«واکس بیماری‌زا» روی پوست سیب در بازارهای ایران

برخی رسانه‌ها در ایران خبر داده‌اند که بخشی از سیب‌های موجود در بازار ایران آلوده به موادی غیر خوراکی و «سرطان‌» زاست؛ موادی که برای درخشندگی و لطافت پوست میوه‌هایی همچون سیب استفاده می‌شود.

برای نمونه روزنامه «کسب و کار»، چاپ تهران، در شماره روز دوشنبه هفدهم آذرماه خود خبر داده که بخشی از سيب‌های موجود در بازار ايران به «پارافين» و «واکس غير استاندارد ميوه» آغشته است.

این در شرایطی است که در تازه‌ترين واکنش‌ها به استفاده از پارافين در محصولات مرکباتی، وزارت جهاد کشاورزی در اطلاعيه‌ای آورده که سيب محصول ایران نيازی به استفاده از واکس ندارد.

در اطلاعيه وزارت جهاد کشاورزی آمده که «ايران يکی از کشورهای مهم صادرکننده سيب در دنياست و سالانه به‌طور میانگین حدود ۳۰۰ هزار تن از اين محصول به کشورهای ديگر صادر می‌شود اما تاکنون گزارشی درباره ارجاع محصول صادراتی به کشور به دليل استفاده از واکس ميوه ارائه نشده است.»

خبرگزاری فارس هم گزارش داده که مدتی است سیب‌هایی وارد بازار شده که دارای لعابی چرکین هستند که این لعاب‌ها به نوشته این خبرگزاری همان واکس‌های شیمیایی هستند که برای نگهداری از رنگ و پوست میوه و به ویژه سیب درختی استفاده می‌شوند.

این خبرگزاری برای نمونه به بازار میوه خوزستان اشاره کرده و خبر داده که عده‌ای از شهروندان در تماس با خبرگزاری فارس استان خوزستان، از وجود چنین مشکلی در بین سیب‌های خریداری شده گلایه کرده‌اند.

از دیگر سو، در شبکه‌های اجتماعی نیز برخی کاربران نسبت به وجود چنین موردی در بین میوه‌ها، هشدار داده‌اند و همدیگر را از خطر روی مواد خوراکی آگاه می‌کنند.

اما روزنامه کسب و کار در شماره روز دوشنبه خود از «سيب‌های پارافينی» به عنوان ميوه‌هايی نام برده که «مسئولان عنوان می‌کنند توليدکنندگان مرکبات برای بازارپسندی از پارافين غيرسمی برای براقی آن استفاده می‌کنند ولی برخی کشاورزان از واکس زدن ميوه‌ها گلايه دارند و حتی آلودگی مواد شيميايی آن را مطرح کرده‌اند.»

این در شرایطی است که به‌تازگی حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزير بهداشت ایران، به مردم توصيه کرده که «سيب را با پوست مصرف نکنند» و معتقد است که «مصرف مواد شيميايی روی ميوه‌ها مشکل جديدی نيست، در واقع سال‌هاست که از مواد شيميايی بر روی ميوه‌ها استفاده می‌کنند و کمتر محصولی يافت می‌شود که از سم و کود در آن استفاده نشده باشد.»

مسئله «سرطان‌زا بودن» پارافین

مهدی اسماعيل‌زاده، پژوهشگر مواد غذايی و محصولات ارگانيک درباره واکس زدن به ميوه‌هايی همچون سيب به روزنامه کسب و کار گفته‌است که «پارافين از مشتقات نفت است و به همين دليل شکی در سرطان‌زا بودن آنها نيست».

او ادامه داده که «متاسفانه برخی افراد سودجو اين موضوع را باب کردند برای جلا دادن به ميوه از پارافين غيرخوراکی و سرطان‌زا استفاده می‌کنند. در صورتی که در گذشته تنها روی پرتقال اين کار را انجام می‌دادند. طبيعتا کسی پوست پرتقال را نمی‌خورد اما خيلی‌ها سيب و خيار را با پوست می‌خورند.»

مهدی اسماعيل‌زاده درباره نيترات‌دار بودن ميوه‌هايی مانند سيب و خيار و اظهارات وزير بهداشت درباره اين ميوه‌ها نيز گفته است: «با وجود آنکه وزير بهداشت درباره خيار و سيب صحبت کرده است اما تمام ميوه‌هايی که با آب فاضلاب آبياری و از کودهای شيميايی غيراستاندارد و فراوان رشد يافته‌اند، دارای نيترات هستند که برای بدن بسيار مضر است و شامل چند ميوه محدود نخواهد شد.»

اما يک کشاورز دماوندی نيز با اشاره به «فروش دو برابر قيمت سيب های پارفينی در بازار» به روزنامه کسب و کار گفته که «کشاورزان محصولاتشان را ارزان می‌فروشند اما توليد‌کنندگان سيب‌های واکسی، محصول خود را دو برابر می‌فروشند چون سيب‌های آنان براق‌تر و خوش‌رنگ‌تر است.»

موضوع سیب‌های آغشته، تاکنون با واکنش چندان روشن نهادها و سازمان‌های مسئول در حوزه صنایع قضائی همراه نبوده است.

از دیگر سو هفته گذشته یک وکیل دادگستری از احضار معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رئیس سازمان دارو و غذای این وزارتخانه به دادسرای کارکنان دولت خبر داد.

دلیل این شکایت به دستگاه قضا، نظارت نکردن بر تولید برنج مصنوعی، شیر آلوده به پالم و خمیر مرغ عنوان شد.

همچنین هفته گذشته هم خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، گزارش داد که انتشار خبرهایی درباره شیوع استفاده از شربت ذرت به عنوان جایگزین شیرین‌کننده در شیرینی‌سازی‌ها، «نگرانی‌ها» در این مورد و بیماری‌های ناشی از آن را افزایش داده است.

یک هفته پیش ازآن آزیتا حکمت‌دوست، عضو کمیته علمی نخستین کنگره بین‌المللی تغذیه در ایران، هشدار داده بود «شیرینی‌فروشی‌ها به جای شکر بیشتر از شربت ذرت که دارای نوعی قند است که فرد را در معرض خطر ابتلا به سندروم متابولیک و بیماری کبد چرب قرار می‌دهد، استفاده می‌کنند.»

برخی مطالعات بین‌المللی درباره شیوع بیشتر دیابت نوع دوم در پی افزایش استفاده از شربت ذرت هشدار داده‌اند.

بحث مربوط به استفاده از روغن پالم (نخل) در محصولات لبنی نیز در ماه‌های اخیر خبرساز شد و رسانه‌های ایران به آن پرداختند. در همین ارتباط، رسانه‌ها روز ۲۵ مردادماه از قضایی شدن این پرونده خبر دادند.

در این ارتباط، مقام‌های ایران از این نوع محصول به عنوان «بدترین نوع چربی صنعتی» نام بردند.