آیا سپاه پاسداران «صدور انقلاب» را کنار می‌گذارد؟

  • محمدرضا یزدان پناه
«صدور انقلاب» يکی از اصلی‌ترين شعارهای انقلابيون پس از سقوط نظام پادشاهی بود اما حالا فرمانده کل سپاه پاسداران حرف متفاوتی می‌زند. او می‌گوید: «صدور انقلاب پیشکش؛ باید داخل کشور را درست کرد.»

آیا این سخنان، واکنشی نه چندان سنجیده به پرسش دانشجویی بسیجی بود یا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به این نتیجه رسیده که با شرایط کنونی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران، برهه زمانی کنونی فرصت مناسبی برای عملی کردن آرمان‌ها و رویاهای انقلاب ۱۳۵۷ نیست؟
آیت‌الله روح‌الله خمينی، بنیانگذار جمهوری اسلامی در نخستين سال‌های روی کار آمدن نظام اسلامی گفته بود: «ما انقلابمان را به تمام جهان صادر می‌کنيم چرا که انقلاب ما اسلامی است. تا بانگ لا اله الا الله و محمد رسول الله بر تمام جهان طنين نيفکند، مبارزه هست و تا مبارزه در هر کجای جهان عليه مستکبرين هست ما هستيم.»
جانشين او آیت‌الله علی خامنه‌ای نيز، تئوری «صدور انقلاب» را «يک نقطه ديگر از نقاط روشن خط امام» می‌داند.
رهبر جمهوری اسلامی در یکی از ده‌ها اظهارنظرهایش درباره این آرمان گفته که «امام نهضت را جهانی می‌دانست» و افزوده است: «امام از اين ابایی نداشت. اين غير از دخالت در امور کشورهاست که ما نمی‌کنيم، اين غير از صادر کردن انقلاب به سبک استعمارگران ديروز است که ما اين کار را نمی‌کنيم، اهلش نيستيم. اين معنايش اين است که بوی خوش اين پديده‌ رحمانی بايد در دنيا پراکنده شود.»
بند ۱۶ اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی نيز «تنظيم سياست خارجی کشور بر اساس معيارهای اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمايت بی‏‌دريغ از مستضعفان جهان» را يکی از مهمترين وظايف حکومت ايران عنوان کرده است.
رضا تقی‌زاده، تحليلگر سياسی به راديو فردا می‌گويد که «انقلاب اسلامی ايران مانند انقلاب بلشويکی روسيه، اهداف عقيدتی را دنبال می‌کرد» و «نوعی جهان گشايی اسلامی – شيعی» را از مهمترين اين اهداف عنوان می‌کند.
به گفته او، به جز «توسعه اسلام افراطی و وجود آمدن گروه‌های تروريستی مانند القاعده» که «از نتايج مستقيم همين رويکرد بود»، موارد ديگری مانند «جنگ با عراق با صدها ميليارد دلار ضرر و تخريب حداقل پنج استان کشور، انزوای ايران در منطقه و نظام بين‌الملل و برخورد با اسرائيل، از جمله تبعات «احساس خطر کشورهای همسايه و جامعه بين‌الملل از حالت تهاجمی انقلاب اسلامی بود.»
«صدور انقلاب پيشکش»
اما نه جنگی با صدها هزار کشته و مجروح و نه تحريم‌های بين‌المللی و فشارهای خارجی، هيچ کدام باعث نشد تا رهبر جمهوری اسلامی و سپاهيان وفادار به او، لااقل در حرف، از آرمان‌های خود کوتاه بيايند.
ولی حالا فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌گويد: «صدور انقلاب پيشکش؛ بايد کاری کرد که داخل کشور درست شود.»
سردار محمدعلی جعفری، اين سخنان را روز چهارشنبه ۳۰ بهمن و در پاسخ به شرکت کنندگان در نشست مسئولان بسيج دانشجويی سراسر کشور که از او درباره نقش دانشجويان در صدور انقلاب پرسيده بودند، بيان کرد.
دو روز قبل از فرمانده کل سپاه پاسداران، سردار عبدالله عراقی، جانشين فرمانده نيروی زمينی سپاه نيز گفته بود: «بايد تلاش کنيم که بحث اسکان و معيشت مردم حفظ شود و اين کار تنها با سعه صدر و تحمل سلايق مختلف ممکن است.»
او در سخنانی که معمولا کمتر از فرماندهان سپاه به گوش می‌رسد، افزود که «پيشرفت و مقبوليت نظام در گرو حل مشکلات مردم است.»
جمشيد اسدی، تحليگر مسائل ايران به راديو فردا می‌گويد: «سپاه پاسداران هرگز صدور انقلاب را رها نکرده و نمی‌کند اما اين نهاد قبل از آن به فکر حفظ نظام است.»
اين استاد دانشگاه در پاريس معتقد است که «بحران اقتصادی ايران آن قدر جدی است که افرادی را که نگران پابرجا ماندن جمهوری اسلامی هستند نگران کرده و آنها اکنون بيشتر به باقی ماندن نظام فکر می‌کنند تا صدور انقلاب.»
اقتصاد مقاومتی در دوران پايان تنش؟
مشکلات اقتصادی سال‌های اخير ايران، ناشی از آنچه سوءمديريت دولت محمود احمدی‌نژاد و تحريم‌های بی‌سابقه بين‌المللی عليه تهران عنوان شده، دشواری‌های فراوانی برای جامعه و حکومت ايران به وجود آورده است.
در بهمن ماه سال جاری، وقتی دولت يازدهم تصميم گرفت تنها دو عدد مرغ يخ زده، يک شانه تخم مرغ، دو بسته روغن مايع و ۱۰ کيلو برنج هندی را بين مردم توزيع کند، ميليون‌ها نفر در سراسر ايران صف‌های طولانی تشکيل دادند و برای دريافت اين سهميه بعضا با یکدیگر درگير شدند.
تورم در کشور همچنان بيش از ۳۰ درصد است، گرانی و بيکاری بيداد می‌کند، رشد صنعتی منفی‌تر شده و رشد اقتصادی نيز هنوز حتی به صفر هم نرسيده است.
دولت جديد ايران به رياست حسن روحانی و مديريت محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه، بخش قابل توجهی از توان خود در شش ماه اخير را روی کاهش تحريم‌های بين‌المللی عليه تهران متمرکز کرده است.
تيم جديد ديپلماسی ايران توانست پس از مذاکراتی فشرده با گروه ۱+۵، تا حدودی از تحريم‌ها عليه خود بکاهد اما رهبر جمهوری اسلامی به تازگی «سياست‌های کلی اقتصاد مقاومتی» را ابلاغ کرده و از دولت٬‌ مجلس و قوه قضائيه خواسته تا اين سياست‌ها را اجرا کنند.
آقای خامنه‌ای خواستار اجرای «بی‌درنگ و با زمان‌بندی مشخص» اين برنامه که کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و کاهش هزينه‌های عمومی را دنبال می‌کند، شده است.
جمشيد اسدی می‌گويد: «تاکيد اين چنينی بر اجرای اقتصاد مقاومتی و سخنان متفاوت فرماندهان سپاه، نشان می‌دهد که گويا رهبر نظام اسلامی و اعضای سپاه پاسداران اعتقادی به اين ندارند که تنش با جامعه بين‌الملل در آينده نزديک به پايان خواهد رسيد زيرا اگر قرار بود تنش تمام شود که ديگر برنامه‌ريزی برای مقاومت معنی نداشت.»
اين استاد دانشگاه در پاريس معتقد است که در چنين شرايطی، نهادهايی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اول به فکر حفظ نظام خواهند بود و سپس در رويای صدور انقلاب.