سران هشت کشور بزرگ صنعتی جهان هنگام دیدار سال گذشته خود در هوکاییدو تویاکو در ژاپن، انتظار نداشتند که دیدار سال جاری آنها در آکیلای ایتالیا، تحت الشعاع مسائل ایران و افغانستان و امنیت منطقه قرار گیرد.
مباحث مطرح شده در کنفرانس سه روزه وزرای خارجه گروه ۸ در شهر ترییست، شمال شرقی ایتالیا، نشان داد که علیرغم ادامه نگرانی‌های عمده کشورهای صنعتی پیرامون مشکلات متعارفی آنها، مانند هماهنگی برای عبور از بحران اقتصادی و مقابله موثر با عوامل مخرب محیط زیست، مسائل مربوط به امنیت منطقه قادراند مورد توجه بیشتری قرار بگیرند.
کنفرانس وزرای خارجه هشت کشور بزرگ صنعتی که مقدمه ای است بر کنفرانس سران، ابتدا قرار بود مسائل مربوط به استقرار امنیت در افغانستان و پاکستان را مورد بررسی قرار داده و در کنار آن در جهت پیش بردن صلح خاورمیانه نیز به تمهیداتی بپردازد. در عوض، جنبش گسترده مردم ایران در اعتراض به نتایج انتخابات رئیس جمهوری و برخورد خشونت آمیز نیروهای امنیتی و دولتی با مردم برای خاموش کردن صدای اعتراض آنها، دنیا را در مقابل بحران تازه ای قرار داد.
در نتیجه رویدادهای داخلی بعد از انتخابات ایران که انعکاس فوق العاده در جهان یافت، ابتدا شرکت وزیر خارجه جمهوری اسلامی در کنفرانس وزرای خارجه گروه ۸ منتفی شد و پیامد آن، بجای ادامه تلاش برای توسعه همکاری با تهران در امور افغانستان و امنیت منطقه، نحوه مطلوب و مناسب «مقابله» جامعه جهانی با نظام سیاسی ایران فوریت بیشتری یافت.
در جریان کنفرانس سه روزه وزرای خارجه کشورهای گروه ۸ و در واکنش به رویدادهای ایران، علاوه بر وزرای خارجه فرانسه، ایتالیا، بریتانیا و آلمان که هریک جداگانه به اظهار نظرهای تند و انتقادی در قبال رفتار دولت ایران پرداختند، حتی سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نیز که در گذشته بیشتر متمایل به حمایت از دولت ایران دیده شده، مجبور شد «جدی ترین نگرانی‌های خود» را درقبال استفاده از زور و خشونت برای خاموش کردن اعتراض‌های گسترده مردم به نتایج انتخابات رییس جمهوری ایران منعکس سازد. اگرچه، لاوروف پس از ابراز نگرانی مستقل خود، تلاش کرد که بیانیه رسمی اجلاس وزرای خارجه گروه ۸ در این زمینه را متعادل سازد.
اینک در آستانه برگزاری کنفرانس سران گروه ۸ در آکیلا، مسائل ناشی از برگزاری انتخابات رییس جمهوری ایران و نتایج اعلام شده آن، که در داخل و خارج مورد تردید جدی قرار گرفته است، همچنین نحوه برگزاری انتخابات دیگری که قرار است در ۲۰ اوت آینده به منظور تعیین رئیس جمهور بعدی افغانستان برگزار شود، در ردیف مهمترین مسائل مورد بحث رهبران جهان قرار گرفته اند.
در ارتباط با ایران، گروه ۸ با پیشگامی آمریکا، همچنان مایل به گشوده نگاه داشتن مسیر‌های سیاسی به منظور حل مسئله فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی است. تا پیش از بروز بحران اخیر داخلی در ایران، به نظر می‌رسید اوباما مصمم است که به شرط انعطاف پذیری بیشتر تهران و به خصوص همکاری در زمینه برنامه‌های اتمی، در جهت عادی سازی روابط با جمهوری اسلامی گام بردارد.
پیامد اعلام نتایج انتخابات اخیر در ایران و تغییر سریع در سیاست داخلی آن کشور، اجرای سیاست «انجام مذاکرات بدون پیش شرط و بر اساس احترام متقابل با تهران» با هدف متوقف ساختن برنامه‌های اتمی آن کشور و متعاقبا، عادی سازی تدریجی روابط سیاسی با تهران را با مشکلات تازه ای روبرو کرده است.
اینک جامعه جهانی و گروه ۸ که بخش موثری از آن است، در تهران با دولتی روبرو است که انتظار می‌رود، رفتار‌های مشابه با نحوه برخورد با مخالفت‌های داخلی را در عرصه سیاست خارجی نیز تکرار کرده و در نتیجه انعطاف ناپذیرتر از گذشته ظاهر شود. از این لحاظ، تامل و همکاری با دولتی که سختگیرتر از گذشته خواهد شد، نه برای آمریکا، و یا گروه۸ و یا گروه ۵+۱ و یا شورای امنیت و جامعه اروپا آسانتر از گذشته نخواهد شد.
در کنار انعطاف ناپذیر تر شدن قابل انتظار دولت ایران در روابط خارجی، از این پس موضوع مشروعیت آن نیز بصورت یک مسئله جدی مطرح خواهد بود. نکته دیگری که بعنوان یک بازدارنده تازه در نحوه برخوردهای آینده جامعه جهانی با ایران مورد توجه قرا خواهد گرفت موضوع عدم ثبات و تردید در تداوم دولت کنونی تهران است.
تا قبل از برگزاری انتخابات اخیر در ایران، ثبات داخلی و تداوم نظام سیاسی کنونی ایران کمتر مورد تردید قرار گرفته بود ولی بدلیل غیر قابل پیش بینی بودن روند و نتایج تحولات آینده در سیاست داخلی ایران، این موضوع در اتخاذ سیاستهای آینده در قبال ایران مورد توجه بیشتری قرار خواهد گرفت.
به این ترتیب، کنفرانس سران گروه ۸ در رابطه با ایران، با مجموعه ای روبرو است که هنگام تدارک مقدمات برگزاری آن شاید در خاطر شرکت کنندگان گردهمایی یاد شده نمی‌گنجید.
این گروه و نظام جهانی در آینده شاهد تغییرات گسترده تری خواهد بود. اجلاس سران گروه ۸ در ایتالیا، مقدمه ای است بر این تغییرات. این اجلاس بر خلاف گذشته قرار است با حضور پنج کشور تاثیر گذار دیگر جهان: چین، برزیل، هند، مکزیک و آفریقای جنوبی تشکیل شود.
سال گذشته، برلوسکونی، نخست وزیر ایتالیا مخالف گسترش گروه ۸ بود. امسال خود او دعوت کننده و میزبان میهمانان تازه است. در ۱۴ ماه مارس گذشته، به منظور بررسی مشکلات اقتصادی جهان، وزری دارایی ۱۲ کشور روبه‌رو شد ، مانند اندونزی و عربستان سعودی، ترکیه...، در لندن در کنار نمایندگان هشت کشور بزرگ قرار گرفته و در قالب کشورهای گروه ۲۰ عهده دار مسئولیت‌های مشترک شدند. در سال آینده ممکن است ترکیب اعضاء ثابت شورای امنیت سازمان ملل، با حضور آلمان و ژاپن در کنار ۵ کشور دارنده بمب اتمی، تغییر کند.
تغیرات تازه در جهان عموما متوج، توسعه روابط، گسترش همکاری بین ملت‌ها، و افزایش همبستگی‌ها است. حضور چین در کنار آمریکا و تلاش آلمان برای حفظ موقعیت سیاسی و اقتصادی خود نزد آمریکا در رقابت با چین، نمونه تغییراتی است که جهان امروز تجربه میکند. بی تردید کنفرانس گروه ۸ در آکیلا-ایتالیا، تلاش خواهد کرد با ایجاد همبستگی بیشتر، در جهت حل مشکلات جهانی قرارگیرد. کنفرانس آکیلا اولین تجربه حضور رئیس جمهور جدید آمریکا در گروه ۸ است، که این بار عملا به گروه ۱۳ تبدیل شده است.
مباحث مطرح شده در کنفرانس سه روزه وزرای خارجه گروه ۸ در شهر ترییست، شمال شرقی ایتالیا، نشان داد که علیرغم ادامه نگرانی‌های عمده کشورهای صنعتی پیرامون مشکلات متعارفی آنها، مانند هماهنگی برای عبور از بحران اقتصادی و مقابله موثر با عوامل مخرب محیط زیست، مسائل مربوط به امنیت منطقه قادراند مورد توجه بیشتری قرار بگیرند.
کنفرانس وزرای خارجه هشت کشور بزرگ صنعتی که مقدمه ای است بر کنفرانس سران، ابتدا قرار بود مسائل مربوط به استقرار امنیت در افغانستان و پاکستان را مورد بررسی قرار داده و در کنار آن در جهت پیش بردن صلح خاورمیانه نیز به تمهیداتی بپردازد. در عوض، جنبش گسترده مردم ایران در اعتراض به نتایج انتخابات رئیس جمهوری و برخورد خشونت آمیز نیروهای امنیتی و دولتی با مردم برای خاموش کردن صدای اعتراض آنها، دنیا را در مقابل بحران تازه ای قرار داد.
در نتیجه رویدادهای داخلی بعد از انتخابات ایران که انعکاس فوق العاده در جهان یافت، ابتدا شرکت وزیر خارجه جمهوری اسلامی در کنفرانس وزرای خارجه گروه ۸ منتفی شد و پیامد آن، بجای ادامه تلاش برای توسعه همکاری با تهران در امور افغانستان و امنیت منطقه، نحوه مطلوب و مناسب «مقابله» جامعه جهانی با نظام سیاسی ایران فوریت بیشتری یافت.
در جریان کنفرانس سه روزه وزرای خارجه کشورهای گروه ۸ و در واکنش به رویدادهای ایران، علاوه بر وزرای خارجه فرانسه، ایتالیا، بریتانیا و آلمان که هریک جداگانه به اظهار نظرهای تند و انتقادی در قبال رفتار دولت ایران پرداختند، حتی سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نیز که در گذشته بیشتر متمایل به حمایت از دولت ایران دیده شده، مجبور شد «جدی ترین نگرانی‌های خود» را درقبال استفاده از زور و خشونت برای خاموش کردن اعتراض‌های گسترده مردم به نتایج انتخابات رییس جمهوری ایران منعکس سازد. اگرچه، لاوروف پس از ابراز نگرانی مستقل خود، تلاش کرد که بیانیه رسمی اجلاس وزرای خارجه گروه ۸ در این زمینه را متعادل سازد.
اینک در آستانه برگزاری کنفرانس سران گروه ۸ در آکیلا، مسائل ناشی از برگزاری انتخابات رییس جمهوری ایران و نتایج اعلام شده آن، که در داخل و خارج مورد تردید جدی قرار گرفته است، همچنین نحوه برگزاری انتخابات دیگری که قرار است در ۲۰ اوت آینده به منظور تعیین رئیس جمهور بعدی افغانستان برگزار شود، در ردیف مهمترین مسائل مورد بحث رهبران جهان قرار گرفته اند.
در ارتباط با ایران، گروه ۸ با پیشگامی آمریکا، همچنان مایل به گشوده نگاه داشتن مسیر‌های سیاسی به منظور حل مسئله فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی است. تا پیش از بروز بحران اخیر داخلی در ایران، به نظر می‌رسید اوباما مصمم است که به شرط انعطاف پذیری بیشتر تهران و به خصوص همکاری در زمینه برنامه‌های اتمی، در جهت عادی سازی روابط با جمهوری اسلامی گام بردارد.
پیامد اعلام نتایج انتخابات اخیر در ایران و تغییر سریع در سیاست داخلی آن کشور، اجرای سیاست «انجام مذاکرات بدون پیش شرط و بر اساس احترام متقابل با تهران» با هدف متوقف ساختن برنامه‌های اتمی آن کشور و متعاقبا، عادی سازی تدریجی روابط سیاسی با تهران را با مشکلات تازه ای روبرو کرده است.
اینک جامعه جهانی و گروه ۸ که بخش موثری از آن است، در تهران با دولتی روبرو است که انتظار می‌رود، رفتار‌های مشابه با نحوه برخورد با مخالفت‌های داخلی را در عرصه سیاست خارجی نیز تکرار کرده و در نتیجه انعطاف ناپذیرتر از گذشته ظاهر شود. از این لحاظ، تامل و همکاری با دولتی که سختگیرتر از گذشته خواهد شد، نه برای آمریکا، و یا گروه۸ و یا گروه ۵+۱ و یا شورای امنیت و جامعه اروپا آسانتر از گذشته نخواهد شد.
در کنار انعطاف ناپذیر تر شدن قابل انتظار دولت ایران در روابط خارجی، از این پس موضوع مشروعیت آن نیز بصورت یک مسئله جدی مطرح خواهد بود. نکته دیگری که بعنوان یک بازدارنده تازه در نحوه برخوردهای آینده جامعه جهانی با ایران مورد توجه قرا خواهد گرفت موضوع عدم ثبات و تردید در تداوم دولت کنونی تهران است.
تا قبل از برگزاری انتخابات اخیر در ایران، ثبات داخلی و تداوم نظام سیاسی کنونی ایران کمتر مورد تردید قرار گرفته بود ولی بدلیل غیر قابل پیش بینی بودن روند و نتایج تحولات آینده در سیاست داخلی ایران، این موضوع در اتخاذ سیاستهای آینده در قبال ایران مورد توجه بیشتری قرار خواهد گرفت.
به این ترتیب، کنفرانس سران گروه ۸ در رابطه با ایران، با مجموعه ای روبرو است که هنگام تدارک مقدمات برگزاری آن شاید در خاطر شرکت کنندگان گردهمایی یاد شده نمی‌گنجید.
این گروه و نظام جهانی در آینده شاهد تغییرات گسترده تری خواهد بود. اجلاس سران گروه ۸ در ایتالیا، مقدمه ای است بر این تغییرات. این اجلاس بر خلاف گذشته قرار است با حضور پنج کشور تاثیر گذار دیگر جهان: چین، برزیل، هند، مکزیک و آفریقای جنوبی تشکیل شود.
سال گذشته، برلوسکونی، نخست وزیر ایتالیا مخالف گسترش گروه ۸ بود. امسال خود او دعوت کننده و میزبان میهمانان تازه است. در ۱۴ ماه مارس گذشته، به منظور بررسی مشکلات اقتصادی جهان، وزری دارایی ۱۲ کشور روبه‌رو شد ، مانند اندونزی و عربستان سعودی، ترکیه...، در لندن در کنار نمایندگان هشت کشور بزرگ قرار گرفته و در قالب کشورهای گروه ۲۰ عهده دار مسئولیت‌های مشترک شدند. در سال آینده ممکن است ترکیب اعضاء ثابت شورای امنیت سازمان ملل، با حضور آلمان و ژاپن در کنار ۵ کشور دارنده بمب اتمی، تغییر کند.
تغیرات تازه در جهان عموما متوج، توسعه روابط، گسترش همکاری بین ملت‌ها، و افزایش همبستگی‌ها است. حضور چین در کنار آمریکا و تلاش آلمان برای حفظ موقعیت سیاسی و اقتصادی خود نزد آمریکا در رقابت با چین، نمونه تغییراتی است که جهان امروز تجربه میکند. بی تردید کنفرانس گروه ۸ در آکیلا-ایتالیا، تلاش خواهد کرد با ایجاد همبستگی بیشتر، در جهت حل مشکلات جهانی قرارگیرد. کنفرانس آکیلا اولین تجربه حضور رئیس جمهور جدید آمریکا در گروه ۸ است، که این بار عملا به گروه ۱۳ تبدیل شده است.