در تنگه تایوان و کل منطقه آسیب بزند.
چین خرداد امسال و در فاصله کوتاهی پس از به قدرت‌رسیدن ویلیام لای در تایوان، رزمایش مشترکی را تحت عنوان «شمشیر ۲۰۲۴ اِی» برگزار کرد و آن‌را، اقدامی تنبیهی در قبال «محتوای جدایی‌طلبانه» سخنرانی آغاز به کار رئیس‌جمهور تایوان خواند.
چین بارها و بارها اعلام آمادگی آقای لای برای گفت‌وگو را رد کرده است. رئیس‌جمهور تایوان ضمن رد ادعاهای ارضی پکن می‌گوید تنها مردم تایوان هستند که می‌توانند برای آینده‌شان تصمیم بگیرند.
بیشتر در این باره: چین: هرگز از حق استفاده از زور علیه تایوان چشم‌پوشی نمی‌کنیم