زلمای خلیلزاد، سفیر سابق آمریکا در بغداد میگوید که دولت جرج بوش در سال ۲۰۰۶ به طور غیرمستقیم با قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس برای برکناری ابراهیم جعفری، نخستوزیر وقت عراق همکاری کرده است.
به گزارش وال استریت جورنال، مقامات آمریکایی عقیده داشتند که آقای جعفری توانایی مهار تنشهای شدید فرقهای در عراق را ندارد.
آقای خلیلزادمیگوید «سیاستمداران عراقی به وی اطلاع دادند که تهران همین نظر را در مورد نخستوزیر وقت عراق دارد و فرمانده سپاه قدس را به عراق اعزام داشته تا آقای جعفری را برای برکناری تحت فشار قرار دهد».
آقای خلیلزاد میگوید «در آوریل ۲۰۰۶ وی به نیروهای آمریکایی و عراقی دستور داده تا قاسم سلیمانی به تواند وارد منظقه سبز تحت کنترل آمریکایی شود و پیام را به آقای جعفری برساند. نوری مالکی پس از مدتی در همان سال ۲۰۰۶ جایگزین جعفری شد».
خلیلزاد اضافه میکند، «قاسم سلیمانی فکر میکرد ما نمیدانیم که وی به بغداد آمده است».
آقای جعفری در حال حاضر وزیر خارجه عراق است و برخی از سیاستمدارن عراقی معتقدند که وی میتواند دوباره به مقام نخستوزیری دست یابد.
سفیر پیشین آمریکا در عراق، افغانستان و سازمان ملل همچنین میگوید پیش از حمله به عراق در سال ۲۰۰۳، با محمدجواد ظریف، سفیر وقت ایران در سازمان ملل، دیدار و گفتوگوهای محرمانهای انجام شده است.
در گفتوگوها تضمین گرفته شده بود که به سوی هواپیماهای آمریکایی در صورت ورود اتفاقی به آسمان ایران شلیک نخواهد شد.
به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، زلمای خلیلزاد در کتاب تازه خود با عنوان «The Envoy» میگوید دیدارهایی که در ژنو با ظریف انجام شده بود، حتی پس از تصرف بغداد در آوریل سال ۲۰۰۳ نیز، ادامه داشته است.
او افزوده «ظریف موافقت کرد» و «ما در عین حال امیدوار بودیم، که ایران، شیعیان عراق را به مشارکت سازنده در ایحاد یک دولت جدید در عراق تشویق کند».
با این همه، روابط پرتلاطم دو کشور، همچنان دچار تنشهای تازهای شد. در ماه مه سال ۲۰۰۳ میلادی دولت بوش، پس از اتهام زدن به ایران در مورد پناه دادن به رهبران القاعده، «گفتوگوها را متوقف کردهاست».
این گفتوگوها در مه ۲۰۰۳، پس از بمبگذاری القاعده در عربستان سعودی متوقف شد. آمریکا معتقد بود که این عملیات توسط اعضای القاعده که در داخل ایران مخفی هستند هدایت شده و سپاه پاسداران پناه امنی به آنها داده است.
به نوشته وال استریت جورنال، سفیر سابق آمریکا در بغداد میگوید که قاسم سلیمانی مغز متفکر آموزش و تجهیز شبهنظامیان شیعه بوده که به نظامیان آمریکایی حمله میکردند.
خلیلزاد میگوید که جلال طالبانی، رئیسجمهور وقت عراق، به وی اطلاع داده که «فرمانده سپاه قدس گفته که خود خلیلزاد میتواند هدف حملات قرار بگیرد».
وی از قول طالبانی میگوید «قاسم سلیمانی به بغداد نمیآید چون میترسد دستگیر شود».
حسین علیزاده، دیپلمات سابق ایران، در مورد کتاب سفیر سابق آمریکا در بغداد مینویسد «مهمترین نکته همین که در عین مخالفتهای آیت الله خامنهای برای هرگونه مذاکراتی با آمریکا، مذاکرات طولانی و صد البته پنهانی بین ایران و آمریکا (شیطان بزرگ!) قبل و بعد از حمله آمریکا به صدام جریان داشت».
او میافزاید «این مدعا که این مذاکرات بدون اطلاع رهبر جمهوری اسلامی صورت گرفته باشد، قویاً مردود است چرا که به گفته خلیلزاد این مذاکرات با تهران برای آن آغاز شد که آمریکا تضمینهای کافی از پدافند هوایی ایران دریافت کند تا در صورت ورود جنگندههای آمریکایی به فضای ایران از شلیک به آن خودداری شود».
آقای علیزاده ادامه میدهد «به گفته خلیلزاد، جمهوری اسلامی این تضمین را به آمریکا داد. اعطای چنین تضمینی به آمریکا بدون موافقت آیتالله خامنهای، فرمانده کل نیروهای مسلح، نامتصور است».