رادیوفردا روزهای یک‌شنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه سلسله برنامه‌هایی را با عنوان «مروری بر تاریخ سی‌ساله جمهوری اسلامی ایران» ارائه می‌کند . جدیدترین قسمت از این برنامه اختصاص دارد به بررسی مرگ مشکوک آیت‌الله لاهوتی در زندان اوین.
ششم آبان‌ماه ۱۳۶۰ مصادف است با سال مرگ مشکوک آیت‌الله حسن لاهوتی اشکوری در زندان اوین.
آیت‌الله لاهوتی که از روحانیون سرشناس جمهوری اسلامی بود به فرمان اسدالله لاجوردی، دادستان وقت انقلاب اسلامی، بازداشت و کمتر از چند ساعت بعد در زندان به طور مشکوکی درگذشت. (۱)
روایت رسمی جمهوری اسلامی از درگذشت آیت‌الله لاهوتی سکته قلبی اعلام شده است(۲)، ولی دو سال قبل و پس از گذشت ۲۵ سال از این واقعه، خانواده لاهوتی از جمله حمید، فرزند وی، و نیز فائزه و فاطمه هاشمی، عروس‌های وی، در مصاحبه با هفته‌نامه شهروند امروز اعلام کردند که پزشکی قانونی در معده آیت‌الله لاهوتی اثر سم استریکنین به دست آورده و این نشان می‌دهد که آیت‌الله لاهوتی در زندان به مرگ طبیعی نمرده است. (۳)
آیت‌الله حسن لاهوتی اشکوری که از زندانیان سیاسی برجسته در دوران حکومت پهلوی بود، از کسانی بود که هنگام مارکسیست شدن اعضای سازمان مجاهدین خلق در زندان‌های حکومت پهلوی، از این تصمیم آنها انتقاد کرد.
وی که در فاصله سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ در زندان بود پس از آزادی به پاریس رفت و در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ از همراهان آیت‌الله خمینی در پرواز معروف پاریس - تهران بود و عکس وی در کنار آیت‌الله خمینی بر روی پلکان هواپیما دیده می‌شود.
آیت‌الله لاهوتی پس از انقلاب به عنوان نماینده رشت به مجلس اول راه یافت. او قبل از نمایندگی مجلس، با حکم مستقیم آیت‌الله خمینی مدتی فرماندهی کمیته‌های انقلاب اسلامی و نیز فرماندهی سپاه پاسداران را نیز بر عهده داشت. (۴) او همچنین امام جمعه رشت بود.
پس از پیروزی انقلاب وی از جمله روحانیونی بود که به سازمان مجاهدین خلق، نهضت آزادی وابوالحسن بنی‌صدر نزدیک بود، و با حزب جمهوری اسلامی و رهبران روحانی آن نظیر آیت‌الله بهشتی و حجت‌الاسلام خامنه‌ای دارای اختلاف نظر بود. فائزه هاشمی رفسنجانی، عروس وی، بعدها اعلام کرد که آیت‌الله لاهوتی از انحصارطلبی‌های حزب جمهوری اسلامی ناراضی بوده است.
به همین دلیل آیت‌الله لاهوتی در انتخابات ریاست جمهوری در بهمن سال ۱۳۵۸ در حالی که حزب جمهوری اسلامی از نامزدی حسن حبیبی حمایت می‌کرد به حمایت از ابوالحسن بنی‌صدر پرداخت، امری که باعث حمله طرفداران حزب جمهوری به سخنرانی آیت‌الله لاهوتی در کوچصفهان گیلان شد. (۵)
دو سال بعد در سال ۱۳۶۰ نیزهنگامی که آیت‌الله لاهوتی با اکثریت مجلس برای برکناری ابوالحسن بنی‌صدر همراه نشد، رابطه وی با جریان حاکم سردتر و تیره‌تر شد. (۶)
آیت‌الله لاهوتی سپس به سخنرانی‌های انتقادی روی آورد و طرفداران جریان حاکم نیز به سخنرانی‌های وی حمله کرده و رسانه‌های طرفدار حکومت نیز به انتقاد از او روی آوردند.
سرانجام در آبان‌ماه ۱۳۶۰ که درگیری‌های خیابانی بین نیروهای حکومت و سازمان مجاهدین خلق اوج گرفت، آیت‌الله لاهوتی همراه با افرادی چون مهدی بازرگان به نحوه برخورد حکومت با اعضای سازمان مجاهدین اعتراض کرد. اما حکومت وحید لاهوتی، پسر وی، را در چهارم آبان بازداشت کرد و در بعدازظهر ششم آبان نیز نیروهای دادستانی به منزل آیت‌الله لاهوتی یورش برده و خود وی را بازداشت کردند (۷) و کمتر از ۲۴ ساعت بعد جنازه وی را از اوین بیرون آوردند.
حتی در روز تشییع جنازه نیز مسئولان نمی‌خواستند جنازه آیت‌الله لاهوتی را تحویل خانواده وی بدهند یا اجازه دهند که جنازه او تشییع شود كه موضوع با توصیه اکبر هاشمی رفسنجانی تا حدودی حل شد.
بعدها فاطمه هاشمی رفسنجانی، دختر اکبر هاشمی رفسنجانی و عروس آیت‌الله لاهوتی، اعلام کرد که هاشمی رفسنجانی به دختران و دامادهای خود یعنی سعید و حمید لاهوتی توصیه کرده است که برای حفظ مصالح نظام درباره نحوه مرگ پدرشان سکوت کنند. (۸)
توضیحات
۱- برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به خاطرات اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، خاطرات روز ششم آبان سال ۱۳۶۰.
۲- مصاحبه حمید لاهوتی، فرزند ارشد آیت‌الله لاهوتی با نشریه شهروند امروز شماره ۷۰
۳- مصاحبه فائزه هاشمی رفسنجانی، همسر حمید لاهوتی و عروس آیت‌الله لاهوتی با نشریه شهروند امروز شماره ۷۰
۴- خاطرات محمدرضا مهدوی کنی، چاپ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صفحه ۲۲۷
۵- حمله به سخنرانی آیت‌الله لاهوتی و سپس نامه احمد خمینی در دفاع از آیت‌الله لاهوتی و انتقاد وی از پدیده چماق‌داری در آن زمان باعث انتقاد متقابل علی‌اکبر ناطق نوری از احمد خمینی شد. برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به خاطرات علی‌اکبر ناطق نوری، چاپ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، جلد اول، ص ۲۱۶
۶- مصاحبه نگارنده با احمد صدر حاج سید جوادی، نماینده وقت مجلس اول درباره آیت‌الله لاهوتی
۷- خاطرات اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، خاطرات روز ششم آبان سال ۱۳۶۰
۸- مصاحبه فاطمه هاشمی رفسنجانی، همسر سعید لاهوتی و عروس آیت‌الله لاهوتی، با نشریه شهروند امروز شماره ۷۰
ششم آبان‌ماه ۱۳۶۰ مصادف است با سال مرگ مشکوک آیت‌الله حسن لاهوتی اشکوری در زندان اوین.
آیت‌الله لاهوتی که از روحانیون سرشناس جمهوری اسلامی بود به فرمان اسدالله لاجوردی، دادستان وقت انقلاب اسلامی، بازداشت و کمتر از چند ساعت بعد در زندان به طور مشکوکی درگذشت. (۱)
روایت رسمی جمهوری اسلامی از درگذشت آیت‌الله لاهوتی سکته قلبی اعلام شده است(۲)، ولی دو سال قبل و پس از گذشت ۲۵ سال از این واقعه، خانواده لاهوتی از جمله حمید، فرزند وی، و نیز فائزه و فاطمه هاشمی، عروس‌های وی، در مصاحبه با هفته‌نامه شهروند امروز اعلام کردند که پزشکی قانونی در معده آیت‌الله لاهوتی اثر سم استریکنین به دست آورده و این نشان می‌دهد که آیت‌الله لاهوتی در زندان به مرگ طبیعی نمرده است. (۳)
آیت‌الله حسن لاهوتی اشکوری که از زندانیان سیاسی برجسته در دوران حکومت پهلوی بود، از کسانی بود که هنگام مارکسیست شدن اعضای سازمان مجاهدین خلق در زندان‌های حکومت پهلوی، از این تصمیم آنها انتقاد کرد.
وی که در فاصله سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ در زندان بود پس از آزادی به پاریس رفت و در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ از همراهان آیت‌الله خمینی در پرواز معروف پاریس - تهران بود و عکس وی در کنار آیت‌الله خمینی بر روی پلکان هواپیما دیده می‌شود.
آیت‌الله لاهوتی پس از انقلاب به عنوان نماینده رشت به مجلس اول راه یافت. او قبل از نمایندگی مجلس، با حکم مستقیم آیت‌الله خمینی مدتی فرماندهی کمیته‌های انقلاب اسلامی و نیز فرماندهی سپاه پاسداران را نیز بر عهده داشت. (۴) او همچنین امام جمعه رشت بود.
پس از پیروزی انقلاب وی از جمله روحانیونی بود که به سازمان مجاهدین خلق، نهضت آزادی وابوالحسن بنی‌صدر نزدیک بود، و با حزب جمهوری اسلامی و رهبران روحانی آن نظیر آیت‌الله بهشتی و حجت‌الاسلام خامنه‌ای دارای اختلاف نظر بود. فائزه هاشمی رفسنجانی، عروس وی، بعدها اعلام کرد که آیت‌الله لاهوتی از انحصارطلبی‌های حزب جمهوری اسلامی ناراضی بوده است.
به همین دلیل آیت‌الله لاهوتی در انتخابات ریاست جمهوری در بهمن سال ۱۳۵۸ در حالی که حزب جمهوری اسلامی از نامزدی حسن حبیبی حمایت می‌کرد به حمایت از ابوالحسن بنی‌صدر پرداخت، امری که باعث حمله طرفداران حزب جمهوری به سخنرانی آیت‌الله لاهوتی در کوچصفهان گیلان شد. (۵)
دو سال بعد در سال ۱۳۶۰ نیزهنگامی که آیت‌الله لاهوتی با اکثریت مجلس برای برکناری ابوالحسن بنی‌صدر همراه نشد، رابطه وی با جریان حاکم سردتر و تیره‌تر شد. (۶)
آیت‌الله لاهوتی سپس به سخنرانی‌های انتقادی روی آورد و طرفداران جریان حاکم نیز به سخنرانی‌های وی حمله کرده و رسانه‌های طرفدار حکومت نیز به انتقاد از او روی آوردند.
سرانجام در آبان‌ماه ۱۳۶۰ که درگیری‌های خیابانی بین نیروهای حکومت و سازمان مجاهدین خلق اوج گرفت، آیت‌الله لاهوتی همراه با افرادی چون مهدی بازرگان به نحوه برخورد حکومت با اعضای سازمان مجاهدین اعتراض کرد. اما حکومت وحید لاهوتی، پسر وی، را در چهارم آبان بازداشت کرد و در بعدازظهر ششم آبان نیز نیروهای دادستانی به منزل آیت‌الله لاهوتی یورش برده و خود وی را بازداشت کردند (۷) و کمتر از ۲۴ ساعت بعد جنازه وی را از اوین بیرون آوردند.
حتی در روز تشییع جنازه نیز مسئولان نمی‌خواستند جنازه آیت‌الله لاهوتی را تحویل خانواده وی بدهند یا اجازه دهند که جنازه او تشییع شود كه موضوع با توصیه اکبر هاشمی رفسنجانی تا حدودی حل شد.
بعدها فاطمه هاشمی رفسنجانی، دختر اکبر هاشمی رفسنجانی و عروس آیت‌الله لاهوتی، اعلام کرد که هاشمی رفسنجانی به دختران و دامادهای خود یعنی سعید و حمید لاهوتی توصیه کرده است که برای حفظ مصالح نظام درباره نحوه مرگ پدرشان سکوت کنند. (۸)
توضیحات
۱- برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به خاطرات اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، خاطرات روز ششم آبان سال ۱۳۶۰.
۲- مصاحبه حمید لاهوتی، فرزند ارشد آیت‌الله لاهوتی با نشریه شهروند امروز شماره ۷۰
۳- مصاحبه فائزه هاشمی رفسنجانی، همسر حمید لاهوتی و عروس آیت‌الله لاهوتی با نشریه شهروند امروز شماره ۷۰
۴- خاطرات محمدرضا مهدوی کنی، چاپ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، صفحه ۲۲۷
۵- حمله به سخنرانی آیت‌الله لاهوتی و سپس نامه احمد خمینی در دفاع از آیت‌الله لاهوتی و انتقاد وی از پدیده چماق‌داری در آن زمان باعث انتقاد متقابل علی‌اکبر ناطق نوری از احمد خمینی شد. برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به خاطرات علی‌اکبر ناطق نوری، چاپ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، جلد اول، ص ۲۱۶
۶- مصاحبه نگارنده با احمد صدر حاج سید جوادی، نماینده وقت مجلس اول درباره آیت‌الله لاهوتی
۷- خاطرات اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، خاطرات روز ششم آبان سال ۱۳۶۰
۸- مصاحبه فاطمه هاشمی رفسنجانی، همسر سعید لاهوتی و عروس آیت‌الله لاهوتی، با نشریه شهروند امروز شماره ۷۰