دست غرب برای اعمال فشارهای بیشتر علیه ایران بازتر شده‌است

سوئیس روز پنج‌شنبه ۱۸۰ شخص حقیقی و حقوقی را به فهرست تحریم‌های خود علیه حکومت ایران اضافه کرد. این فهرست جدید تحریم‌ها عمدتاً شامل شرکت‌ها و افرادی است که با بخش حمل و نقل دریایی ایران در ارتباط هستند.

در گفت‌وگویی با رضا تقی‌زاده، کارشناس مسائل هسته‌ای ساکن بریتانیا، ابتدا از او پرسیده‌ایم:

گفت‌وگوی رؤیا کریمی مجد با رضا تقی‌زاده درباره تحریم‌های جدید سوئیس علیه ایران

پس از انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران، کشورهای مختلفی به طور جداگانه ایران را تحریم کردند. این روش جدید تحریم‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟


تقی‌زاده: همان طور که انتظار می‌رفت گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت ارسال نشد و دلیل نرفتن این گزارش به شورای امنیت، انتظار مقاومت کشورهایی مانند چین و روسیه در مقابل درخواست غرب برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران بود.

ولی همزمان، انتظار می‌رفت که کشورهای غربی و جامعه اروپا و هم‌پیمانان آنان مانند استرالیا، ژاپن، کره جنوبی و کانادا تحریم‌های یک جانبه‌ای را علیه ایران اعمال کنند، به تلافی ادامه برنامه اتمی ایران.

حالا این تحریم‌ها شکل جدی‌تری به خود می‌گیرد و همان‌طور که می‌بینیم، عوارض و آثار آن بر تجارت خارجی ایران بیشتر از پیش مشهود شده‌است.
این نتایج را در بازار روز و کسب و کار روزمره ایران هم می‌شود به خوبی مشاهده کرد.

آمریکا روز چهارشنبه از شورای امنیت درخواست کرده‌است که تحریم‌های بیشتری را علیه ایران اعمال کند و قاطعانه خواستار پی‌گیری این تحریم‌ها شده‌است. این مسئله به چه معناست؟ آیا ایران با تحریم‌های بیشتری روبه‌رو خواهد بود؟

بدون تردید. همزمان با یک درخواست عمومی که دولت آمریکا به شورای امنیت به صورت غیر رسمی ارسال می‌کند، دیپلماسی آمریکا هم مشغول فعالیت است.

همین چند روز پیش خانم کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، از چینی‌ها می‌خواهد که تحریم‌ها را رعایت کنند و مفاد قطعنامه‌های شورای امنیت در ارتباط با ایران را به موقع به اجرا بگذارند.

از سوی دیگر معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا عازم امارات شد تا با مقامات دبی و امارات در مورد قطع تجارت با ایران وارد مذاکره شود.
از سوی دیگر دیدیم که معاون بانک مرکزی ایران هم برای خنثی کردن این تلاش‌ها راهی امارات شد ولی نتیجه آنچه که ایران روزها در ایران شاهد هستیم، نشان می‌دهد که دست غرب برای اعمال فشارهای بیشتر علیه ایران بازتر است و اقتصاد ایران به شدت مشغول تجربه کردن این فشارها است.

وضعیت اقتصادی ایران بحرانی‌تر از همیشه به نظر می‌رسد و ریال- پول ملی ایران- در حالت سقوط آزاد است.

با توجه به تاثیرها، آمریکا می‌خواهد به جای کوبیدن به طبل جنگ، آنچه را که ارزان‌تر تمام می‌شود و موثرتر است، بیشتر مورد استفاده قرار دهد و این اعمال تحریم‌های بیشتر و دعوت کشورهای بیشتر به پیوستن غرب و قبول خواسته‌های آنها در راه اجرای تحریم‌های تازه علیه ایران است.

این تحریم‌ها انتظار می‌رود که در روزها و هفته‌های آینده شدت بیشتری پیدا کند.

اما در همین حال آقای سلطانیه اعلام کرده که بازرسان آژانس می‌توانند در همین ماه ژانویه از ایران بازدید کنند. آژانس پیشتر گفته بود که ایران حتما باید در مورد ساخت سلاح‌های هسته‌ای‌اش، شفاف‌سازی کند. اما در این نامه اخیر به این موضوع اشاره نشده‌است.

فکر می‌کنید که آیا بازدید بازرسان آژانس از تاسیسات ایران انجام خواهد شد و یا پیش از آن در مورد پیش‌شرط آژانس مذاکراتی صورت خواهد گرفت؟

پیش از آنکه گزارش آخر آقای آمانو، دبیرکل آژانس بین‌المللی اتمی در مورد برنامه‌های اتمی ایران منتشر شود، ایران در اکتبر گذشته در یک حرکت مشابه دعوت از یکی از اعضا آژانس برای بازدید از تأسیسات اتمی این کشور مطرح کرده بود، ولی بعدا این دعوت را پس گرفت و دلیل پس گرفتن آن را انتشار گزارش آقای آمانو اعلام کرد.

این دعوت دوباره به صورت غیر رسمی ظاهرا تایید و تکرار شده‌است. ولی باید دید که آیا انجام چنین بازرسی به نزدیکتر کردن نقطه نظرهای ایران و آژانس خواهد انجامید یا خیر؟

همان طور که شما به درستی اشاره کردید، انتظار جامعه جهانی این است که ایران در برنامه‌های اتمی‌اش تجدید نظر کند.
حداقل انتظار این است که غنی‌سازی اورانیوم متوقف شود. حال اینکه ایران تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم خود را از محل فعلی به تأسیسات زیر زمینی دارد منتقل می‌کند.

ایران نه تنها این تولید را کاهش نداده بلکه با افزایش غلظت، آن را با شدت بیشتری پی‌گیری می‌کند.
بنابر این نقطه نظرهای طرفین کاملا از همدیگر جدا و دور است. حتی اگر چنین بازرسی و دعوتی پذیرفته شود، به نظر نمی‌رسد که به نزدیک‌تر شدن نقطه نظرات طرفین بینجامد.