عفو بین‌الملل در گزارش سال ۲۰۲۴ خود که چهارشنبه ۹ خرداد منتشر شد، اعلام کرد تعداد اعدام‌های ثبت‌شده در سراسر جهان در سال گذشته با افزایش شدید در ایران و در سراسر خاورمیانه به بالاترین میزان از سال ۲۰۱۵ رسید.
این گروه حقوق بشری می گوید در سال گذشته میلادی در مجموع هزار و ۱۵۳ اعدام را ثبت کرده است که نسبت به سال ۲۰۲۲ حدود ۳۰ درصد افزایش نشان می‌دهد.
به گفته عفو بین‌الملل، این رقم هزاران حکم اعدام که گمان می‌رود در چین اجرا شده است را دربرنمی‌گیرد، چون به‌دلیل مخفی‌کاری دولتی اطلاعاتی در دسترس نیست.
این نهاد حقوق بشری افزود: افزایش اعدام‌های ثبت‌شده عمدتاً به خاطر ایران بوده است، جایی که مقام‌های جمهوری اسلامی در سال گذشته دست‌کم ۸۵۳ نفر را اعدام کردند، این در حالی است که این رقم در سال قبل از آن، ۵۷۶ نفر بوده است.
به گفته عفو بین‌الملل، ۲۴ زن و پنج نفر اعدام‌شده در ایران طی سال گذشته، در زمان وقوع جرم کودک بودند و افزوده که اقلیت بلوچ به شکل نامتناسبی شاهد بیشترین اعدام‌ها بوده است. این اقلیت در حالی که پنج درصد جمعیت ایران را تشکیل می‌دهد ولی ۲۰ درصد از اعدام‌ها را به خود اختصاص داده است.
بر اساس این گزارش، اعدام‌های مربوط به جرایم مرتبط با مواد مخدر ۵۶ درصد از شمار کل اعدام‌های ایران را دربرمی‌گیرد که افزایشی ۸۹ درصدی نسبت به سال قبل از آن با ۲۵۵ مورد اعدام را نشان می‌دهد.
بیشتر در این باره: هشدارعفو بین‌الملل نسبت به خطر اعدام ۱۵ زندانی مرتبط با اعتراضاتاگنس کالامار، دبیرکل عفو بین‌الملل، در بیانیه‌ای گفت: «مقام‌های ایرانی با بی‌اعتنایی کامل نسبت به جان انسان‌ها، اعدام‌ها را برای جرایم مرتبط با مواد مخدر تشدید کردند، و این امر موجب تأثیر تبعیض‌آمیز مجازات اعدام بر افراد حاشیه‌نشین و فقیر جامعه ایران شده است».
عفو بین‌الملل در گزارش سال ۲۰۲۳ نیز در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی از سال ۲۰۲۲ اجرای احکام اعدام را دو برابر کرده و ناپدیدسازی قهری، شکنجه و دیگر رفتارهای غیرانسانی، تحقیرآمیز و بی‌رحمانه در کشور به‌صورت سازمان‌یافته انجام می‌شود.
با آن‌که مقام‌های قضایی ایران درباره همه این احکام اطلاع‌رسانی نمی‌کنند، اما سازمان حقوق بشر ایران می‌گوید جمهوری اسلامی با اعدام «دست‌کم ۲۲ زن در سال ۲۰۲۳، بزرگ‌ترین اعدام‌کننده زنان در جهان است».
این سازمان در ۱۳ اردیبهشت امسال اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی در بازه زمانی ۲۸ فروردین تا ۱۱ اردیبهشت، هر پنج ساعت یک نفر را اعدام کرده است.
بنابر گزارش این نهاد حقوق بشری، در دو هفته یاد شده حکم اعدام ۶۳ زندانی در زندان‌های ایران به اجرا درآمده است.
بیشتر در این باره: ورزشکارانی که در دوره‌های قضایی ابراهیم رئیسی اعدام شدند
پنج کشور دارای بالاترین میزان اعدام در جهان
عفو بین‌الملل در بخشی از گزارش سال ۲۰۲۴ خود اعلام کرده که چین، ایران، عربستان سعودی، سومالی و ایالات متحده آمریکا پنج کشوری بودند که شاهد بیشترین تعداد اعدام‌ها در سال ۲۰۲۳ بودند.
آمار اعدام‌ها در سال ۲۰۲۳، بالاترین رقمی است که عفو بین‌الملل می‌گوید از سال ۲۰۱۵ به ثبت رسیده است؛ در آن سال، هزار و ۶۳۴ نفر اعدام شدند.
به گفته کالامار، در ایالات متحده اعدام‌ها از ۱۸ مورد به ۲۴ مورد رسید و در برخی از ایالت‌ها شاهد «گرایش هراسناکی به مجازات اعدام و سرمایه‌گذاری منابع در مسیر گرفتن جان انسان‌ها» بودیم.
در این گزارش، به مواردی چون اعدام با استفاده از جوخه‌های تیراندازی در ایالت‌های آیداهو و تنسی و استفاده از گاز نیتروژن در ایالت آلاباما به‌عنوان روشی جدید و آزمایش‌نشده برای اعدام در ماه ژانویه اشاره شده است.
عفو بین‌الملل با این حال گفته که به‌‌رغم عقبگردها، پیشرفت‌هایی نیز حاصل شده است، از جمله، شمار کشورهایی که اعدام می‌کنند به ۱۶ کشور کاهش یافته است که کمترین میزان از زمان گزارش‌دهی این نهاد است.