حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران روز شنبه در ششمین اجلاس مجمع عمومی مجمع جهانی اهل‌بیت در تهران گفت برخلاف آنها که امروز می‌خواهند در منطقه تفرقه بیندازند، ما هلال شیعی نداریم بلکه قمر و بدر اسلام داریم.
آقای روحانی همچنین بر یکپارچگی و اتحاد همه مسلمانان علیه آنچه کفر و نفاق می‌نامید تاکید کرد.
هلال شیعی اصطلاحی است که نخستین بار توسط ملک عبدالله، پادشاه اردن به‌کار رفت. این اصطلاح به شیعیانی که در گسترده سرزمین‌های عراق، لبنان، سوریه، ایران و بحرین زندگی می‌کنند گفته می‌شود.
حسن فرشتیان، دین‌پژوه: «بزرگ کردن هلال شیعی به‌گونه‌ای از جانب کسانی بوده که قصد شیعه‌ستیزی یا شیعه‌هراسی داشتند. از آن طرف در دهه‌های قبل هم ایران خود وسوسه شده بود. ایران گمان می‌کرد می‌تواند چنین قدرتی را در منطقه ایجاد کند.»
حسن فرشتیان، دین‌پژوه ساکن پاریس در گفت‌وگو با رادیوفردا می‌گوید اتحاد شیعیان یا آنچه به هلال شیعی معروف است در عمل اتفاق افتاده است و می‌افزاید:« این منطقه‌ای که اکثر شیعیان در آن زندگی می‌کنند، به‌گونه‌ای هم‌پیمان هستند. اما بزرگ کردن هلال شیعی به‌گونه‌ای از جانب کسانی بوده که قصد شیعه‌ستیزی یا شیعه‌هراسی داشتند. از آن طرف در دهه‌های قبل هم ایران خود وسوسه شده بود. ایران گمان می‌کرد می‌تواند چنین قدرتی را در منطقه ایجاد کند. الان هم عملا ایران در این مناطق حرف اول را می‌زند. اما حرف‌هایی که آقای روحانی می‌زند که باید به‌دنبال وحدت اسلامی باشیم بسیار منطقی است و برای ایجاد ثبات در منطقه درست است اما فاصله حرف تا عمل چقدر باشد بحث دیگری است. آقای روحانی درحال جلوگیری از فتنه‌ای که می‌تواند در سال‌های آینده شعله‌ور شود و فکر می‌کنم این حرف خوب است اگر به مرحله عمل برسد.»
Your browser doesn’t support HTML5
روحانی از رد هلال شیعی تا گفتمان در منطقه؛ گفت‌وگوی فرین عاصمی با حسن فرشتیان و حسین علیزاده
در اردیبهشت‌ماه جاری رسانه‌های داخلی ایران نقل کردند که محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه درباره تشکیل هلال شیعی سخن گفته اما روابط عمومی سپاه فورا این مساله را تکذیب کرد و طرح این اصطلاح را سناریوی شکست‌خورده اسراییل و آمریکا علیه ایران دانست.
محمدعلی جعفری در اردیبهشت‌ماه در کنگره سه‌هزار شهید استان سمنان بر شکل‌گیری هلال شیعی تاکید و از اتحاد شیعی‌محور بین کشورهای ایران، عراق، یمن، بحرین، لبنان و سوریه دفاع کرد.
حقوق اقلیت سنی
حسن روحانی رییس‌جمهوری ایران روز شنبه همچنین با اشاره به خشونت‌های منطقه هشدار داد که نباید اجازه داد اسلام را منشا خشونت نشان دهند چون اسلام جز ضرورت از شمشیر استفاده نمی‌کند. آقای روحانی سپس به حقوق اقلیت‌های سنی در ایران اشاره کرد و گفت در ایران حقوق اقلیت‌ها حفظش می‌شود و برادری در میان شیعه و سنی برقرار است.
پیشتر وبسایت سنی‌آنلاین خبر داده بود که یک نمازخانه اهل سنت در منطقه پونک تهران روز هفتم مردادماه توسط نیروهای شهرداری و با پشتیبانی نیروهای انتظامی و نظامی تخریب شده است. تخریب این نمازخانه سنی‌ها واکنش گروه‌ها و شخصیت‌های مختلف سنی و همچنین مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را به‌دنبال داشت.
حسن فرشتیان، دین‌پژوه در پاسخ به این سوال که با توجه به گفته‌های حسن روحانی درباره حفظ حقوق اقلیت‌ها آیا می‌توان گفت تخریب نمازخانه سنی‌ها در تهران کار گروه‌های مخالف دولت باشد، می‌گوید:« قاعدتا خارج از قدرت دولت مرکزی نیستند. این کار را نمی‌توان به گروه انصار حزب‌الله یا گروه‌های موتورسوار که در بیشتر موارد بعنوان نیروهای خودسر نسبت داد. در این مورد مشخصا دولت موظف به حمایت از حقوق اقلیت‌هاست و اگر اتفاقی می‌افتد دولت در آن نقش دارد و اگر نقش نداشته باشد باید جلوی آن را بگیرد. آقای روحانی حرف بسیار خوبی می‌زند و می‌گوید در ایران اهل سنت با ما برادرند. ولی ما شیعیان بعنوان برادر بزرگ حق ایران برادران کوچک را در این سال‌ها رعایت نکردیم و الان هم رعایت نمی‌کنیم.»
حسن فرشتیان:«دولت آقای روحانی در زمینه حقوق اقلیت‌ها کوتاهی کرده»
حسن فرشتیان همچنین می‌گوید:« من فکر می‌کنم که دولت آقای روحانی در زمینه حقوق اقلیت‌ها کوتاهی کرده. بخشی از این کوتاهی بدلایل مسایل امنیتی و سیاسی است و بخش‌هایی از امنیتی‌ها در دولت آقای روحانی طبیعتا در این زمینه یا دست داشته‌اند یا سکوت کرده‌اند. ولی ما نمی‌توانیم نقش دولت را در این مساله نادیده بگیریم. دولت مقصر اصلی است و بخشی از آن ناشی از آن است که آقای روحانی در آینده سیاسی که برای خود متصور است، تمایل دارد بخش‌های سنتی حوزه را هم با خود همدل کند. اجحافی که در حق اهل تسنن می‌شود، فقط به نیروهای امنیتی و سیاسی مربوط نمی‌شود. بخشی از آن اجحاف، ناشی از نگاه سنتی‌ها و روحانیون سنتی حوزه است که تعدادی از آنها چنین خواسته‌ای را از دولت دارند که اجازه فعالیت به اهل تسنن داده نشود. »
گفتمان در منطقه
حسن روحانی رییس‌جمهوری ایران همچنین گفت دولت ایران در سطح جهانی اعلام می‌کند که قدرتش در سایه منطق آن است. او گفت قدرت ایران در سایه توان مذاکره و گفتمان جدید آن است و در زور بازو و اسلحه نیست. رییس‌جمهوری ایران همچنین اطمینان خاطر داد که قدرت علمی، معنوی و سیاسی ایران علیه هیچ‌یک از کشورهای مسلمان منطقه و همسایه نبوده و نخواهد بود.
روز جمعه هم حسین امیرعبدالهیان، معاون وزارت‌خارجه ایران از برگزاری نشست جامعی میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس برای گفت‌وگو درباره مسایل منطقه‌ای خبر داد.
حسین علیزاده، دیپلمات مستعفی:«اظهارات آقای روحانی ناظر بر این مساله است که می‌خواهد اطمینان بدهد که دعوا، دعوای شیعه و سنی نیست.»
حسین علیزاده، دیپلمات پیشین و تحلیلگر سیاسی در گفت‌وگو با رادیوفردا می‌گوید مساله بحران سوریه یکی از مسایلی است که دولت حسن روحانی در سیاست خارجی با آن دست و پنجه نرم می‌کند:« روشن بود که آقای روحانی بعد از مساله پرونده هسته‌ای به سراغ سوریه خواهد رفت تا بحران در این کشور را حل و فصل کند تا آنجایی که الان پیشنهاد اجلاس گروه هفت یعنی ایران و شش کشور حاشیه خلیج‌فارس توسط ایران داده شده. قرار است این اجلاس تا ماه شهریور برگزار شود.»
آقای علیزاده می‌گوید گفته‌های رییس‌جمهوری ایران علامتی است مبنی بر اینکه این جنگ نیابتی که در خاورمیانه صورت می‌گیرد به‌گونه‌ای برطرف شود و می‌افزاید:«اظهارات آقای روحانی ناظر بر این مساله است که می‌خواهد اطمینان بدهد که دعوا، دعوای شیعه و سنی نیست. بحث هلال شیعی ترسیم مخاطراتی است که از طرف بعضی از کشورهای عربی به تهران اتهام زده می‌شود که ایران به‌دنبال توسعه طلبی شیعی است و از طریق آن دنبال گسترش سرزمین و بازسازی امپراطوری ایران است. اظهارات آقای روحانی بعد از پرونده هسته‌ای ناظر بر این است که این اتهامات را از ایران رفع کند و ظاهرا زمینه‌سازی برای مصالحه‌ای در پرونده پر آسیب سوریه است. »
روابط تهران و بعضی کشورهای منطقه مانند بحرین و عربستان در یکی از پرتنش‌ترین زمان‌های خود است. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران پیشتر در مقاله‌ای که در چند نشریه عربی منتشر شد خواستار تنش‌زدایی میان ایران و کشورهای خلیج‌فارس شده بود.