در گیرودار تنش فزاینده میان جمهوری اسلامی از یک سو و آمریکا و اسرائیل در سوی دیگر و تسلیم شکایت تهران به سازمان ملل مبنی بر نقض پیاپی حریم هوایی ایران از سوی پهپاد‌های [هواپیماهای بدون سرنشین] آمریکایی، احیای گمانه‌زنی‌ها در مورد همکاری نظامی جمهوری آذربایجان با اسرائیل علیه ایران بُعد تازه‌ای به این تنش داده است.
روزنامه ساندی تایمز بریتانیا در شماره دوم دسامبر، ۱۲ آذرماه، خود از قول یک منبع نظامی اسرائیلی نوشته است: اسرائیل با بهره‌گیری از رادار باند ایکس و پهپاد‌های مستقر در جمهوری آذربایجان بر آن است که موشک‌های بالستیک ایران را در لحظه آماده شدن برای پرتاب هدف قرار دهد و بدین وسیله حمله موشکی این کشور را در نطفه خفه کند.
موشک‌های بالستیک برای طی مسیر و رسیدن به هدف عموماً سه مرحله دارند: مرحله شلیک برای رسیدن به فضای بالای جو، مرحله میانی در فضا و مرحله شیرجه یا مرحله ورود به جو و حرکت به سوی هدف.
رادارهشداردهنده باند ایکس را آمریکا نزدیک به چهار سال پیش برای تقویت نیروی دفاعی اسرائیل علیه موشک‌های بالستیک، به‌ویژه موشک‌های ایران، به اسرائیل داد. این رادار بسیار پیشرفته که در پایگاه هوایی ِنواتیم در صحرای نِگِو قرار دارد به وسیله متخصصان آمریکایی اداره می‌شود و بر پایه برخی گزارش‌ها آمریکا همه داده‌های این رادار را در اختیار اسرائیل قرار نمی‌دهد. این رادار توانایی فوق‌العاده‌ای دارد و قادر است اشیایی به اندازه یک توپ کوچک را از فاصله ۲۹۰۰ مایلی (۴۷۰۰ کیلو متری) ردیابی کند.
ایران در فاصله هزار مایلی (۱۶۰۰ کیلومتری) اسرائیل قرار دارد و با توجه به این فاصله، این رادار می‌تواند سیزده دقیقه قبل از رسیدن موشک به اسرائیل، این کشور را از حمله صورت گرفته آگاه کند. به همین جهت ساندی تایمز از قول منبع یاد شده اسرائیلی می‌نویسد در صورت روبه‌رو شدن با چنین حمله‌ای اسرائیل سعی خواهد کرد که با استفاده از پهپاد‌های «ایتان» و شلیک موشک‌های «هِل‌فایر» موشک‌های بالستیک ایران را در مرحله شلیک نابود کند‌ـ کاری که اجرای آن چندان ساده نخواهد بود و مقام یاد شده اسرائیلی هم به آن اذعان دارد.
برای نیل به این هدف لازم است اسرائیل با روی آوردن به جنگ الکترونیک همه سیستم‌های راداری ایران را از کار بیندازد و سامانه‌های پدافند هوایی جمهوری اسلامی را نابود کند تا پهپاد‌هایش بتوانند بی‌هیچ مانعی در آسمان ایران پرواز کنند و به شکار موشک‌های بالستیک بپردازند.
موشک هل‌فایر ساخت آمریکاست و شماری از پهپاد‌های پِردِتور (جانور شکاری) آمریکایی و همچنین هلی‌کوپتر‌های تهاجمی این کشور در افغانستان بار‌ها ازاین نوع موشک که حداکثر برد آن ۸ کیلومتر است استفاده کرده‌اند.
اسرائیل لایه‌های مختلف پدافند هوایی دارد و سامانه پیکان (ختس) آن با موشک‌های ره‌گیر که برد عملیاتی آنها به ۱۵۰ کیلومتر می‌رسد، سامانه ردیف اول این کشور برای مقابله با موشک‌های بالستیک ایران است.
پهپاد ایتان، فروش پهپاد به آذربایجان
پهپاد ایتان یا «هِرِن تی پی» پیشرفته‌ترین هواپیمای بی‌خلبان اسرائیل است که با طول ۱۳ متر و عرض ۲۶ متر و با وزن بیش از ۴.۵ تن و سقف پرواز ۱۴۰۰۰ متر قادر است ۷۰ ساعت پرواز کند و برد آن ۷۴۰۰ کیلومتر است. اسرائیل داشتن پهپاد‌های مسلح را انکار می‌کند، ولی کار‌شناسان نظامی بر این باورند که اسرائیل بار‌ها از پهپاد‌های مسلح استفاده کرده است، از جمله برای حمله به یک کاروان در سودان که حامل سلاح‌های ساخت جمهوری اسلامی برای نوار غزه بود.
اسرائیل که از نظر ساخت پهپاد از پیشگامان این صنعت به شمار می‌آید شمار زیادی از پهپاد‌های هِرِن (نوع پیشین و سبک‌تر پهپاد ایتان) را به کشور‌های مختلف از جمله استرالیا، آلمان، فرانسه، هند، ترکیه و جمهوری آذربایجان فروخته است. بر پایه قرارداد تسلیحاتی یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلاری آذربایجان با اسرائیل که در ماه فوریه امسال امضا شد قرار است ۶۰ فروند پهپاد نیز به ارتش آذربایجان داده شود و گزارش‌ها حکایت از آن دارد که تولید و مونتاژ چند نوع پهپاد اسرائیلی در آذربایجان آغاز شده است. آذربایجان می‌گوید پهپاد‌هایش خطری برای ایران ندارد و کاربرد آنها علیه ارمنستان در رابطه با مسئله قره‌باغ خواهد بود.
پهپاد هرون با جثه‌ای به مراتب کوچک‌تر از پهپاد ایتان با حداکثر سقف پرواز ده هزار متر قادر است ۵۲ ساعت پرواز کند و محدوه عمل آن ۳۵۰ کیلومتر است.
همکاری آذربایجان با اسرائیل
الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، روابط کشورش با اسرائیل را به مثابه کوه یخی دانسته است که ۹ دهم آن زیر آب است. مقام‌های آذربایجان به‌رغم روابط نزدیک سیاسی و همکاری‌های نظامی با اسرائیل بار‌ها گفته‌اند که از قلمرو آذربایجان به منظور تهدید و حمله به جمهوری اسلامی استفاده نخواهد شد، ولی بر پایه شماری از گزارش‌ها آذربایجان در صورت حمله اسرائیل به ایران نقش مهمی را ایفا خواهد کرد، از جمله در اختیار گذاردن تسهیلات سوخت‌گیری برای بمب‌افکن‌های اسرائیل قبل یا بعد از حمله به ایران، واگذاری پایگاه به پرسنل اسرائیلی برای اجرای عملیات تهاجمی با پهپاد‌ها و یاری به عملیات تجسس و نجات خلبانان اسرائیلی در صورتی که هواپیماهای آنها در ایران دچار سانحه شود.
در این رابطه، راسیم موسی بی‌اف، عضو کمیته روابط خارجی مجلس آذربایجان، در اکتبر سال جاری به خبرگزاری رویترز گفت که اسرائیل در صورت روی آوردن به گزینه نظامی علیه ایران با دشواری‌هایی برای سوخت‌گیری هواپیماهای خود روبه‌رو خواهد شد و به باور او در طرح حمله اسرائیل به ایران نقشی برای آذربایجان منظور شده است. «ما پایگاه‌هایی داریم که پرسنل آن تحت نظر آمریکایی‌ها آموزش دیده‌اند و به دستگاه‌های مدرن ناوبری، پدافند ضد هوایی نیز مجهزند و اگر لازم باشد آنها می‌توانند بدون هیچ آماده‌سازی از این پایگاه‌ها استفده کنند».
ممکن است اسرائیل هیچ گاه به ایران حمله نکند، ولی روابط نزدیک سیاسی، اقتصادی و نظامی آذربایجان با اسرائیل که این کشور را به متحد استراتژیک باکو تبدیل کرده است یکی از دل‌مشغولی‌های جمهوری اسلامی است. به‌رغم دیدارهای نوبه‌ای مقام‌های سیاسی و امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی و جمهوری آذربایجان و تکرار عبارات کلیشه‌ای مانند روابط برادرانه بین باکو و تهران مناسبات دو کشور را به سختی می‌توان دوستانه تلقی کرد و جمهوری اسلامی همکاری‌های نظامی جمهوری آذریایجان با اسرائیل، آمریکا و ناتو را یکی از تهدید‌های بالقوه برای امنیت ایران می‌پندارد.
-------------------------------------------------------------------
نظرات مطرح در این مقاله الزاما بازتاب دیدگاه رادیوفردا نیست.
روزنامه ساندی تایمز بریتانیا در شماره دوم دسامبر، ۱۲ آذرماه، خود از قول یک منبع نظامی اسرائیلی نوشته است: اسرائیل با بهره‌گیری از رادار باند ایکس و پهپاد‌های مستقر در جمهوری آذربایجان بر آن است که موشک‌های بالستیک ایران را در لحظه آماده شدن برای پرتاب هدف قرار دهد و بدین وسیله حمله موشکی این کشور را در نطفه خفه کند.
موشک‌های بالستیک برای طی مسیر و رسیدن به هدف عموماً سه مرحله دارند: مرحله شلیک برای رسیدن به فضای بالای جو، مرحله میانی در فضا و مرحله شیرجه یا مرحله ورود به جو و حرکت به سوی هدف.
رادارهشداردهنده باند ایکس را آمریکا نزدیک به چهار سال پیش برای تقویت نیروی دفاعی اسرائیل علیه موشک‌های بالستیک، به‌ویژه موشک‌های ایران، به اسرائیل داد. این رادار بسیار پیشرفته که در پایگاه هوایی ِنواتیم در صحرای نِگِو قرار دارد به وسیله متخصصان آمریکایی اداره می‌شود و بر پایه برخی گزارش‌ها آمریکا همه داده‌های این رادار را در اختیار اسرائیل قرار نمی‌دهد. این رادار توانایی فوق‌العاده‌ای دارد و قادر است اشیایی به اندازه یک توپ کوچک را از فاصله ۲۹۰۰ مایلی (۴۷۰۰ کیلو متری) ردیابی کند.
ایران در فاصله هزار مایلی (۱۶۰۰ کیلومتری) اسرائیل قرار دارد و با توجه به این فاصله، این رادار می‌تواند سیزده دقیقه قبل از رسیدن موشک به اسرائیل، این کشور را از حمله صورت گرفته آگاه کند. به همین جهت ساندی تایمز از قول منبع یاد شده اسرائیلی می‌نویسد در صورت روبه‌رو شدن با چنین حمله‌ای اسرائیل سعی خواهد کرد که با استفاده از پهپاد‌های «ایتان» و شلیک موشک‌های «هِل‌فایر» موشک‌های بالستیک ایران را در مرحله شلیک نابود کند‌ـ کاری که اجرای آن چندان ساده نخواهد بود و مقام یاد شده اسرائیلی هم به آن اذعان دارد.
برای نیل به این هدف لازم است اسرائیل با روی آوردن به جنگ الکترونیک همه سیستم‌های راداری ایران را از کار بیندازد و سامانه‌های پدافند هوایی جمهوری اسلامی را نابود کند تا پهپاد‌هایش بتوانند بی‌هیچ مانعی در آسمان ایران پرواز کنند و به شکار موشک‌های بالستیک بپردازند.
موشک هل‌فایر ساخت آمریکاست و شماری از پهپاد‌های پِردِتور (جانور شکاری) آمریکایی و همچنین هلی‌کوپتر‌های تهاجمی این کشور در افغانستان بار‌ها ازاین نوع موشک که حداکثر برد آن ۸ کیلومتر است استفاده کرده‌اند.
اسرائیل لایه‌های مختلف پدافند هوایی دارد و سامانه پیکان (ختس) آن با موشک‌های ره‌گیر که برد عملیاتی آنها به ۱۵۰ کیلومتر می‌رسد، سامانه ردیف اول این کشور برای مقابله با موشک‌های بالستیک ایران است.
پهپاد ایتان، فروش پهپاد به آذربایجان
پهپاد ایتان یا «هِرِن تی پی» پیشرفته‌ترین هواپیمای بی‌خلبان اسرائیل است که با طول ۱۳ متر و عرض ۲۶ متر و با وزن بیش از ۴.۵ تن و سقف پرواز ۱۴۰۰۰ متر قادر است ۷۰ ساعت پرواز کند و برد آن ۷۴۰۰ کیلومتر است. اسرائیل داشتن پهپاد‌های مسلح را انکار می‌کند، ولی کار‌شناسان نظامی بر این باورند که اسرائیل بار‌ها از پهپاد‌های مسلح استفاده کرده است، از جمله برای حمله به یک کاروان در سودان که حامل سلاح‌های ساخت جمهوری اسلامی برای نوار غزه بود.
اسرائیل که از نظر ساخت پهپاد از پیشگامان این صنعت به شمار می‌آید شمار زیادی از پهپاد‌های هِرِن (نوع پیشین و سبک‌تر پهپاد ایتان) را به کشور‌های مختلف از جمله استرالیا، آلمان، فرانسه، هند، ترکیه و جمهوری آذربایجان فروخته است. بر پایه قرارداد تسلیحاتی یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلاری آذربایجان با اسرائیل که در ماه فوریه امسال امضا شد قرار است ۶۰ فروند پهپاد نیز به ارتش آذربایجان داده شود و گزارش‌ها حکایت از آن دارد که تولید و مونتاژ چند نوع پهپاد اسرائیلی در آذربایجان آغاز شده است. آذربایجان می‌گوید پهپاد‌هایش خطری برای ایران ندارد و کاربرد آنها علیه ارمنستان در رابطه با مسئله قره‌باغ خواهد بود.
پهپاد هرون با جثه‌ای به مراتب کوچک‌تر از پهپاد ایتان با حداکثر سقف پرواز ده هزار متر قادر است ۵۲ ساعت پرواز کند و محدوه عمل آن ۳۵۰ کیلومتر است.
همکاری آذربایجان با اسرائیل
الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، روابط کشورش با اسرائیل را به مثابه کوه یخی دانسته است که ۹ دهم آن زیر آب است. مقام‌های آذربایجان به‌رغم روابط نزدیک سیاسی و همکاری‌های نظامی با اسرائیل بار‌ها گفته‌اند که از قلمرو آذربایجان به منظور تهدید و حمله به جمهوری اسلامی استفاده نخواهد شد، ولی بر پایه شماری از گزارش‌ها آذربایجان در صورت حمله اسرائیل به ایران نقش مهمی را ایفا خواهد کرد، از جمله در اختیار گذاردن تسهیلات سوخت‌گیری برای بمب‌افکن‌های اسرائیل قبل یا بعد از حمله به ایران، واگذاری پایگاه به پرسنل اسرائیلی برای اجرای عملیات تهاجمی با پهپاد‌ها و یاری به عملیات تجسس و نجات خلبانان اسرائیلی در صورتی که هواپیماهای آنها در ایران دچار سانحه شود.
در این رابطه، راسیم موسی بی‌اف، عضو کمیته روابط خارجی مجلس آذربایجان، در اکتبر سال جاری به خبرگزاری رویترز گفت که اسرائیل در صورت روی آوردن به گزینه نظامی علیه ایران با دشواری‌هایی برای سوخت‌گیری هواپیماهای خود روبه‌رو خواهد شد و به باور او در طرح حمله اسرائیل به ایران نقشی برای آذربایجان منظور شده است. «ما پایگاه‌هایی داریم که پرسنل آن تحت نظر آمریکایی‌ها آموزش دیده‌اند و به دستگاه‌های مدرن ناوبری، پدافند ضد هوایی نیز مجهزند و اگر لازم باشد آنها می‌توانند بدون هیچ آماده‌سازی از این پایگاه‌ها استفده کنند».
ممکن است اسرائیل هیچ گاه به ایران حمله نکند، ولی روابط نزدیک سیاسی، اقتصادی و نظامی آذربایجان با اسرائیل که این کشور را به متحد استراتژیک باکو تبدیل کرده است یکی از دل‌مشغولی‌های جمهوری اسلامی است. به‌رغم دیدارهای نوبه‌ای مقام‌های سیاسی و امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی و جمهوری آذربایجان و تکرار عبارات کلیشه‌ای مانند روابط برادرانه بین باکو و تهران مناسبات دو کشور را به سختی می‌توان دوستانه تلقی کرد و جمهوری اسلامی همکاری‌های نظامی جمهوری آذریایجان با اسرائیل، آمریکا و ناتو را یکی از تهدید‌های بالقوه برای امنیت ایران می‌پندارد.
-------------------------------------------------------------------
نظرات مطرح در این مقاله الزاما بازتاب دیدگاه رادیوفردا نیست.