پاکستان، میانجی اختلاف گازی ایران و ترکیه

جواد اوجی، معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران، روز سه‌شنبه در واکنش به گفته‌های وزیر انرژی ترکیه با بیان این که قرارداد صادرات ده میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه در سال ۱۹۹۶ از بهترین قراردادهای صادرات گاز کشور به شمار می‌رود عنوان کرد که طبق این قرارداد هر چند سال یک بار باید قیمت گاز مشخص شود و در شرایطی که دو کشور به توافق نرسند، باید یک داور در این باره تصمیم بگیرد.

در پی امتناع ایران از کاهش قیمت گاز صادراتی به ترکیه، تانیر ییلدیز، وزیر انرژی این کشور، روز دوشنبه اعلام کرده بود که «انتظار می‌رود برای حصول نتیجه، متوسل به میانجی بین‌المللی برای داوری بر سر اختلاف قیمت گاز وارداتی از ایران شویم».

به گزارش سی‌ان‌ان ترک، تانیر ییلدیز، وزیر انرژی ترکیه، روز دوشنبه اعلام کرده بود که این کشور از ایران خواسته است تا قیمت صادارت گاز به ترکیه را کاهش دهد، اما «ایران زیر بار نرفته است».

به گفته معاون وزیر نفت ایران، کشورهای صادرکننده گاز به دنبال افزایش قیمت گاز هستند، چرا که قیمت گاز باید با قیمت نفت برابری کند، در حالی که اکنون از نظر ارزش حرارتی ۶۵ درصد قیمت نفت است.

وی با اشاره به این که ترکیه خواستار کاهش قیمت گاز وارداتی از ایران است، از برگزاری جلساتی در این خصوص بین طرفین در دو کشور خبر داد.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، آقای اوجی داور این قرارداد را کشور پاکستان اعلام کرد و گفت: با روند افزایش تقاضای گاز در جهان و همچنین تصمیمات مجمع کشورهای صادرکننده گاز در خصوص افزایش قیمت گاز، امیدواریم افزایش قیمت گاز صورت گیرد.

ییلدیز و اوجی هیچ یک قیمت دقیق گاز وارداتی ترکیه از ایران را اعلام نکرده‌اند، اما وزیر انرژی ترکیه گفته است که قیمت گاز «بسیار بالا» است.

ایران هم‌اکنون روزانه ۲۴ میلیون متر مکعب گاز به ترکیه صادر می‌کند. طبق گزارش شرکت دولتی گاز ترکیه، بوتاش، واردات این کشور در سال ۲۰۱۱ به میزان ۳۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون متر مکعب بوده است که ۸ میلیارد آن از ایران، ۲ میلیارد از آذربایجان، مقدار اندکی گاز مایع از نیجریه و الجزایر و مابقی از روسیه تامین شده است.

آقای ییلدیز گفته است که مذاکره با ایران در مورد گاز وارداتی و درخواست تخفیف ترکیه از مقامات تهران هنوز هم ادامه دارد، اما ایران زیر بار کاهش قیمت گاز نمی‌رود. «به نظر می‌رسد میانجی بین‌المللی برای داوری میان ایران و ترکیه غیر قابل اجتناب باشد.»

وزیر انرژی ترکیه گفته است که مباحثه بر سر قیمت گاز ایران ربطی به فشارهای فزاینده بین‌المللی علیه برنامه هسته‌ای ایران، خصوصا توافق اصولی اروپا برای تحریم نفت ایران ندارد.

با این همه به گزارش خبرگزاری رویترز، یک مقام وزارت انرژی ترکیه در اوایل ماه ژانویه اعلام داشت که این کشور به دنبال راهی است که بتواند آمریکا را قانع کند از تحریم شرکت «تورپاس» ترکیه به خاطر واردات نفت از ایران و معامله با بانک مرکزی این کشور چشم‌پوشی کند.

پاکستان خود خواهان کاهش قیمت گاز ایران

حواله کردن میانجیگری درخواست کاهش قیمت صادراتی گاز ایران به کشور پاکستان در حالی انجام می‌شود که اسلام‌آباد خود از ایران درخواست کرده است برای عملیاتی شدن خط لوله گازی ایران-پاکستان موسوم به خط لوله صلح قیمت گاز صادراتی به پاکستان را پایین بیاورد.

اخیرا پایگاه خبری پاکستان، تریبون، گزارش داد که عاصم حسین، وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان، اعلام کرده است که این کشور خواستار کاهش ۱۰ درصدی قیمت صادراتی گاز ایران به این کشور است.

وزیر نفت پاکستان گفته است که این کشور در سال ۲۰۱۳ و یک سال قبل از اجرایی شدن پروژه خط لوله گاز ایران – پاکستان در دسامبر ۲۰۱۴، در مورد قیمت گاز وارداتی از ایران تحت این پروژه مجددا مذاکره خواهد کرد.

هم‌اکنون ترانزیت گاز ترکمنستان از طریق خط لوله موسوم به «تاپی» (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، هند) رقیب اصلی پروژه «صلح» است. قرار است سران کشورهای هند و پاکستان ۲۴ ژانویه، هفته آینده، دوباره درباره موضوع پروژه تاپی در دهلی نو مذاکره کنند.

عاصم حسین با تشریح قیمت گازی که قرار است از ترکمنستان وارد شود گفت: دو سال قبل قیمت واردات روزانه ۷۵۰ میلیون فوت مکعب گاز ایران ۷۸ درصد قیمت نفت نهایی شد. ترکمنستان نیز همچنین قیمت گاز صادراتی خود را در مرز ۵۰ درصد قیمت نفت برنت پیشنهاد کرده است.