چند خبر کوتاه
پزشکان در ایران می گویند سالانه ۸ هزار مورد سرطان پستان جدید در ایران شناسایی می‌شود. به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر ماندانا ابراهیمی با تاکید بر این که سن ابتلا به سرطان پستان در ایران از سن متوسط اروپا و امریکا پایین تر است گفته است: اگر بیماری زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شود، بیمار از طول عمر طبیعی برخوردار خواهد بود.
سازمان ملل متحد با انتشار گزارشی اعلام کرد افغانستان هنوز راه درازی را تا مصون نگاه داشتن زنان و دختران در برابر خشونت در پیش دارد. کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در شش ماه اول امسال، ۴۰۱۰ مورد خشونت علیه زنان افغان را گزارش کرده که در مقایسه با ۱۲ ماه پیش از آن، دو برابر شده است.
محمدرضا ناصری، امام جمعه شهر یزد گفته است: ساعت کار زنان در بیرون از منزل، نباید از چهار ساعت بیشتر شود و مابقی وقت آنها باید صرف رفاه همسران و فرزندان شود.
به گزارش ایسنا، وی ضمن بیان اینکه «سبک زندگی ما در حال حاضر به سمت زندگی غربی سوق پیدا کرده»، افزود که باید بیشتر از توان خانم‌ها در منزل استفاده کرد و زنان مشاغلی نظیر بافندگی را انتخاب کنند که بتوانند در منزل انجام دهند و در عین حال به خانواده خود نیز رسیدگی کنند.
*
بعد از یک ماه بحث و جدل، بالاخره نمایندگان مجلس تصمیم گرفتند لایحه مناقشه‌برانگیز گذرنامه را به دولت بازگردانند. لاله افتخاری، سخنگوی فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی خبر داده است که لایحه گذرنامه به دولت بازگردانده می‌شود تا بخش مربوط به محدودیت‌ها برای صدور گذرنامه برای زنان اصلاح شود.
نزدیک به یک ماه پیش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران به ماده‌ای از لایحه گذرنامه رای داد که بر اساس آن، صدور گذرنامه برای زنان ایرانی مجرد زیر ۴۰ سال مشروط به موافقت «ولی قهری» آنان و در غیر این صورت «حکم حاکم شرع» می‌شد. پس از آن اما زمزمه‌هایی از حذف شرط سنی برای صدور گذرنامه برای زنان مجرد شنیده شد که براساس آن زنان مجرد در هر سنی برای دریافت گذرنامه به موافقت ولی قهری یا حاکم شرع نیاز دارند.
مسیح علی‌نژاد، خبرنگار پیشین پارلمانی در مورد سرانجام لایحه گذرنامه در مجلس شورای اسلامی می‌گوید:
«خیلی از خبرنگاران و فعالان زن هنوز متوجه نشده‌اند که فرجام این لایحه به کجا رسیده، همین را ثابت می‌کند که یک خلاء بزرگی درمجلس هست که زنان نمایندگان واقعی خودشان را در مجلس ندارند که به صورت شفاف بیاید اطلاع رسانی کند و اعلام کند که دغدغه زنان را آیا مورد نظر قرار می‌دهند یا نه. من همین هفته با یکی از نمایندگان، البته آقایان مجلس، مصاحبه‌ای کردم در مورد وضعیت خانم ستوده. نکته‌ای که اشاره کردند جالب بود. گفتند بعد از این که این لایحه در مجلس مطرح شده تلفن‌هایمان به صورت ناگهانی سرشار از زنگ‌هایی بوده که نمی‌دانیم از کجا بوده ولی خانمهای زیادی از ما درخواست داشتند که در مورد این لایحه تجدید نظر کنیم. برای همین من فکر می‌کنم علی‌رغم اینکه در مجلس زنان برابر اندیش نماینده واقعی خودشان را ندارند اما همین حضور و اعتراض‌شان تاثیر خودش را گذاشته.»
در قانون فعلی گذرنامه در ایران، همه افراد زیر ۱۸ سال برای دریافت گذرنامه به اجازه رسمی ولی یا قیم خود نیاز دارند، اما درباره افراد بالای ۱۸ سال تفاوتی بین زنان و مردان نیست. در عین حال طبق قانون فعلی نیز زنان متاهل برای دریافت گذرنامه به اجازه رسمی همسر خود یا حاکم شرع نیاز دارند. با این که این قانون سالها در ایران جاری بوده، چه ضرورتی برای تغییر آن وجود دارد؟ مهرانگیز کار، حقوقدان ساکن آمریکا پاسخ می‌دهد:
«ابتدائا که چهل سالگی را مطرح کرده بودند تفسیر ما بر موضوع این بود که چون در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی موضوع در حال تدوین و تصویب است بنابراین دارند مثلا راه چاره‌ای پیدا می‌کنند برای اینکه زنان زیر چهل سال مجرد جذب باندها و گنگ‌های فحشا که در خارج از کشور کار می‌کنند، نشوند. که در آن صورت هم قابل انتقاد بود. برای اینکه این راه حل نبود. راه حل، کارآفرینی است. ولی تصویر من از وضع موجود که به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی دیگر دارد خودش با خودش دعوا می‌کند و از جنگ و جدال با شاه تمام شده و جنگ و جدال با حقوق زن تمام شده حالا یقه قوانین خودش را گرفته. و گرنه در هیچ یک از اصول، نه قانون اساسی و نه دیگر قوانین ما چنین مجوزی نمی‌بینیم که نیمه‌ای از جمعیت ایران را، انسانیت شان را تحقیر کند و منتفی اعلام کند.»
لاله افتخاری، نماینده اصولگرا و سخنگوی فراکسیون زنان در مجلس، گفته است این لایحه با اصول ۲۰ و ۲۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی «مغایرت» دارد.
اصل ۲۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی می‌گوید «همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.»
شیرین عبادی، حقوقدان حاکمیت تفکر مردسالارانه بر حاکمان ایران را مهم ترین دلیل این تغییر در قانون گذرنامه می داند:
«زن را فکر می‌کنند که موجودی ناقص العقل است و احتیاج به قیم دارد. این چنین قوانین هیچ منطق حقوقی ندارد. عقل سلیم هم آنها را قبول نمی‌کند. اما حکایت از طرز تفکر حکومت نسبت به حقوق زن دارد.»
این لایحه و ماده مناقشه برانگیز آن در حالی قرار است برای اصلاح به دولت بازگردانده شود که پیش از این اعلام شده بود که این ماده به پیشنهاد یکی از نمایندگان مجلس به لایحه اضافه شده است و در لایحه اصلی تدوین شده از سوی دولت این ماده وجود ندارد. مسیح علی نژاد درپاسخ به این سوال که بالاخره مسئولیت تدوین این لایحه به عهده چه کسی است مجلس یا دولت، پاسخ می‌دهد:
«تصمیماتی که دولت به مجلس می‌فرستد در قالب لوایح است و این لایحه اگر برود در کمیسیون امنیت ملی خود اعضای کمیسیون تبصره‌ای به آن اضافه کنند آنجا اگر به تصویب اکثریت برسد باز برگشت داده می‌شود به دولت که تجدید نظر شود یا تاکید شود بر آن. در نهایت هم این برمی‌گردد به صحن مجلس و کل نمایندگان مجلس هستند که نشان می‌دهند که آیا می‌خواهند پای این تصمیم بایستند یا نه.»
*
پیش از این در برنامه صدایی دیگر گفتیم که این هفته هم به موضوع خشونت‌های خانگی مخصوصا به خشونت علیه دختر بچه‌ها می‌پردازیم. سعیده زن جوان ۲۷ ساله ساکن اروپا، یکی از کسانی بود که داستان زندگی خود و خشونتی را که در خانه تحمل کرده برای برنامه صدایی دیگر فرستاده است. سعیده در نامه خود با شرح آن چه در خانه پدری‌اش می گذشته آغاز کرده و نوشته است که پدرش با این که مهندس برق بوده ولی درآمدش اندازه یک معلم مدرسه داشته چرا که اصلا به فکر کار کردن و پول در آوردن نبوده و خرج زندگی آنها را در همهٔ این سالها مادرش به تنهایی بر دوش کشیده است.
او نوشته است که از ۵ تا ۱۸ سالگی به دلایل مختلفی پدرش او را کتک می زده. از سیلی خوردن، کتک زدن با کتاب و کمربند و داغ کردن با سیگار.
اما فاجعه، به گفته او، از ۱۴ سالگی اش آغاز شده، زمانی که نیمه شب، پدرش به اتاق خواب او رفته و به او تجاوز کرده است.
موضوع تجاوز به محارم که سعیده در نامه اش مطرح کرده، موضوع مهمی است که پیش از این هم در برنامه صدایی دیگر به آن پرداختیم. سعیده نوشته است که پس از گذشت سالها هنوز شب‌ها کابوس می‌بیند. او نوشته است که چگونه پس از آشنا شدن با مرد زندگیش، جرات کرده تا موضوع را با مادرش، در میان بگذارد و همین سبب شده تا مادرش به سهولت ازدواج او کمک کند.
محسن مالجو کارشناس ارشد جامعه شناسی، که تحقیق گسترده‌ای در مورد زنای با محارم انجام داده در پاسخ به این سوال که آیا تاثیر خشونت وارد شده بر فرد در کودکی، به راحتی از ذهن او پاک می‌شود یا ماندگار است می‌گوید:
«مطمئنا همیشه خشونت می‌تواند منجر به چرخه خشونت شود. زمانی که آزار جنسی و در کل خشونت در محیط خانه و توسط افراد همخانه مورد علاقه و اعتماد افراد رخ می‌دهد تاثیر به مراتب قوی‌تری می‌گذارد. تا نسبت به زمانی که خشونت و آزار بیرون از خانواده و توسط افراد غریبه صورت می‌گیرد. علاوه بر این شما زمانی که عامل جنسی و خشونت توسط افراد غریبه را تجربه کنید این یک بار اتفاق می‌افتد. یک بار در خیابان یا مکان عمومی. اما وقتی که مهاجم یا این فرد آزار دهنده یکی از اعضای خانواده باشد معمولا خشونت بارها و به صورت مرتب می‌تواند تکرار می‌شود.»
جامعه شناسان می گویند سه عنصر اساسی رفتار، آسیب و جنسیت در انواع خشونت علیه زنان مشاهده می‌شود. بنا بر این عقیده، جنس مسلط در خشونت‌ها غالباً مرد است در برخی مواقع زن علاوه بر تحمل خشونت از سوی همسر از طرف پدر، برادر و حتی فرزندان پسر نیز مورد خشونت قرار می‌گیرد. اما آنگونه که محسن مالجو می‌گوید تحقیقات نشان داده که مردانی که اقدام به خشونت می‌کنند، خود در کودکی قربانی خشونت بوده‌اند:
«من در پژوهش خودم متوجه شدم که بعضی از پدرانی که به دختر خود تجاوز می‌کردند در گذشته‌های نه چندان دور خودشان قربانی آزار جنسی بودند. توسط افراد مختلف مثل پدربزرگشان یا صاحب کارشان یا هر کس دیگری. از طرف دیگر خشونت یاد گرفته می‌شود. یک کسی که در خانواده خشونت را علیه خودش یا مادرش تجربه می‌کند این را یاد می‌گیرد و در آینده خودش خشونت را بازتولید می‌کند.»
پزشکان در ایران می گویند سالانه ۸ هزار مورد سرطان پستان جدید در ایران شناسایی می‌شود. به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر ماندانا ابراهیمی با تاکید بر این که سن ابتلا به سرطان پستان در ایران از سن متوسط اروپا و امریکا پایین تر است گفته است: اگر بیماری زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شود، بیمار از طول عمر طبیعی برخوردار خواهد بود.
سازمان ملل متحد با انتشار گزارشی اعلام کرد افغانستان هنوز راه درازی را تا مصون نگاه داشتن زنان و دختران در برابر خشونت در پیش دارد. کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در شش ماه اول امسال، ۴۰۱۰ مورد خشونت علیه زنان افغان را گزارش کرده که در مقایسه با ۱۲ ماه پیش از آن، دو برابر شده است.
محمدرضا ناصری، امام جمعه شهر یزد گفته است: ساعت کار زنان در بیرون از منزل، نباید از چهار ساعت بیشتر شود و مابقی وقت آنها باید صرف رفاه همسران و فرزندان شود.
به گزارش ایسنا، وی ضمن بیان اینکه «سبک زندگی ما در حال حاضر به سمت زندگی غربی سوق پیدا کرده»، افزود که باید بیشتر از توان خانم‌ها در منزل استفاده کرد و زنان مشاغلی نظیر بافندگی را انتخاب کنند که بتوانند در منزل انجام دهند و در عین حال به خانواده خود نیز رسیدگی کنند.
*
بعد از یک ماه بحث و جدل، بالاخره نمایندگان مجلس تصمیم گرفتند لایحه مناقشه‌برانگیز گذرنامه را به دولت بازگردانند. لاله افتخاری، سخنگوی فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی خبر داده است که لایحه گذرنامه به دولت بازگردانده می‌شود تا بخش مربوط به محدودیت‌ها برای صدور گذرنامه برای زنان اصلاح شود.
نزدیک به یک ماه پیش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران به ماده‌ای از لایحه گذرنامه رای داد که بر اساس آن، صدور گذرنامه برای زنان ایرانی مجرد زیر ۴۰ سال مشروط به موافقت «ولی قهری» آنان و در غیر این صورت «حکم حاکم شرع» می‌شد. پس از آن اما زمزمه‌هایی از حذف شرط سنی برای صدور گذرنامه برای زنان مجرد شنیده شد که براساس آن زنان مجرد در هر سنی برای دریافت گذرنامه به موافقت ولی قهری یا حاکم شرع نیاز دارند.
مسیح علی‌نژاد، خبرنگار پیشین پارلمانی در مورد سرانجام لایحه گذرنامه در مجلس شورای اسلامی می‌گوید:
«خیلی از خبرنگاران و فعالان زن هنوز متوجه نشده‌اند که فرجام این لایحه به کجا رسیده، همین را ثابت می‌کند که یک خلاء بزرگی درمجلس هست که زنان نمایندگان واقعی خودشان را در مجلس ندارند که به صورت شفاف بیاید اطلاع رسانی کند و اعلام کند که دغدغه زنان را آیا مورد نظر قرار می‌دهند یا نه. من همین هفته با یکی از نمایندگان، البته آقایان مجلس، مصاحبه‌ای کردم در مورد وضعیت خانم ستوده. نکته‌ای که اشاره کردند جالب بود. گفتند بعد از این که این لایحه در مجلس مطرح شده تلفن‌هایمان به صورت ناگهانی سرشار از زنگ‌هایی بوده که نمی‌دانیم از کجا بوده ولی خانمهای زیادی از ما درخواست داشتند که در مورد این لایحه تجدید نظر کنیم. برای همین من فکر می‌کنم علی‌رغم اینکه در مجلس زنان برابر اندیش نماینده واقعی خودشان را ندارند اما همین حضور و اعتراض‌شان تاثیر خودش را گذاشته.»
در قانون فعلی گذرنامه در ایران، همه افراد زیر ۱۸ سال برای دریافت گذرنامه به اجازه رسمی ولی یا قیم خود نیاز دارند، اما درباره افراد بالای ۱۸ سال تفاوتی بین زنان و مردان نیست. در عین حال طبق قانون فعلی نیز زنان متاهل برای دریافت گذرنامه به اجازه رسمی همسر خود یا حاکم شرع نیاز دارند. با این که این قانون سالها در ایران جاری بوده، چه ضرورتی برای تغییر آن وجود دارد؟ مهرانگیز کار، حقوقدان ساکن آمریکا پاسخ می‌دهد:
«ابتدائا که چهل سالگی را مطرح کرده بودند تفسیر ما بر موضوع این بود که چون در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی موضوع در حال تدوین و تصویب است بنابراین دارند مثلا راه چاره‌ای پیدا می‌کنند برای اینکه زنان زیر چهل سال مجرد جذب باندها و گنگ‌های فحشا که در خارج از کشور کار می‌کنند، نشوند. که در آن صورت هم قابل انتقاد بود. برای اینکه این راه حل نبود. راه حل، کارآفرینی است. ولی تصویر من از وضع موجود که به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی دیگر دارد خودش با خودش دعوا می‌کند و از جنگ و جدال با شاه تمام شده و جنگ و جدال با حقوق زن تمام شده حالا یقه قوانین خودش را گرفته. و گرنه در هیچ یک از اصول، نه قانون اساسی و نه دیگر قوانین ما چنین مجوزی نمی‌بینیم که نیمه‌ای از جمعیت ایران را، انسانیت شان را تحقیر کند و منتفی اعلام کند.»
لاله افتخاری، نماینده اصولگرا و سخنگوی فراکسیون زنان در مجلس، گفته است این لایحه با اصول ۲۰ و ۲۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی «مغایرت» دارد.
اصل ۲۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی می‌گوید «همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.»
شیرین عبادی، حقوقدان حاکمیت تفکر مردسالارانه بر حاکمان ایران را مهم ترین دلیل این تغییر در قانون گذرنامه می داند:
«زن را فکر می‌کنند که موجودی ناقص العقل است و احتیاج به قیم دارد. این چنین قوانین هیچ منطق حقوقی ندارد. عقل سلیم هم آنها را قبول نمی‌کند. اما حکایت از طرز تفکر حکومت نسبت به حقوق زن دارد.»
این لایحه و ماده مناقشه برانگیز آن در حالی قرار است برای اصلاح به دولت بازگردانده شود که پیش از این اعلام شده بود که این ماده به پیشنهاد یکی از نمایندگان مجلس به لایحه اضافه شده است و در لایحه اصلی تدوین شده از سوی دولت این ماده وجود ندارد. مسیح علی نژاد درپاسخ به این سوال که بالاخره مسئولیت تدوین این لایحه به عهده چه کسی است مجلس یا دولت، پاسخ می‌دهد:
«تصمیماتی که دولت به مجلس می‌فرستد در قالب لوایح است و این لایحه اگر برود در کمیسیون امنیت ملی خود اعضای کمیسیون تبصره‌ای به آن اضافه کنند آنجا اگر به تصویب اکثریت برسد باز برگشت داده می‌شود به دولت که تجدید نظر شود یا تاکید شود بر آن. در نهایت هم این برمی‌گردد به صحن مجلس و کل نمایندگان مجلس هستند که نشان می‌دهند که آیا می‌خواهند پای این تصمیم بایستند یا نه.»
*
پیش از این در برنامه صدایی دیگر گفتیم که این هفته هم به موضوع خشونت‌های خانگی مخصوصا به خشونت علیه دختر بچه‌ها می‌پردازیم. سعیده زن جوان ۲۷ ساله ساکن اروپا، یکی از کسانی بود که داستان زندگی خود و خشونتی را که در خانه تحمل کرده برای برنامه صدایی دیگر فرستاده است. سعیده در نامه خود با شرح آن چه در خانه پدری‌اش می گذشته آغاز کرده و نوشته است که پدرش با این که مهندس برق بوده ولی درآمدش اندازه یک معلم مدرسه داشته چرا که اصلا به فکر کار کردن و پول در آوردن نبوده و خرج زندگی آنها را در همهٔ این سالها مادرش به تنهایی بر دوش کشیده است.
او نوشته است که از ۵ تا ۱۸ سالگی به دلایل مختلفی پدرش او را کتک می زده. از سیلی خوردن، کتک زدن با کتاب و کمربند و داغ کردن با سیگار.
اما فاجعه، به گفته او، از ۱۴ سالگی اش آغاز شده، زمانی که نیمه شب، پدرش به اتاق خواب او رفته و به او تجاوز کرده است.
موضوع تجاوز به محارم که سعیده در نامه اش مطرح کرده، موضوع مهمی است که پیش از این هم در برنامه صدایی دیگر به آن پرداختیم. سعیده نوشته است که پس از گذشت سالها هنوز شب‌ها کابوس می‌بیند. او نوشته است که چگونه پس از آشنا شدن با مرد زندگیش، جرات کرده تا موضوع را با مادرش، در میان بگذارد و همین سبب شده تا مادرش به سهولت ازدواج او کمک کند.
محسن مالجو کارشناس ارشد جامعه شناسی، که تحقیق گسترده‌ای در مورد زنای با محارم انجام داده در پاسخ به این سوال که آیا تاثیر خشونت وارد شده بر فرد در کودکی، به راحتی از ذهن او پاک می‌شود یا ماندگار است می‌گوید:
«مطمئنا همیشه خشونت می‌تواند منجر به چرخه خشونت شود. زمانی که آزار جنسی و در کل خشونت در محیط خانه و توسط افراد همخانه مورد علاقه و اعتماد افراد رخ می‌دهد تاثیر به مراتب قوی‌تری می‌گذارد. تا نسبت به زمانی که خشونت و آزار بیرون از خانواده و توسط افراد غریبه صورت می‌گیرد. علاوه بر این شما زمانی که عامل جنسی و خشونت توسط افراد غریبه را تجربه کنید این یک بار اتفاق می‌افتد. یک بار در خیابان یا مکان عمومی. اما وقتی که مهاجم یا این فرد آزار دهنده یکی از اعضای خانواده باشد معمولا خشونت بارها و به صورت مرتب می‌تواند تکرار می‌شود.»
جامعه شناسان می گویند سه عنصر اساسی رفتار، آسیب و جنسیت در انواع خشونت علیه زنان مشاهده می‌شود. بنا بر این عقیده، جنس مسلط در خشونت‌ها غالباً مرد است در برخی مواقع زن علاوه بر تحمل خشونت از سوی همسر از طرف پدر، برادر و حتی فرزندان پسر نیز مورد خشونت قرار می‌گیرد. اما آنگونه که محسن مالجو می‌گوید تحقیقات نشان داده که مردانی که اقدام به خشونت می‌کنند، خود در کودکی قربانی خشونت بوده‌اند:
«من در پژوهش خودم متوجه شدم که بعضی از پدرانی که به دختر خود تجاوز می‌کردند در گذشته‌های نه چندان دور خودشان قربانی آزار جنسی بودند. توسط افراد مختلف مثل پدربزرگشان یا صاحب کارشان یا هر کس دیگری. از طرف دیگر خشونت یاد گرفته می‌شود. یک کسی که در خانواده خشونت را علیه خودش یا مادرش تجربه می‌کند این را یاد می‌گیرد و در آینده خودش خشونت را بازتولید می‌کند.»