گفت‌وگوی رادیوفردا با مجتبی سمیع‌نژاد، فعال حقوق بشر و دبیر «خانه حقوق بشر ایران»:
آقای سمیع‌نژاد، تعداد بازداشتی‌ها در سال ۸۹ چند نفر بوده‌است؟ همچنین تعداد آنان در بین اقشار مختلف جامعه به تفکیک نوع فعالیت‌شان، به چه صورت بوده‌است؟
مجتبی سمیع‌نژاد: تعداد افراد ثبت شده بازداشت شده در سال ۸۹، در گزارشی که خانه حقوق بشر ایران اعلام کرده، یک هزار و ۲۵۶ مورد بازداشت است.
لذا من فکر می‌کنم این اسامی، اسامی تعداد افرادی است که در اختیار رسانه‌ها بوده و به ثبت رسیده‌است و طبیعتاً منهای آن اسامی است که یا از طریق خانواده‌ها و یا از طریق مراجع قوه قضائیه اعلام نشده‌است.
ریز بازداشت‌ها را اگر بخواهم خدمتتان اعلام کنم باید بگویم که در سال ۸۹، یکصد و ۸۵ مورد بازداشت داشته‌اند. اقلیت‌های مذهبی یکصد و ۶۵ نفر، فعالان سیاسی یکصد و ۲۹ نفر، فعالان و شهروندان کُرد هم یکصد و ۲۹ نفر، روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان نیز ۴۳ نفر بازداشت شده‌اند.
همچنین ۴۰ مورد از فعالان ترک در این مدت بازداشت شده‌اند. فعالان کارگری ۲۲ مورد و ۲۰ مورد نیز فعالان حقوق بشر بازداشت شده‌اند. هشت مورد فعالان حقوق زنان و همچنین هشت مورد از فعالان حقوق عرب در این سال بازداشت شده‌اند.
آقای سمیع‌نژاد، شما تعداد بازداشتی‌ها را به صورت ماهانه در سال ۸۹ مشخص کرده‌اید. در طول هر ماه آمار بازداشتی‌ها به چه شکل بوده‌است و دلیل اینکه این آمار به صورت ماهانه نیز محاسبه شده، چه بوده است؟
بیشترین آمار بازداشت متعلق به اسفندماه است که «۸۳ نفر بازداشت شده‌اند.» در ابتدای سال و در فروردین‌ماه، ۸۷ مورد بازداشت داشتیم، در اردیبهشت ماه ۴۱ نفر بازداشت شده‌اند و در خردادماه که سالگرد انتخابات ریاست جمهوری در ایران بود و اعتراض‌ها دوباره از سر گرفته شد، ۳۳۶ نفر در این ماه بازداشت شدند.
در تیرماه ۸۹ نفر بازداشت شدند. در مردادماه ۷۰ نفر و در شهریورماه نیز ۹۹ نفر بازداشت شدند. در مهرماه ۵۰ نفر در آبان‌ماه ۷۲ نفر و در آذرماه نیز ۹۹ نفر بازداشت شدند.
در دی‌ماه ۱۰۴ نفر بازداشت شدند و در بهمن ماه نیز یکصد و ۳۲ نفر در سال ۸۹ بازداشت شدند.
با توجه به این آمارهای تفکیکی می‌توان تشخیص داد که در چه دوره‌ها و زمان‌هایی، آمار بازداشت در ایران بیشتر می‌شود و مشخص می‌شود که در ماه‌هایی مانند خردادماه و یا همین اسفندماه که ما شاهد حضور مردم در سطح خیابان‌ها و از سرگیری اعتراضات بودیم، در مقابل آن نیز شاهد افزایش آمار بازداشتی‌ها در این ماه‌ها بودیم.
گستره این بازداشت‌ها در کدام یک از شهرهای ایران بیشتر بوده است؟
از آن جایی که بیشتر اعتراض‌ها در تهران انجام می‌شود، شهر تهران شاهد بیشترین آمار بازداشت‌ها بوده‌است.
استان بعدی که می‌توانم به آن اشاره کنم استان کردستان است و رتبه پس از آن نیز مربوط به استان‌های آذربایجان غربی و شرقی و اردبیل است.
البته شما به طور ضمنی به این موضوع اشاره کردید، اما مایلم اطلاعات دقیق‌تری در این مورد به ما ارائه بدهید که آیا آمار ارائه شده توسط شما، شامل افرادی می‌شود که بازداشت آنها توسط رسانه‌ها یا مراجع دولتی اعلام شده‌است یا اینکه شامل حال افرادی هم می‌شود که نامشان هنوز رسانه‌ای نشده است؟
آماری که اعلام کردیم بیشتر از اسامی کسانی است که نامشان در رسانه‌ها اعلام شده و ما اطلاعاتشان را داریم، و نامشان به عنوان فرد بازداشتی گزارش شده‌است و یا از طریق منابع رسمی جمهوری اسلامی، قوه قضائیه و یا نهادهای امنیتی و نیروهای انتظامی نامشان ذکر شده‌است.
باید بدانید که آمار تمام افراد بازداشتی را در ایران نمی‌توان به دست آورد. به خاطر بسته بودن فضای اطلاع‌رسانی و مشکلات امنیتی که برای خانواده زندانیان و خود زندانیان ایجاد خواهد شد، بسیاری از خبرها در این زمینه هم از سوی خود خانواده‌ها و هم از سوی مسئولان جمهوری اسلامی اعلام نمی‌شود.
به طوری که در اسفندماه ما شاهد بازداشت‌های زیادی بودیم. ولی قوه قضائیه و دستگاه قضایی، اطلاع‌رسانی شفافی در این مورد ارائه نکردند. به همین دلیل است که تمام آمارهایی که ما اعلام کرده‌ایم، عملاً آمار کسانی است که اطلاعاتشان را در اختیار داریم.
آقای سمیع‌نژاد، آیا آمار تعداد اعدام‌شدگان سال ۸۹ را نیز در اختیار دارید؟ چه تعداد از متهمان در این سال اعدام شده‌اند و چه اتهاماتی متوجه این افراد بوده است؟
در فروردین‌ماه، ۲۶ مورد در ایران اعدام شده‌اند. در اردیبهشت‌ماه، ۱۸ مورد و در خردادماه نیز ۴۰ مورد از متهمان، اعدام شده‌اند.
در تیرماه ده‌ها مورد، در مردادماه، ۲۴ مورد، در شهریورماه نیز ۱۱ مورد به اعدام محکوم شدند و حکم اعدام در موردشان اجرا شد.
در مهرماه، ۲۱ مورد اعدامی، در آبان‌ماه، ۱۲ مورد در آذرماه، ۱۹ نفر و در دی‌ماه نیز که سونامی اعدام در ایران رخ داد، ما با ۸۰ مورد در این ماه مواجه بودیم.
در بهمن‌ماه سال ۸۹ نیز ۴۳ مورد اعدام رخ داد. در اسفندماه نیز چهار مورد اعدام داشتیم.
بیشترین اعدام‌هایی که در این سال در ایران صورت گرفت به اتهام جرائم مربوط به مواد مخدر، قاچاق و خرید و فروش این مواد بود که اتهامات مرتبط با مواد مخدر خودش به تنهایی ۲۴۰ مورد از موارد اعدام را به خود اختصاص داده بود.
شهر تهران با ۶۶ مورد اعدام رتبه اول را در شهرهای ایران به خود اختصاص داده بود. استان کردستان با ۴۸ مورد و استان اصفهان با ۳۷ مورد به ترتیب رتبه‌های دوم و سوم را به خود اختصاص داده بودند.
آیا آمار ارائه شده از اعدامی‌ها نیز بر اساس مواردی بوده‌است که در رسانه‌ها اعلام شده و یا خانواده‌های این افراد اطلاع‌دهی کرده‌اند؟
خیر. با توجه به اینکه مسئله ارائه گزارش اعدام‌ها از حساسیت خاصی برخوردار است، ما فقط به منابع رسمی جمهوری اسلامی، مثل آمار خبرگزاری‌های رسمی، دادگستری استان‌ها و اطلاع‌رسانی که توسط خود قوه قضائیه انجام شده‌است، اکتفا و استناد کرده‌ایم.
آقای سمیع‌نژاد، تعداد بازداشتی‌ها در سال ۸۹ چند نفر بوده‌است؟ همچنین تعداد آنان در بین اقشار مختلف جامعه به تفکیک نوع فعالیت‌شان، به چه صورت بوده‌است؟
مجتبی سمیع‌نژاد: تعداد افراد ثبت شده بازداشت شده در سال ۸۹، در گزارشی که خانه حقوق بشر ایران اعلام کرده، یک هزار و ۲۵۶ مورد بازداشت است.
لذا من فکر می‌کنم این اسامی، اسامی تعداد افرادی است که در اختیار رسانه‌ها بوده و به ثبت رسیده‌است و طبیعتاً منهای آن اسامی است که یا از طریق خانواده‌ها و یا از طریق مراجع قوه قضائیه اعلام نشده‌است.
ریز بازداشت‌ها را اگر بخواهم خدمتتان اعلام کنم باید بگویم که در سال ۸۹، یکصد و ۸۵ مورد بازداشت داشته‌اند. اقلیت‌های مذهبی یکصد و ۶۵ نفر، فعالان سیاسی یکصد و ۲۹ نفر، فعالان و شهروندان کُرد هم یکصد و ۲۹ نفر، روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان نیز ۴۳ نفر بازداشت شده‌اند.
همچنین ۴۰ مورد از فعالان ترک در این مدت بازداشت شده‌اند. فعالان کارگری ۲۲ مورد و ۲۰ مورد نیز فعالان حقوق بشر بازداشت شده‌اند. هشت مورد فعالان حقوق زنان و همچنین هشت مورد از فعالان حقوق عرب در این سال بازداشت شده‌اند.
آقای سمیع‌نژاد، شما تعداد بازداشتی‌ها را به صورت ماهانه در سال ۸۹ مشخص کرده‌اید. در طول هر ماه آمار بازداشتی‌ها به چه شکل بوده‌است و دلیل اینکه این آمار به صورت ماهانه نیز محاسبه شده، چه بوده است؟
بیشترین آمار بازداشت متعلق به اسفندماه است که «۸۳ نفر بازداشت شده‌اند.» در ابتدای سال و در فروردین‌ماه، ۸۷ مورد بازداشت داشتیم، در اردیبهشت ماه ۴۱ نفر بازداشت شده‌اند و در خردادماه که سالگرد انتخابات ریاست جمهوری در ایران بود و اعتراض‌ها دوباره از سر گرفته شد، ۳۳۶ نفر در این ماه بازداشت شدند.
در تیرماه ۸۹ نفر بازداشت شدند. در مردادماه ۷۰ نفر و در شهریورماه نیز ۹۹ نفر بازداشت شدند. در مهرماه ۵۰ نفر در آبان‌ماه ۷۲ نفر و در آذرماه نیز ۹۹ نفر بازداشت شدند.
در دی‌ماه ۱۰۴ نفر بازداشت شدند و در بهمن ماه نیز یکصد و ۳۲ نفر در سال ۸۹ بازداشت شدند.
با توجه به این آمارهای تفکیکی می‌توان تشخیص داد که در چه دوره‌ها و زمان‌هایی، آمار بازداشت در ایران بیشتر می‌شود و مشخص می‌شود که در ماه‌هایی مانند خردادماه و یا همین اسفندماه که ما شاهد حضور مردم در سطح خیابان‌ها و از سرگیری اعتراضات بودیم، در مقابل آن نیز شاهد افزایش آمار بازداشتی‌ها در این ماه‌ها بودیم.
گستره این بازداشت‌ها در کدام یک از شهرهای ایران بیشتر بوده است؟
از آن جایی که بیشتر اعتراض‌ها در تهران انجام می‌شود، شهر تهران شاهد بیشترین آمار بازداشت‌ها بوده‌است.
استان بعدی که می‌توانم به آن اشاره کنم استان کردستان است و رتبه پس از آن نیز مربوط به استان‌های آذربایجان غربی و شرقی و اردبیل است.
البته شما به طور ضمنی به این موضوع اشاره کردید، اما مایلم اطلاعات دقیق‌تری در این مورد به ما ارائه بدهید که آیا آمار ارائه شده توسط شما، شامل افرادی می‌شود که بازداشت آنها توسط رسانه‌ها یا مراجع دولتی اعلام شده‌است یا اینکه شامل حال افرادی هم می‌شود که نامشان هنوز رسانه‌ای نشده است؟
آماری که اعلام کردیم بیشتر از اسامی کسانی است که نامشان در رسانه‌ها اعلام شده و ما اطلاعاتشان را داریم، و نامشان به عنوان فرد بازداشتی گزارش شده‌است و یا از طریق منابع رسمی جمهوری اسلامی، قوه قضائیه و یا نهادهای امنیتی و نیروهای انتظامی نامشان ذکر شده‌است.
باید بدانید که آمار تمام افراد بازداشتی را در ایران نمی‌توان به دست آورد. به خاطر بسته بودن فضای اطلاع‌رسانی و مشکلات امنیتی که برای خانواده زندانیان و خود زندانیان ایجاد خواهد شد، بسیاری از خبرها در این زمینه هم از سوی خود خانواده‌ها و هم از سوی مسئولان جمهوری اسلامی اعلام نمی‌شود.
به طوری که در اسفندماه ما شاهد بازداشت‌های زیادی بودیم. ولی قوه قضائیه و دستگاه قضایی، اطلاع‌رسانی شفافی در این مورد ارائه نکردند. به همین دلیل است که تمام آمارهایی که ما اعلام کرده‌ایم، عملاً آمار کسانی است که اطلاعاتشان را در اختیار داریم.
آقای سمیع‌نژاد، آیا آمار تعداد اعدام‌شدگان سال ۸۹ را نیز در اختیار دارید؟ چه تعداد از متهمان در این سال اعدام شده‌اند و چه اتهاماتی متوجه این افراد بوده است؟
در فروردین‌ماه، ۲۶ مورد در ایران اعدام شده‌اند. در اردیبهشت‌ماه، ۱۸ مورد و در خردادماه نیز ۴۰ مورد از متهمان، اعدام شده‌اند.
در تیرماه ده‌ها مورد، در مردادماه، ۲۴ مورد، در شهریورماه نیز ۱۱ مورد به اعدام محکوم شدند و حکم اعدام در موردشان اجرا شد.
در مهرماه، ۲۱ مورد اعدامی، در آبان‌ماه، ۱۲ مورد در آذرماه، ۱۹ نفر و در دی‌ماه نیز که سونامی اعدام در ایران رخ داد، ما با ۸۰ مورد در این ماه مواجه بودیم.
در بهمن‌ماه سال ۸۹ نیز ۴۳ مورد اعدام رخ داد. در اسفندماه نیز چهار مورد اعدام داشتیم.
بیشترین اعدام‌هایی که در این سال در ایران صورت گرفت به اتهام جرائم مربوط به مواد مخدر، قاچاق و خرید و فروش این مواد بود که اتهامات مرتبط با مواد مخدر خودش به تنهایی ۲۴۰ مورد از موارد اعدام را به خود اختصاص داده بود.
شهر تهران با ۶۶ مورد اعدام رتبه اول را در شهرهای ایران به خود اختصاص داده بود. استان کردستان با ۴۸ مورد و استان اصفهان با ۳۷ مورد به ترتیب رتبه‌های دوم و سوم را به خود اختصاص داده بودند.
آیا آمار ارائه شده از اعدامی‌ها نیز بر اساس مواردی بوده‌است که در رسانه‌ها اعلام شده و یا خانواده‌های این افراد اطلاع‌دهی کرده‌اند؟
خیر. با توجه به اینکه مسئله ارائه گزارش اعدام‌ها از حساسیت خاصی برخوردار است، ما فقط به منابع رسمی جمهوری اسلامی، مثل آمار خبرگزاری‌های رسمی، دادگستری استان‌ها و اطلاع‌رسانی که توسط خود قوه قضائیه انجام شده‌است، اکتفا و استناد کرده‌ایم.