چشم‌انداز رؤیای ایران برای رسیدن به قطر در زمینه تولید گاز

عسلویه، تأسیسات تولید گاز ایران.

آژانس بین‌المللی انرژی، روز پنج‌شنبه در گزارش ماهانه خود اعلام کرد که صادرات نفت ایران در ماه گذشته میلادی (ماه ژوئن) نسبت به ماه پیش از آن تا ۳۶ درصد کاهش یافته است.

در همین حال خبرگزاری بلومبرگ با تحلیل چشم‌انداز پروژه مایع‌سازی گاز در ایران می‌نویسد که به واقعیت پیوستن رویای تولید گاز طبیعی در ایران، یک دهه طول خواهد کشید.

در همین حال قطر، شریک ایران در میدان گاز پارس جنوبی سالانه ۷۷ میلیون تن گاز مایع صادر می‌کند.

در گفت‌وگو با پرویز مینا، کارشناس مسائل نفتی، ابتدا از او می‌پرسیم چرا ایران قادر به تولید گاز مایع نیست و چرا نمی‌تواند از این میدان گازی بهره‌برداری کند.

Your browser doesn’t support HTML5

گفت‌وگوی حسین قویمی با پرویز مینا، کارشناس مسائل نفتی.


پرویز مینا در پاریس: مسئله این است که در قطر تمام شرکت‌های عمده بین‌المللی، بهترین تکنولوژی‌های روز دنیا را آورده‌اند و سرمایه‌گذاری‌های گزافی کرده‌اند. بنابراین الان از این میدان مشترک در قسمت قطر که با عنوان میدان گازی گنبد شمالی شناخته می‌شود، کشور قطر روزانه در حدود ۲۱ میلیارد پای [فوت] مکعب گاز تولید می‌کند که این گاز بهره‌برداری شده با سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام شده در مؤسسات فوق‌العاده مدرنی تبدیل به گاز مایع می‌شود که همان ۷۷ میلیون تن گاز مایع به دست می‌آید و سپس صادر می‌کند.

در طرف ایران میدان پارس جنوبی فقط ۱۰ فاز از ۲۴ فاز توسعه پیدا کرده و آماده بهره‌برداری است و این ۱۰ فاز آن‌هایی هستند که دوران قبل از تحریم‌های غرب توسط شرکت‌های خارجی مانند توتال، گازپروم، اِنی و استات اویل نروژ سرمایه‌گذاری و آماده شد.

این ۱۰ فاز امروز، چیزی در حدود ۷ تا ۸ میلیارد پای مکعب گاز تولید می‌کند که تمام این تولیدات در داخل ایران به مصرف می‌رسد. بنابراین اگر ایران می‌خواهد که وارد بازار گاز مایع بشود در درجه اول باید، ۱۴ فاز دیگر را توسعه داده و آماده بهره‌برداری کند که این کار مقدار زیادی سرمایه و تکنولوژی لازم دارد که امروز در اختیار ایران نیست.

بر اساس گزارش خبرگزاری بلومبرگ مسئولان وزارت نفت در سال ۱۳۹۰، یعنی دو سال پیش، با تعلیق پروژه‌های گاز مایع اعلام کردند که اولویت ایران در برنامه پنجم توسعه صادرات گاز با استفاده از خطوط لوله است. با این حال، از آن زمان تا کنون حتی یک متر خط لوله گازی جدید به خارج از ایران کشیده نشده است. علت این امر چیست؟

مسئله این است که، شما اول باید منابع گازی خود را توسعه بدهید، سرمایه‌گذاری کنید و آمادگی تولید داشته باشید. بعد از آن می‌توان آن تولیدات را به خوراک خط لوله تبدیل کرد. بنابراین ساختن خط لوله بدون داشتن ظرفیت کافی تولید، معنایی ندارد.

مسئله اصلی این است که امروز در ایران به اندازه کافی ظرفیت تولید گاز طبیعی وجود ندارد که بتوان علاوه بر مصارف داخلی، گاز طبیعی را از طریق خطوط لوله صادر بشود یا اینکه گاز استخراج شده به گاز مایع تبدیل و با تانکرهای مخصوص صادر بشود.

آژانس بین‌المللی انرژی در تازه‌ترین گزارش ماهانه خود اعلام کرده است که صادرات نفت ایران در ماه گذشته میلادی نسبت به ماه قبل از آن تا ۳۶ درصد کاهش داشته است. دلیل این موضوع را چه می‌بینید؟

در حال حاضر با توجه به ۹ پالایشگاهی که در ایران وجود دارد، روزانه چیزی بین یک میلیون ۶۰۰ تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت، به عنوان خوراک به این پالایشگاه‌ها تحویل داده می‌شود.

بنابراین آنچه علاوه بر مصارف داخلی بتوانید صادر بکنید، به این رقم اضافه می‌شود و این ظرفیت تولید روزانه را تعیین می‌کند، در حال حاضر با توجه به تحریم‌هایی که آمریکا و اتحادیه اروپا روی صادرات نفت ایران اعمال می‌کنند، صادرات نفت ایران در یک سال گذشته از ۲ میلیون و نیم بشکه در روز به حداکثر یک میلیون بشکه در روز، سقوط کرده است.

اگر یک میلیون را به یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه‌ای که خوراک پالایشگاه‌های داخلی است، اضافه کنیم، امروز تولید ایران، بیش از دو میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز نیست.