وزیر خارجه ایران در مقالهای که در چند نشریه عربی به چاپ رسانده خواستار تنشزدایی میان ایران و کشورهای عرب خلیج فارس شده و در این راستا بر «تاسیس یک مجمع گفتوگوی منطقهای در خاورمیانه» تاکید کرده است.
مقاله آقای ظریف ازجمله در السفیر لبنان و الشرق قطر الرای کویت منتشر شده و وزارت خارجه ایران متن فارسی آن را روز دوشنبه ۱۲ مرداد بر روی وبسایت خود قرار داده است.
وزیر خارجه ایران در این مقاله مینویسد که «توافق وین یک شروع ضروری برای منطقه بود و نه تنها به ضرر هیچیک از همسایگان ما نیست، بلکه دستاوردی برای تمامی منطقه است، چرا که به یک تنش غیرضروری و دوازده ساله که بیش از همه منطقه ما را تهدید میکرد، خاتمه داد.»
وی ادامه میدهد: «اینک زمان پرداختن به کارهای مهمتری است که در رأس آنها جستجوی راهکارهایی است که به ایران و دیگر کشورهای منطقه برای ریشهکنی عوامل بیاعتمادی و تنش در منطقه کمک کند.»
محمدجواد ظریف ادامه میدهد: «تأسیس یک مجمع گفتوگوی منطقهای در خاورمیانه و در مرحله بعدی بین کشورهای مسلمان خاورمیانه به منظور تسهیل تعاملات، نیازی اساسی است که میبایست از مدتها قبل به آن پرداخته میشد.»
این مقاله میافزاید: «این گفتوگوی منطقهای باید بر اساس اهداف مشترک و برخی اصول عمومی پذیرفته شده بین کشورهای منطقه صورت گیرد که مهمترین آنها عبارتند از: احترام به حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال سیاسی تمامی کشورها؛ مرزهای غیرقابل نقض؛ عدم دخالت در أمور داخلی سایر کشورها؛ حل و فصل مسالمتآمیز اختلافات؛ ممنوعیت تهدید یا استفاده از زور؛ و اشاعه صلح، ثبات، پیشرفت و سعادت در منطقه.»
وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از مقاله خود مینویسد که «اگر قرار باشد که یک موضوع را از میان فجایع جاری منطقه برای شروع مباحثات جدی انتخاب کنیم، یمن یک نمونه خوب خواهد بود.»
وزیر خارجه ایران در مورد ترکیب و ساختار مجمع مورد نظر خود موسوم به «مجمع گفتوگوی منطقهای در خاورمیانه» توضیح بیشتری نداد.
وی اما پیش از این در ۳۱ فروردین در مقالهای که در نیویورکتایمز منتشر کرده بود با تأکید خود بر تأسیس یک مجمع گفتوگوی منطقهای در خلیج فارس، در آن مقاله نیز هدف از تأسیس چنین مجمعی را «تسهیل تعاملات» ذکر کرده بود.
اظهارات آقای ظریف در مقاله تازه خود همزمان است با سخنان معاون عربی، آفریقایی او که روز دوشنبه در ارتباط با چالشهایی نظیر مناقشه بر سر یمن میان ایران و عربستان گفت «پاسخ رفتار عملی عربستان در صورتی که نقش سازندهای ایفا کند با قدمهای سازنده خواهیم داد.»
حسین امیر عبداللهیان با اشاره به اختلافات ایران و عربستان افزود که «ما برخی از اشارات مثبت را از عربستان در حد پیام دریافت کردهایم، اما رفتار عملی عربستان سعودی برای ما ملاک است.»
یک روز پیش از این نیز، حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، با اشاره به مذاکرات اتمی ایران و شش قدرت جهانی که به توافق جامع منتهی شد، بر حل و فصل دیگر مناقشهها از طریق مذاکره تأکید کرد.
آقای روحانی در بخشی دیگر از سخنان خود به «بیاعتمادی» به «برخی کشورها» اشاره کرده و افزود که این به این معنی نیست که «اگر ما با یک کشوری مشکل داریم نتوانیم با آن کشور روی یک هدف مشترک گفتوگو کنیم.»
تنشها میان ایران و عربستان در ماههای اخیر و پس از بالا گرفتن تنش میان نیروهای شیعهمذهب حوثی در یمن با دولت مورد حمایت عربستان در آن کشور، ابعاد جدیدی پیدا کردهاست.
عربستان که ایران را به مداخله در یمن و «توسعهطلبی» در منطقه متهم میکند نسبت به برنامه هستهای تهران و همچنین توافق اتمی ایران با غرب نگرانیهایی دارد.
ایران نیز به نوبه خود نسبت به حملات هوایی عربستان به مواضع حوثیها در یمن انتقاد دارد و از سیاستهای دیگر عربستان سعودی در منطقه ازجمله رویکرد آن کشور به وضعیت بحرین انتقاد میکند.