تجمع «خودجوش» در تبریز در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه

گزارش‌ها حاکی است که جمعی از مردم تبریز ۱۵ خردادماه به مناسب روز جهانی محیط زیست با تجمع در پارک «ائل گولی» شعارهایی علیه «بی توجهی» مقامات دولتی ایران به خشک شدن دریاچه ارومیه سرداده اند.

به گزارش سایت‌های حقوق بشری در استان آذربایجان، جمعی از مردم تبریز، با شعارهایی مانند «دریاچه ارومیه تشنه است، اگر آذربایجان بیدار نشود، باخته است» از دولت جمهوری اسلامی خواست به این «فاجعه» زیست محیطی توجه کند.

بر اساس گزارش‌های دریافتی، این تجمعات تا ساعت ۹ شب به آرامی برگزار شده، اما پس از آن پلیس و ماموران امنیتی به تجمع کنندگان حمله کرده‌اند و برخی از معترضان نیز بازداشت شده‌اند. درباره شمار بازداشت شدگان اطلاع دقیقی در دست نیست.

در آستانه روز جهانی محیط زیست، نهاد «برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد» گزارشی درباره پیامد خشک شدن دریاچه ارومیه منتشر کرده است که در تجمع ۱۵ خرداد، این گزارش نیز در شعارهای معترضان منعکس شده بود.

در چند دهه اخیر در حوزه آبی دریاچه ارومیه حدود ۱۷ سد ساخته شده است و یک راه گذر خاکی که شرق و غرب این دریاچه را به هم وصل می کند نیز دریاچه را عملا به دو بخش تقسیم کرده است. به گفته کارشناسان محیط زیست، این دو اقدام، دو دلیل عمده خشک شدن دریاچه ارومیه بوده است.

دریاچه ارومیه، شورترین دریاچه جهان، هم‌اکنون نیمی از آب خود را از دست داده و در برخی از نقاط آب آن حتی تا ۱۰ کیلومتر نیز پس‌روی داشته است.

در صورت ادامه روند فعلی تخمین زده می‌شود که دریاچه ارومیه تا سه سال آینده به طور کامل خشک شود که، به گفته محمدباقر صدوق، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، «در این صورت ۱۰ میلیارد تن نمک به صورت گرد و غبار و توفان بر سر ۶ میلیون نفر ساکن مناطق اطراف خواهد ریخت».

دولت محمود احمدی‌نژاد در واکنش به گسترش اعتراضات مردمی در ۱۷ شهریورماه سال گذشته که در این خصوص برگزار شده بود، اعلام کرد که ۹۵۰ میلیون دلار برای احیای دریاچه ارومیه اختصاص داده است، اما هنوز گزارشی از اقدامات عملی دولت منتشر نشده است.

اسفندماه سال گذشته، نهاد «برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد» در گزارشی در مورد عواقب زیست‌محیطی خشک شدن دریاچه ارومیه هشدار داد و اعلام کرد که ارتفاع سطح آب دریاچه از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۱ به میزان ۷ متر پایین رفته و بر اساس تصاویر ماهواره‌ای مساحت آن در این بازه زمانی از ۶۱۰۰ کیلومتر مربع به ۲۳۶۶ کیلومتر مربع کاهش یافته است.

این گزارش با اشاره به سکونت ۷۶ میلیون تن در شعاع ۵۰۰ کیلومتری دریاچه ارومیه، اظهار نگرانی کرده است که این دریاچه دچار سرنوشتی همانند فاجعه دریاچه «آرال» شود.

دریاچه آرال در آسیای میانه که از چند دهه قبل کاملا خشک شده باعث شده است که مردم منطقه با فاجعه توفان‌های نمک مواجه شوند.

در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه، دوم خرداد ماه نیز تجمعات اعتراضی‌ای در ارومیه و تبریز برگزار شد که با واکنش شدید نیروهای انتظامی و امنیتی مواجه شد و تعدادی بازداشت شدند.

سال گذشته نیز، ده‌ها تن از معترضان به خشک شدن دریاچه ارومیه بازداشت شدند که برخی از آنها به حبس و برخی دیگر شلاق و جریمه‌های نقدی محکوم شدند.