دانشمندان هشدار دادهاند که گرمای شدید هوا نه تنها بر سلامت جسمی افراد تاثیر گذار است و میتواند به گرمازدگی منجر شود، بلکه بر سلامت روانی نیز اثرات مهمی دارد.
دکتر عاصم شاه استاد روانپزشکی و علوم رفتاری در کالج پزشکی بیلور در آمریکا در مصاحبهای با شبکه ایبیسی بر تاثیرات روانی ناشی از گرمای شدید تاکید کرد و اظهار داشت: «گرمای شدید نه تنها بر سلامت جسمی بلکه بر سلامت روان نیز تاثیر میگذارد. کمبود و افراط در مواجهه با آفتاب، هر دو میتوانند به چالشها و تغییرات روانی منجر شوند.»
به گفته دکتر شاه، آفتاب و گرمای بیش از حد میتواند سطوح سروتونین را تغییر دهد که این امر به نوبه خود میتواند منجر به تغییرات خلقی افراد شود.
سروتونین یک انتقالدهنده عصبی است که در تنظیم خلق و خوی افراد، رفتار و کیفیت خواب نقش دارد و میتواند به تغییراتی مانند خشم، ناامیدی و تحریکپذیری منجر شود.
دکتر نیتن کارول رزیدنت ارشد روانپزشکی در مرکز پزشکی دانشگاه جرسی شور در نیوجرسی نیز به ایبیسی گفت که تغییرات خلقی از جمله تحریکپذیری، ممکن است ناشی از این واقعیت باشد که گرمای شدید میتواند سطوح کورتیزول که به عنوان هورمون استرس شناخته میشود را در مغز افزایش دهد.
همچنین دمای بالا میتواند به طور منفی بر کیفیت و کمیت خواب تاثیر بگذارد و این نیز به افزایش بیشتر سطوح کورتیزول در بدن منجر خواهد شد.
بیشتر در این باره: هفتهٔ جاری ممکن است «گرمترین هفته از ابتدای سال» در ایران باشدمطالعات نشان دادهاند که گرمای شدید میتواند شرایطی مانند افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی را تشدید کند.
یک فراتحلیل در سال ۲۰۲۳ نشان داده است که حتی افزایش جزئی در دمای متوسط ماهانه، میتواند منجر به افزایش خودکشی و رفتارهای مرتبط با آن شود.
علاوه بر این، داروهایی که برای درمان برخی از اختلالات روانی مورد استفاده قرار میگیرند، مانند لیتیوم و برخی داروهای ضد افسردگی، میتوانند تحت تأثیر گرمای شدید اثرات جانبی بروز دهند.
برای مثال دکتر کارول میگوید لیتیوم که یک داروی تثبیتکننده خلق و خوی است و برای درمان اختلال دوقطبی استفاده میشود، باعث میشود کلیهها آب بیشتری را آزاد کنند و این منجر به افزایش ادرار و تعریق میشود که به نوبه خود منجر به کم آبی میشود و میتواند سطوح لیتیوم در بدن را به میزان سمی افزایش دهد.
او تأکید کرد که افرادی که این داروها را مصرف میکنند نباید بدون مشورت با پزشک خود مصرف دارو را متوقف کنند.
از سوی دیگر گرمای شدید ممکن است منجر به افزاش مراجعه به بیمارستان و افزایش بستری به دلیل بیماریهای روانی شود. یک مطالعه سال ۲۰۲۲ نشان میدهد روزهایی که در ایالات متحده دمای هوا بالاتر از حد معمول است، نرخ مراجعه به بخشهای اورژانس به دلایل مرتبط با سلامت روان، افزایش پیدا میکند.
هر دو کارشناس تاکید میکنند که گرمای شدید هوا را نباید تنها یک مسئله محیطی دانست و باید به آن از جنبه بهداشت عمومی نیز توجه کرد و اثرات قابل توجه گرما بر سلامت جسمی و روانی جامعه را مد نظر قرار داد.