از سطح سیاره سرخ مریخ تا ژرف‌ترین نقطه تاریک کره زمین، و از جنگل‌های گینه نو تا آزمایشگاه چاپ سه‌بُعدی اعضای بدن در آمریکا، در سال گذشته میلادی دستاوردهای جدیدی را در عرصه دانش و فناوری شاهد بودیم، سالی که شاید ظهور فناوری‌ها و کشف‌های جدید در آن تصویری زودهنگام از آینده‌ای را در برابر چشم ما قرار داد که آن قدر‌ها هم دور نیست.
رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی با مروری بر مهم‌ترین دستاوردهای بشریت در عرصه علم و فناوری، فهرستی از آنها تهیه کرده است:
کنجکاوی بشریت بر سطح مریخ
بیش از هشت ماه زمانی بود که مریخ‌پیمای ۹۰۷ کیلوگرمی «کنجکاوی» باید طی می‌کرد تا در نهایت در ماه اوت سال گذشته بر سطح سیاره مریخ بنشیند. فرود تاریخی این مریخ‌پیمای متعلق به سازمان ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده آمریکا، ناسا، یکی از پیچیده‌ترین عملیات فضایی بشر تاکنون بوده است. مریخ‌پیمای کنجکاوی، یا همان کیوریاستی، که با مصرف سوخت پلوتونیوم کار می‌کرد، حامل یک آزمایشگاه تمام‌عیار از جدید‌ترین ابزار برای آزمایش سطح مریخ بود. این آزمایشگاه سیار با هدف جست‌و‌جوی نشانه‌های احتمالی بسیار کهن وجود حیات در سیاره سرخ، سوار بر شش چرخ روی مریخ حرکت کرد و دست پر نیز برگشت. نتیجه آزمایش نمونه خاک برداشته شده توسط مریخ‌پیمای کنجکاوی این گمانه را اثبات کرد که زمانی آب، از ملزومات اصلی برای شکل‌گیری حیات، بر روی مریخ جریان داشته است.
بافت جهان هستی
اما در سال ۲۰۱۲ آرام گرفتن مریخ‌پیمای کنجکاوی و یافته‌های بااهمیت آن تا حدودی در سایه کشف دیگری قرار گرفت، زمانی که گروهی فیزیکدان شاغل در سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای (سرن) در میان موج هیجان جهانیان از مشاهده تجربی احتمالی ذره رازآمیز «بوزون هیگز» خبر دادند. بوزون هیگز معروف به «ذره خدا» پیشتر تنها در حد یک نظریه علمی مطرح شده بود که از نحوه جرم‌دار شدن ماده پرده برمی‌دارد.
در لحظه‌ای تاریخی، جو اینکاندلا، از دانشمندان «سرن» واقع در کشور سوئیس، که به دنبال ذره خدا گشته است در ماه ژوئیه به نمایندگان مطبوعات گفت که او و همکارانش موفق شده‌اند «به بافت جهان هستی دست یابند». کشف بوزون هیگز یکی از بزرگ‌ترین یافته‌های علم فیزیک در قرن گذشته شناخته شده است.
از دیگر لحظات داغ سال ۲۰۱۲ رسیدن به بالا‌ترین دمای تولید بشر بود که پژوهشگران آزمایشگاه ملی بروکهاون آمریکا توانستند برای تنها کسری از ثانیه آن را حفظ کنند. این دما که چهار تریلیون درجه سلسیوس اعلام شده است ۲۵۰ هزار برابر داغ‌تر از مرکز خورشید بوده و از تصادم یون‌های طلا در جریان آزمایش مهبانگ (بیگ بنگ) ایجاد شد.
شیرجه عمیق
علاوه بر کشف‌های آزمایشگاهی سال کهنه، در سال ۲۰۱۲ دانشمندان همچنین موفق شدند کوچک‌‌ترین مُهره‌دار جهان را در اعماق جنگل‌های گینه نو بیابند. این جانور که گونه‌ای قورباغه است تنها ۷/۷ میلی‌متر طول دارد و از جهت ابعاد به اندازه یک مگس معمولی است.
در همین حال جیمز کامرون، کارگردان فیلم سینمایی تایتانیک، با سفر به اعماق گودال ماریان از ژرف‌ترین نقطه کره زمین در ۱۱ کیلومتری زیر اقیانوس آرام بازدید کرد. در جریان سفر اکتشافی کامرون چندین گونه جاندار جدید نیز یافت شد. تیم مهندسی که در این پروژه با کامرون همکاری کرد برای همین هدف یک زیردریایی منحصر به فرد و فوق پیشرفته طراحی کرد. قرار است جیمز کامرون از سفر خود به گودال ماریان یک فیلم سه‌بعدی نیز تهیه کند.
جز جیمز کامرون، فلیکس بومگارتنر اتریشی نیز سال ۲۰۱۲ را برای شیرجه انتخاب کرد، با این تفاوت که پرش او از جو زمین انجام شد و برخلاف حرکت نه چندان آرام زیردریایی کارگردان تایتانیک، آن چنان سرعتی داشت که دیوار صوتی را شکست. بومگارتنر ۴۳ ساله در کُل چهار دقیقه و بیست ثانیه در راه رسیدن به سطح زمین بود و نخستین انسانی به شمار می‌رود که بدون استفاده از جت مافوق صوت یا هر نوع سفینه با سرعتی فرا‌تر از سرعت صدا حرکت کرد.
از آن سو، در عرصه علم پزشکی نیز در سال ۲۰۱۲ دانشمندان بریتانیایی نتایج بزرگ‌ترین پژوهش ژنتیکی درباره سرطان سینه را منتشر کردند. بر این اساس، سرطان سینه که پیش از این گمان می‌شد تنها شامل یک نوع بیماری می‌شود، در واقع در۱۰ نوع متفاوت بروز می‌کند. پیش‌بینی می‌شود که یافته‌های این پژوهش به درمان‌های مؤثر‌تر و در نهایت آمار برزیستی بهتری در میان مبتلایان منجر شود.
کشت مصنوعی اندام‌های بدن انسان
در سالی که گذشت پیشرفت جالب توجهی را در زمینه کشت آزمایشگاهی اندام‌های بدن انسان نیز شاهد بودیم. بر پایه یک تحقیق جدید که تابستان سال گذشته منتشر شد، دانشمندان یک گام به ساخت کَبد مصنوعی نزدیک‌تر شده‌اند. پژوهشگران آمریکایی از طریق ساخت قالب عضو یاد شده از جنس قند محیط مناسبی را برای رشد رگ‌های خونی خلق کردند. اما آن چه به این دستاورد پزشکی اهمیتی دوچندان می‌دهد، ترکیب علم و فناوری بود که طی آن برای ساخت قالب اندام انسان از نوعی چاپگر سه‌بعدی استفاده شد و در جدید‌ترین اقدام گروه یاد شده موفق شدند یک فک پیوندی را از طریق چاپگر سه‌بعدی به طور کامل «چاپ کنند».
در خارج از دنیای طب هم، آن گونه که متخصصان عرصه فناوری می‌گویند، با رسیدن بهای چاپگرهای سه‌بعدی خانگی به سطح زیر دو هزار دلار، فناوری چاپ سه‌بعدی به زودی، بیش از پیش، در دسترس طیف بزرگ‌تری از مصرف‌کنندگان قرار خواهد گرفت و برای مثال خواهید توانست با ذخیره کردن الگوی یک شی‌ء سه‌بعدی از روی اینترنت آن را در خانه خود چاپ کنید.
از دیگر نشانه‌های تحول در زمینه فناوری در سال ۲۰۱۲، افزایش چشمگیر اقبال کاربران رایانه به خرید سیستم‌های موسوم به «تبلت» بود. در سالی که گذشت فروش این دسته رایانه‌ها روند رو به رشد خود را ادامه داد و پیش‌بینی می‌شود که در صورت پایدار ماندن این تغییر ذائقه در میان کاربران رایانه‌های شخصی در آینده شاهد پیشی گرفتن میزان فروش تبلت‌ها از رایانه‌های شخصی معمولی باشیم.
رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی با مروری بر مهم‌ترین دستاوردهای بشریت در عرصه علم و فناوری، فهرستی از آنها تهیه کرده است:
کنجکاوی بشریت بر سطح مریخ
بیش از هشت ماه زمانی بود که مریخ‌پیمای ۹۰۷ کیلوگرمی «کنجکاوی» باید طی می‌کرد تا در نهایت در ماه اوت سال گذشته بر سطح سیاره مریخ بنشیند. فرود تاریخی این مریخ‌پیمای متعلق به سازمان ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده آمریکا، ناسا، یکی از پیچیده‌ترین عملیات فضایی بشر تاکنون بوده است. مریخ‌پیمای کنجکاوی، یا همان کیوریاستی، که با مصرف سوخت پلوتونیوم کار می‌کرد، حامل یک آزمایشگاه تمام‌عیار از جدید‌ترین ابزار برای آزمایش سطح مریخ بود. این آزمایشگاه سیار با هدف جست‌و‌جوی نشانه‌های احتمالی بسیار کهن وجود حیات در سیاره سرخ، سوار بر شش چرخ روی مریخ حرکت کرد و دست پر نیز برگشت. نتیجه آزمایش نمونه خاک برداشته شده توسط مریخ‌پیمای کنجکاوی این گمانه را اثبات کرد که زمانی آب، از ملزومات اصلی برای شکل‌گیری حیات، بر روی مریخ جریان داشته است.
بافت جهان هستی
اما در سال ۲۰۱۲ آرام گرفتن مریخ‌پیمای کنجکاوی و یافته‌های بااهمیت آن تا حدودی در سایه کشف دیگری قرار گرفت، زمانی که گروهی فیزیکدان شاغل در سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای (سرن) در میان موج هیجان جهانیان از مشاهده تجربی احتمالی ذره رازآمیز «بوزون هیگز» خبر دادند. بوزون هیگز معروف به «ذره خدا» پیشتر تنها در حد یک نظریه علمی مطرح شده بود که از نحوه جرم‌دار شدن ماده پرده برمی‌دارد.
در لحظه‌ای تاریخی، جو اینکاندلا، از دانشمندان «سرن» واقع در کشور سوئیس، که به دنبال ذره خدا گشته است در ماه ژوئیه به نمایندگان مطبوعات گفت که او و همکارانش موفق شده‌اند «به بافت جهان هستی دست یابند». کشف بوزون هیگز یکی از بزرگ‌ترین یافته‌های علم فیزیک در قرن گذشته شناخته شده است.
از دیگر لحظات داغ سال ۲۰۱۲ رسیدن به بالا‌ترین دمای تولید بشر بود که پژوهشگران آزمایشگاه ملی بروکهاون آمریکا توانستند برای تنها کسری از ثانیه آن را حفظ کنند. این دما که چهار تریلیون درجه سلسیوس اعلام شده است ۲۵۰ هزار برابر داغ‌تر از مرکز خورشید بوده و از تصادم یون‌های طلا در جریان آزمایش مهبانگ (بیگ بنگ) ایجاد شد.
شیرجه عمیق
علاوه بر کشف‌های آزمایشگاهی سال کهنه، در سال ۲۰۱۲ دانشمندان همچنین موفق شدند کوچک‌‌ترین مُهره‌دار جهان را در اعماق جنگل‌های گینه نو بیابند. این جانور که گونه‌ای قورباغه است تنها ۷/۷ میلی‌متر طول دارد و از جهت ابعاد به اندازه یک مگس معمولی است.
در همین حال جیمز کامرون، کارگردان فیلم سینمایی تایتانیک، با سفر به اعماق گودال ماریان از ژرف‌ترین نقطه کره زمین در ۱۱ کیلومتری زیر اقیانوس آرام بازدید کرد. در جریان سفر اکتشافی کامرون چندین گونه جاندار جدید نیز یافت شد. تیم مهندسی که در این پروژه با کامرون همکاری کرد برای همین هدف یک زیردریایی منحصر به فرد و فوق پیشرفته طراحی کرد. قرار است جیمز کامرون از سفر خود به گودال ماریان یک فیلم سه‌بعدی نیز تهیه کند.
جز جیمز کامرون، فلیکس بومگارتنر اتریشی نیز سال ۲۰۱۲ را برای شیرجه انتخاب کرد، با این تفاوت که پرش او از جو زمین انجام شد و برخلاف حرکت نه چندان آرام زیردریایی کارگردان تایتانیک، آن چنان سرعتی داشت که دیوار صوتی را شکست. بومگارتنر ۴۳ ساله در کُل چهار دقیقه و بیست ثانیه در راه رسیدن به سطح زمین بود و نخستین انسانی به شمار می‌رود که بدون استفاده از جت مافوق صوت یا هر نوع سفینه با سرعتی فرا‌تر از سرعت صدا حرکت کرد.
از آن سو، در عرصه علم پزشکی نیز در سال ۲۰۱۲ دانشمندان بریتانیایی نتایج بزرگ‌ترین پژوهش ژنتیکی درباره سرطان سینه را منتشر کردند. بر این اساس، سرطان سینه که پیش از این گمان می‌شد تنها شامل یک نوع بیماری می‌شود، در واقع در۱۰ نوع متفاوت بروز می‌کند. پیش‌بینی می‌شود که یافته‌های این پژوهش به درمان‌های مؤثر‌تر و در نهایت آمار برزیستی بهتری در میان مبتلایان منجر شود.
کشت مصنوعی اندام‌های بدن انسان
در سالی که گذشت پیشرفت جالب توجهی را در زمینه کشت آزمایشگاهی اندام‌های بدن انسان نیز شاهد بودیم. بر پایه یک تحقیق جدید که تابستان سال گذشته منتشر شد، دانشمندان یک گام به ساخت کَبد مصنوعی نزدیک‌تر شده‌اند. پژوهشگران آمریکایی از طریق ساخت قالب عضو یاد شده از جنس قند محیط مناسبی را برای رشد رگ‌های خونی خلق کردند. اما آن چه به این دستاورد پزشکی اهمیتی دوچندان می‌دهد، ترکیب علم و فناوری بود که طی آن برای ساخت قالب اندام انسان از نوعی چاپگر سه‌بعدی استفاده شد و در جدید‌ترین اقدام گروه یاد شده موفق شدند یک فک پیوندی را از طریق چاپگر سه‌بعدی به طور کامل «چاپ کنند».
در خارج از دنیای طب هم، آن گونه که متخصصان عرصه فناوری می‌گویند، با رسیدن بهای چاپگرهای سه‌بعدی خانگی به سطح زیر دو هزار دلار، فناوری چاپ سه‌بعدی به زودی، بیش از پیش، در دسترس طیف بزرگ‌تری از مصرف‌کنندگان قرار خواهد گرفت و برای مثال خواهید توانست با ذخیره کردن الگوی یک شی‌ء سه‌بعدی از روی اینترنت آن را در خانه خود چاپ کنید.
از دیگر نشانه‌های تحول در زمینه فناوری در سال ۲۰۱۲، افزایش چشمگیر اقبال کاربران رایانه به خرید سیستم‌های موسوم به «تبلت» بود. در سالی که گذشت فروش این دسته رایانه‌ها روند رو به رشد خود را ادامه داد و پیش‌بینی می‌شود که در صورت پایدار ماندن این تغییر ذائقه در میان کاربران رایانه‌های شخصی در آینده شاهد پیشی گرفتن میزان فروش تبلت‌ها از رایانه‌های شخصی معمولی باشیم.