موسيقی «لاله زاری» يا «ساز و ضربی» را که از آن با عنوان موسيقی «کوچه و بازار» نام برده می شود شايد بتوان شکل توسعه يافته موسيقی روحوضی دانست.
اين موسيقی در سال های پيش از انقلاب در ميان عوام جامعه جايگاه ويژه ای داشت و گمان آن می رفت که با وقوع اقلاب اسلامی در ايران بساط اين نوع موسيقی بر چيده شود، اما اين موسيقی و بازماندگان ان همچنان به کار خود ادامه می دهند و جوانانی نيز در اين سال ها به خيل اين خوانندگان افزوده شده اند.
در برنامه «نگاه تازه» اين هفته به سراغ موسيقی «کوچه - بازاری» رفته ايم. هوشنگ شهابی استاد تاريخ دانشگاه بوستون که در اين باره تحقيقاتی انجام داده معتقد است که در جامعه سنتی ايران، آن نوع موسيقی که امروز به آن موسيقی «مطربی» می گويند و آن نوع موسيقی که امروز به نام موسيقی «سنتی» شناخته می شود، دو سبک جدا از هم نبوده اند و سنت موسيقی، سنت واحدی بود که هر طيف از جامعه احتياجات خود را در آن جستجو می کرد.
موسيقی «کوچه - بازاری» همواره با انتقاد های فراوانی روبه رو بوده است. برخی اين موسيقی را موسيقی کلاه مخملی ها می دانند و از اين رو آن را به رواج ابتذال متهم می کنند.
در اين برنامه علی نظری از پيشگامان موسيقی «کوچه - بازاری» به اين انتقاد ها پاسخ می دهد.
آقای نظری می گويد نام اين موسيقی در واقع موسيقی «مردمی» است.
او در پاسخ به منتقدان اين سبک می پرسد: «آيا موسيقی مبتذل داريم؟» و سپس پاسخ می دهد: «حسن شماعی زاده می گويد: موسيقی مبتذل نداريم اما شعر مبتذل داريم چون بيان می کند.»
همچنين مهدی ذکايی سردبير مجله «جوانان» (چاپ لس آنجلس) به بيان مواجهه رسانه های ديداری و شنيداری آن روزگار با خوانندگان کوچه وبازار می پردازد.
همزمان، سعيد دبيری ترانه سرايی که در روزگار جوانی ترانه «دوستت دارم می دونی» را برای سوسن از خوانندگان مشهور «کوچه - بازاری» سروده معتقد است اين موسيقی به شدت تحت تاثير موسيقی عربی قرار دارد.
او سپس به بررسی نقاط قوت و ضعف اين موسيقی می پردازد.
آقای دبيری می گويد که اين موسيقی هيچ چيزی از خودش ندارد و می افزايد :«فرم موسيقی سازوضربی همان چند تا ساز همان حالت ها و همان بينگ و بانگوهای عربی وويلن های عربی را حفظ کرده و اين موسيقی حتی ذره ای هم متحول نشده است.»
برای شنيدن مشروح برنامه «نگاه تازه» اين هفته، فايل صوتی برنامه را در بالای صفحه سمت چپ باز کنيد.
شماره تلفن تماس برنامه نگاه تازه ۰۰۴۲۰۲۲۱۱۲۴۱۱۴
ايميل برنامه نگاه تازه: javanan@radiofarda.com